Euskaltzaindiaren Hiztegia
Azkue Hiztegia
Azkue Hiztegia
buru (AN, B, BN, G, L, R); bürü (S)
-
cabeza
/ tête
-
Ez dakozut bururik ez buztanik ikhusi (BN-am) no conozco nada de ese asunto, lit.: no le he visto ni cabeza ni cola je ne connais rien de cette affaire, lit.: je ne lui ai vu ni queue ni tête
-
Bururik ez da ts̃apela nai (B, ms-Ots̃) no tiene cabeza y quiere boina; es decir, emprende negocios que exceden su capacidad il n'a pas de tête, et il veut un béret; c'est-à-dire il entreprend des affaires au-dessus de ses capacités
-
Bururik eztagon lekian zankorik ez (R-uzt) donde no hay cabeza, no hay piernas; es decir, donde no hay autoridad no hay orden là où il n'y a pas de tête, il n'y a pas de jambes; c'est -à-dire, où il n'y a pas d'autoritè, il n'y a pas d'ordre
-
Bururik eztuenak zango (BN-s), bururik eztuenak zanko (R) quien no tiene cabeza (necesita) piernas (pues se le olvidan las cosas y las busca) qui n'a pas de tête (doit avoir) des jambes (car il faut qu'il aille chercher ce qu'il a oublié)
-
Burua berotu (BN-haz) fatigarse el cerebro se surmener, se fatiguer le cerveau
-
Burua joan (gan, fan, etc.) (c) perder la memoria perdre la mémoire
-
(Bc) sentir vértigo avoir le vertige
-
Buruarat eman daitad gaur euria egin bear diola (R-bid) me ha ocurrido que esta noche ha de llover j'ai le pressentiment qu'il va pleuvoir cette nuit
-
Buru-andi gelditu (AN-b, BN-ald, L-ain) llevarse un chasco être bien attrapé, se fourrer le doigt dans l'œil
-
Buru-belarriak (bearriak...) ipiñi (AN-b, B-a, L-ain) prestar toda atención prêter toute son attention, être tout yeux et tout oreilles
-
Abilua buru-beharriak erne (BN-am) anda con los sentidos finos va, les sens bien éveillés
-
Bürüaz haitzür ari tüzü lanean (Sc) trabajan con toda intensidad ils travaillent de toutes leurs forces
-
Ez buru ta ez zango (BN-s, L, R), ez buru ta ez belarri (B-i-mond) ni fú ni fá, inútil bon à rien, inutile
-
Burua bi bearrien artean ezarri (izari) (BN, L, R, S) corregir á alguien, lit.: ponerle la cabeza entre las dos orejas corriger quelqu'un, lit.: lui mettre la tête entre les deux oreilles
-
-
(c) cima
/ cime
-
Atz-buru, azpuru (B-m) yema de dedo bout du doigt
-
- (c) jefe / chef
- (c) espiga / épi
- (BN, Sal., S) comienzo / commencement
-
(ANc, B, BN, G, L, S, Matth. X-22) cabo, remate
/ bout, fin
-
Burutik burura de cabo á rabo d'un bout à l'autre
-
Urte-buru (c) cabo de año, aniversario bout de l'an, anniversaire
-
Denbora gutiren buruan (AN, Matth. XXVI-64) al cabo de poco tiempo au bout de peu de temps
-
Eremu horrek bururik eztu agiri, gogorra da (L-ain) á ese terreno no se le vé límite, es extraordinario on ne voit pas la borne de ce terrain, c'est extraordinaire
-
Il-buruan (L, R) después de morir après la mort
-
Ilburuko (B, ...) testamento testament
-
-
(c) personalidad, uno mismo
/ personnalité, chacun
-
Bere burua il du se ha suicidado, lit.: ha matado su cabeza (es decir, su personalidad, á sí mismo) il s'est suicidé, lit.: il a tué sa tête (c'est-à-dire sa personnalité, lui-même)
-
Burua atara (c), burua atera (BN, L) ganarse la vida gagner sa vie
-
sobresalir surpasser
-
Burua bat egin (B, G) equipararse se comparer
-
Ezjakolako ets̃agun begiratu bati ondo egiten burua bat egitea gizon ospetsu, burrukari, ondatzaile, alper ta baldanakaz porque no le conviene á un propietario, que se estima, el compararse á hombres bullangueros, pendencieros, disipadores, ociosos y flojos parce qu'il ne faut pas confondre un propriétaire, qui se respecte, avec des hommes tapageurs, querelleurs, prodigues, fainéants et nonchalants
-
Enaiteke buru (BNc, R, ...): a) no puedo contar conmigo mismo, no valgo je ne puis compter sur moi-même, je ne vaux rien
-
no puedo acordarme je ne puis me rappeler
-
-
(B) lo sumo
/ le maximum
-
Sei izango zan burua seis habrán sido á lo sumo ils auraient été six au maximum
-
Iru lagun buru buru (B-i, G-don), iru lagun burutik (G-and), buru burutik (L-ain) tres personas á lo sumo trois personnes tout au plus
-
-
(c) cabecera, lugar principal
/ le haut, partie principale
-
Mai-buru, maipuru presidencia de la mesa présidence de la table
-
Ondra-buru (Bc) cabecera del duelo la tête du deuil
-
© Euskaltzaindia
© Aplikazio informatikoaren gainean Aurten Bai Fundazioa.
Eskubide guztiak erreserbatuta.
Eskubide guztiak erreserbatuta.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
ORDUTEGIA
9:00 - 14:00
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
