Euskaltzaindiaren Hiztegia

Gaztelaniazko ordainak

Adorez Hiztegia

buru1: **
  1. (Anat.) cabeza;
    burua tente ikusi nuen sugegorria: vi a la víbora con la cabeza levantada
    burua estaltzeko: para cubrir la cabeza
  2. lok.;
    bururik ez hankarik: ni cabeza ni pié
    burutik behera kaka egin: mofarse / reirse / burlarse de
    burutik buru(ra) (hasieratik amaierara): de cabo a rabo, de principio a fin
    burua lehengo lepotik: no cambia en nada
    burutik oine(ta)ra / burutik oine(ta)raino: de pies a cabeza, de arriba abajo
    buru(-)hutsik / buru(-)hutsean / buru(-)has: con la cabeza descubierta
    burua makurtu/beheratu: humillarse
    burua joan/nahasi/galdu: enloquecerse
    buruan eduki / izan /ipini /jarri / hartu, buruak eman: recordar, acordarse, venir a la memoria
    buruan erabili/pasatu: reflexionar, meditar
    burua berotu: incitar
    burua erakutsi/agertu: mostrarse, manifestarse
    burua altxatu: animarse
    burura ekarri/eman/etorri: recordar, traer/venir a la memoria
    burura igo: emborracharse
    burutik egin/jauzi/joan/nahasi: enloquecerse, chochear
    burutik egon: estar loco/ca
    burutik kendu/joan: olvidar
    buru atxiki: hacer frente
    burua nekatu/hautsi: cansarse
    burua bat egin: unirse
    burutan atera: recordar
  3. iz. irud. mente, talento, inteligencia, intelecto;
    buru argia da: es de mente lúcida
    buru-lana: trabajo intelectual
  4. cabeza, punta redonda;
    orratz-buru zuria: cabeza blanca de alfiler
  5. h.e. punta, extremo, final;
    mahaiaren buruan zeudenak: los que estaban en la cabecera de la mesa
    mahaiburua: presidencia / cabecera de la mesa
    titiburua: pezón
  6. (lugar) cabo, término, final;
    errotik bururaino ezagutu: conocer desde las raices a la cabeza
    urtearen bururaino: hasta el fin del año
  7. iz. jefe/fa, responsable;
    etxeko burua: la jefa de la casa
  8. espiga;
    buru beteak biltzen: recogiendo las espigas
  9. (plantas) cabeza, bulbo, unidad;
    azaburuak biltzen ibili da: ha andado recogiendo cabeza de berzas
  10. h.e.. (-buru) inicio, comienzo, meta;
    hitz buruan maiz aurkitzen da b-, d-, g-/p-, t-, k- aldaera: al comienzo de palabra frecuentemente hay mutaciones de b-, d-, g- = p-, t-, k
    iturburua: fuente
    helburua: meta
  11. (libro) capítulo;
    liburuaren laugarren burua: el cuarto capítulo del libro
  12. (unidad) persona, res;
    zenbat buru?: cuántas personas / reses?
  13. (‘neure’, ‘zeure’, ’ bere’…) uno/a mismo/a;
    bere burua: a sí mismo
    bere burua bota du zubitik behera: se ha hechado por el puente
    neure kabuz egin dut: lo he hecho por mi mismo
  14. postpos. (-en buruan) al cabo de, a los/las;
    bost urteren buruan: al cabo de cinco años
    hiru egunen buruan piztuko naiz: resucitaré a los tres días
  15. postpos. (-en buruko) de al cabo de, para cabo de;
    zenbait egunen buruko osoki sendatua zen: se había curado para al cabo de varios días
  16. postpos. (-i buruz) a): hacia, en dirección a;
    gizona heriotzari buruz doa: el hombre va hacia la muerte
    nik ez dakit jendea zeri buruz doan: yo no sé a qué va la gente
    b): acerca de, sobre
    nahikoa hitz egin dugu gai honi buruz: hemos hablado suficioente sobre este tema
  17. postpos. (-i buruzko) correspondiente a, sobre, acerca de;
    Mogelen lanei buruzko argitasun asko dator ikerketa horretan: en ese estudio vienen muchos aclaraciones sobre los trabajos de Mogel
  18. postpos. (-en buruz) por sí mismo;
    hark bere buruz ikasten ditu abesti guztiak: aquel se aprende él mismo todas las canciones
  19. postpos. (-en burutik) como apetece;
    ez naiz neure burutik (neure kabuz, kasa) mintzo: no hablo por mi mismo
  20. postpos. (-ra/rat buruz) hacia, a;
    badoa herrira buruz: va al pueblo
    oihanetarat buruz: hacia el bosque
  21. lok.;
    bere (neure...) buruarekin (egin, egon, esan…: hacer, estar, decir por sí (mi…) mismo
    bere (neure...) buruaren jabe: libre, dueño de si (mi…) mismo / responsable
    bere (neure...) buruaren nagusi: libre, dueño de si (mi…) mismo / responsable
    bere (neure...) buruaz beste egin: suicidarse/me/te…, matarse/m/te…
    bere (neure...) buru(ta)tik: por si (mi,…) mismo
buru2:
  1. (‘buru’ gehi 'aditza');
    buru jarri: (dio) ponerle de jefe
    buru izan/egin: presidir
    buru egin / buru eman / buru atxiki: hacer frente, oponerse
    buru eman (dio): acabar, rematar, dar fín
    buru bat egin: compararse
  2. (‘burua’ gehi 'aditza');
    burua agertu / burua erakutsi: descubrirse, mostrar la cabeza
    hacerse notar, destacar:
    burua altxatu / burua jaso: levantar cabeza, tomar ánimos
    burua apaldu / burua beheratu: agachar/bajar la cabeza, humillarse
    burua arindu (zaio): desvanecerse (da) chochear
    burua bat egin: comparar(se)
    burua berotu: incitar, instigar, calentar los casos
    (bere…) burua bota / burua hil / buruaz beste egin: suicidarse
    burua galdu / burua nahasi: perder la cabeza, enloquecerse
    burua hautsi / burua urratu: romperse la cabeza, devanarse los sesos, reflexionar
    burua jan (dio): lavar el cerebro, comer el coco
    burua joan: perder el conocimiento, sentir vértigo
    burua makurtu: ceder, capitular, rendirse
    burua nekatu: cansar la cabeza, preocuparse
    burua zuritu: justificarse
    buruak eman (dio): ocurrirse, encapricharse, antojar
  3. (‘buruan’ gehi 'aditza');
    buruan eduki/izan: tener en la cabeza, recordar, tomar en cuenta, considerar
    buruan erabili (buruari eman): pensar, maquinar, tramar
    buruan hartu: tomar en cuenta, considerar, aprender, memorizar
    buruan ipini / buruan jarri: ocurrirse, meter en la cabeza
    buruan pasa/pasatu (zaio): pasar por la cabeza, ocurrirse
    buruan sartu: meter en la cabeza, entrar en la cabeza
    burutan atera: salir/sacar adelante, llegar/llevar a buen término
  4. (‘burura’ gehi 'aditza');
    burura ekarri / burura eman: recordar, traer a la memoria, hacer recordar
    burura etorri: acordarse, venir a la memoria
    burura igo (zaio): subírsele a la cabeza, ofuscarse
  5. (‘burutik’ gehi 'aditza');
    burutik egin / burutik izan / burutik jauzi / burutik aldaratu / burutik joan / burutik nahasi: enloquecer, perder el juicio
    burutik egon: estar loco/ca, estar mal de la cabeza
    burutik joanda / eginda dago: está loco, ido/da de la cabeza
    burutik kendu: disuadir
  6. (‘buruz’ gehi 'aditza');
    buruz esan: recitar de memoria
    buruz ikasi: memorizar, aprender de memoria
    buruz jakin: saber de memoria
    buruz ari izan / jardun / aritu: hablar de memoria
© Bostak Bat Kultur Elkartea

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.