- da ad. entrar, meter(se), introducirse, pasar al interior de algún recinto;
sar zaitez: entra/métete
elizan sartzean: al entrar en la iglesia
deabrua sartu zaio: le ha entrado (está poseído por) el demonio
bere herria eta ingurukoak ere, haietan sartzera zihoan eritasunetik begiratu zituen: preservó a su pueblo y a los del contorno del mal que iba a introducirse en ellos
- da; Irud. meterse, penetrar, comprender el interior de algo;
zerbait buruan sartzen zaizuenean: cuando te entra algo en la cabeza
beldur handia sartu zitzaion bihotzean: le entró mucho miedo en el corazón
nire burutasunetan sartu naiz eta denbora berehalaxe joan zait: me he interiorizado en mis pensamientos y se me ha pasado el tiempo volando
barnago sar ezazu begia: penetra más hondo tu mirada
zure nahigabe guztietan sartu naiz: comprendo todos tus pesares
- da; Irud. (oficio o acción) entrar, meter(se), dedicar(se), ingresar, integrar;
komentuan sartu da: ha entrado en el convento
irakaskuntzan sartuko naiz: me dedicaré a la enseñanza
kargutan sartu: entrar en un cargo
- du; introducir, meter;
uretan sartu zuen: lo metió en el agua
belarrak, uztak sartu: meter la hierba, la cosecha
eskolara sartu zuen: lo introdujo en la escuela
gaixoetxean sartu dute: lo han ingresado en el sanatorio
- du; engañar, meter una trola;
ederra sartu digu!: ¡menuda la que nos ha metido!
oraingoan ez didazu sartzen: esta vez no te creo (no me la metes)
- du; (plantas) meter, plantar;
pinua sartu dute: han plantado pino
- da; (Inform.) acceder, entrar en;
sisteman sartu da: ha accedido al sistema
- du; (dirua) meter, invertir;
diru ugari sartu dute baserria konpontzen: han invertido mucho dinero en arreglar el caserío
- du; meter, introducir, clavar, hincar;
arrailaduran sartzen duzunean txotxa: cuando la espita metas en la ranura
- da; hundirse, meterse;
begiak sartu egin zaizkio: se le han hundido los ojos
- da/du; Irud. incluir, insertar, adjuntar, contener, abarcar;
ehun gizonki, sartu gabe mutikoak: cien varones sin contar los muchachos
idazki honetan zazpi gai sartzen dira: este escrito abarca siete temas
gutun honetan mila libera sartzen dizkizut: en esta carta te incluyo mil libras
- da; Irud. meterse, ponerse los astros;
eguzkia sartu da: se ha puesto el sol
eguzkia sartu arteino: hasta que el sol se ponga (meta)
- da; Irud. meterse, dejarse llevar con pasión;
herriko jaiak atontzen buru-belarri sartzen da: se compromete afanosamente en la preparación de las fiestas del pueblo
harrokeriatan sartu naiz: me he dejado llevar por la soberbia
- da/du; Irud. caber, meterse;
auto txiki honetan ere bost lagun sartzen dira: en este cochecito también caben cinco personas
liburua kaxoian sartzen da: el libro cabe en el cajón
- du; irud. meter, encerrar, encarcelar;
giltzapean sartu naute: me han encerrado bajo llave
- da; Irud. entrar, meterse, ocuparse;
hitz gutxitan azalduko dut, xehetasunetan sartu gabe: lo explicaré en pocas palabras, sin entrar en detalles
ez dut zure arazoetan sartu nahi: no quiero inmiscuirme en tus asuntos
- da/du; Irud. entrar, ser contado/da con ellos o participar con ello;
lan horretan gutxienez ehun langile sartuko dira (parte hartuko dute): en ese trabajo se ocuparán a (participarán) cien obreros por lo menos