Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BELDURRA SARTU. "Bildurra sartu, (vb. trans.) meter miedo, atemorizar" Etxba Eib. "Bildurra sartuta dauka jendiari saskar arek" Ib. "Umiai billurra sartzen ibiltzen da" Elexp Berg. Zenbat ikara ta beldur sartuko dio Jangoiko berak bere begi berekin begiratzen diola oroitzen den edozein mundukori. Mb IArg I 382. Egunak eta hasteak joan ta epeldu zen S. Francisco Xabierren hitz mehatxariak Fernandez bekatariari sartu zion beldurra. Mb IArg II 332. Beldurra sartuaz gure animako etsaiai. Mg CC 223. Goian anbeste Egazti atzapardun, bean lau oñeko izugarri beldurra sartu bear zutenak. VMg 49. Euk sartzen deutsek guztiai bildurra. Zav Fab RIEV 1907, 543. Astoak sartu zien / alako beldurra, / non ez zuten ikusten / begiakin lurra. It Fab 125. Ez apaiz jaun guziak / igualak diralako, / baizik batek beldurra / sartu ziralako. Bil 125. Ari beldurra sartzeagatik asmatu zuten Herodek bizia kendu nai ziolako kontu ori. Ir YKBiz 292. Eta gero ni urruti, infernuari berari / beldurra sartu nion goitik-beiti. Berron Kijote 29. Oraingo ontan ezurretara / beldurra sartu digute. MMant 131.Uste det sartu ziola bizi guziko bildurra. BBarand 24. Ta, txarrena, bildurra sartzen eustana. Gerrika 283. (Aux. intrans.). Entrar miedo, atemorizarse. Sartu zitzaien beldurra inguru artako errietakoai. VMg 68. Ez zan motzagua izan Aragille eta onen emaztiari sartu jakuen bildurra. Etxba Ibilt 462. Sartu zaiote beldurra, / egiten baitu elurra. Xa Odol 97. Aizearen indarra somaturik, bildurra sartu yakon. Ker Mt 14, 30.

adib: sartu, sar, sartzen 2 da ad. Irud. Zerbait buruan sartzen zaizunean. Beldur handia sartu zitzaion bihotzean. Ekandu gaiztoetan sarturik daudenak. Aurrerabidean sartuak ginen Euskal Herrian. Xehetasunetan sartuz gero. Salerosi itsusietan sartu dena. Politika auzietan sartu. Ez nekien ongi, gaixo honek, non sartzen nintzen. Ez naiz orain etimologia kontuan sartuko. Baina erdalkeria sartu zaigu harrezkero musikan ere. Gaingiroki, nor eta zerekikoetan gehiegi sartu gabe. Erdaratik sartu diren hitzak. // zukurutz iz. Beldurra, izua; beldur aldia, izualdia. Herioari buruz ohi zuten izu-ikara, laborria eta zukurutza ezertarako ez zela adierazten zien bere ikasleei. Bazter guztietan sartu duzu zuk zukurutza edo beldurra.

beldurra sartu 60: Deia 2, Elhuyar, Berria 31, EiTB 16, Jakin 2, Argia 4, Erlea, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

beldurra sartu 66: Herria 11, Berria 17, Elizen arteko Biblia 10, Josu Zabaleta 4, Xabier Mendiguren Elizegi 3, Esteban Antxustegi 2, Xabier Amuriza 2, Iñaki Iñurrieta 2, Juan Garzia, Koldo Biguri, Lourdes Oñederra, Jokin Urain, Patxi Ezkiaga…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia, hedatua eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa beldur sarreran.