Leku-izenak
Arrate - Lekuak - EODA
Arrate (Bailara)
- Gipuzkoa > Debarroa > Debabarrena > Eibar
-
arrate -
(1390)
FDMPV.041 , 46 dok. 78. or.
(...)
e Martin Martines d'Arrate, XXIX
(...)Zer: Deitura, lekua
Non: Arrasate [Eibar]
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1456)
FDMPV.112 , 32 dok. 83, 87. or.
(...)
Juan Peres de Arrate, jurado de la dicha villa [...] Testigos que fueron presentes llamados e rrogados a todo lo que sobre dicho es, Juan Martines de Yturrbe e Juan Peres de Arrate e Juan Martines de Mendraca, çapatero, e su fijo Juan Ybannes, e Juan Peres de Aguirre, vesinos de la dicha villa de Helorrio
(...)Zer: Deitura, lekua
Non: Elorrio [Eibar]
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1493)
FDMPV.112 , 62 dok. 182. or.
(...)
Seyendo presentes por testigos Pero Abad de Garrastegui e Furtún Abad de Çirasqueta e Pero Abad de Arrate, clérigos, vesinos de la dicha villa d’Elgueta
(...)Zer: Auzoa, santutegia, deitura [?]
Non: Elgeta [Eibar]
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1768-1862)
GPAH.HIPAURK , 6358
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1768-1862)
GPAH.HIPAURK , 6224
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrateko -
(1818)
Astar , 48
(...)
Daukaguz *Kristo *Lezoko, *Kristo *Brugosko, Ama Birjinia Errosarijoko, *Karmengo, *Begoñako, *Aranzazuko, *Arrateko, *Antiguako, San *Antonio *Urikiolako, eta beste asko
(...)Zer: Auzoa, Andra Maria
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arratekua -
(1818)
Astar , 48
(...)
Esaterako Ama Birjina *Aranzazukoa, berbera da zein *Begoñakua, edo *Arratekua
(...)Zer: Auzoa, Andra Maria
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arrateko -
(1818)
Astar , 49
(...)
Au da: Jaungoikuaren Ama benetako zeruban daguana da, *Aranzazu, *Begoña, eta *Arrateko irudi orreetan adoretan dana, eta alan eztauka santidade, grazija geijago batak, zein bestiak, eztauka mirarijak egiteko eskubide geijago, edo ezta milagrosuago bata bestia baño
(...)Zer: Auzoa, Andra Maria
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arrate -
(1818)
Astar , 49
(...)
*Aranzazu, *Arrate, edo *Urkiolan daguan irudi, taiju, edo bultuak, ezta eurak adi erazoten ditubezan santubak bere; Jaungoikua da bakarrik mirari, edo milagruak egiten dituzana bitarteko diriala, edo erregututen deutsela arako Santu, noren irudi dirian imajina, taiju, edo bultu altara orreetan dagozanok
(...)Zer: Auzoa, Andra Maria
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arrateko -
(1818)
Astar , 50
(...)
*Arrateko, *Antiguako, edo San *Antonio *Urkiolako nai beste Santuben bat mirarigile, edo milagroso izatia
(...)Zer: Auzoa, Andra Maria
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arrate o arriate -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 25
(...)
monte y santuario en la prov. de Guipúzcoa, en el térm. y á una leg. de la v. de Eivar; se encuentran en este monte varios manantiales de escelente agua: la subida es muy penosa, pero queda recompensado el trabajo que cuesta llegar á su cúspide, con el magnífico panorama euq se prestenta á la simple vista, y ofrecen los r. Deva y Ega [sic], y los pueblos circunvecinos: en aquella elevada cima está el famoso santuario de Ntra. Sra. con la advocacion de la Natividad, y en la que tiene lubar una célebre romeria. (V. Eibar)
(...)Zer: Mendia, santutegia
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1921-1925)
AZK.CPV , 0199. zkia., I. lib., 0288. or. [03. lib., 037. or.]
(...)
Leku-izena [GI, Zumaia, Altzola goiti dago]: Arrateko zelaian
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: AZK.CPV -
arrate -
(1940)
NOM.1940 , Gip., 13. or.
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1954)
IGNE.50 , 0063 (Eibar)
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arraten -
(1960)
Basarri , 11
(...)
Eibartar anai aztu-eziñak zein zoriontsu zeraten, Naigabe danen arintzallea or daukazute *Arraten
(...)Zer: Santutegia, auzoa
Non: Eibar
Jatorria: OEH.ONOM -
arrate: arrate (arratear) -
(1976)
E.EUS.LIZ.KN , Euskera, XXI (1976, 1), 310. or.
(...)
Kodea: 3.2.5.2
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: E.EUS.LIZ.KN -
arrate -
(1979)
IGNE.25 , 063-III
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate balle -
(1981)
UA.EIB.ARORD , planoa
Zer: Bailara
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
ARRATE: ARRATE -
(1986)
HPS.EAE , 18
Zer: Entitatea
Non: Eibar
Jatorria: HPS.EAE -
arrate -
(1989)
MU.ETM , 15, 322
Zer: Leku-izena
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1991)
NOM.1991 , Gip. 12
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate, barrio -
(1992)
FK , 063-50-048-2
(...)
eibar
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate, barrio -
(1992)
FK , 063-51-068-6
(...)
eibar
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1992)
ARZDI.GIPTOP , 063-50-048-3
(...)
eibar
(...)Zer: Leku-izena
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1992)
ARZDI.GIPTOP , 063-51-068-4
(...)
eibar
(...)Zer: Leku-izena
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(1993)
ZAKE.EIBHBT , 2
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate ballara -
(1993/01/08)
DEIKER.HPS , 51850
(...)
063-51 068
(...)Zer: Bailara
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
Arrate -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2640. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Eibar.
(...)Zer: Biztanleria-entitatea
Non: Eibar
Jatorria: EJ.ENT95 -
arrate: arrate -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1217. or.
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: E.EUS.GOR.EAE -
arrate -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 100. or.
(...)
Le lexique des passages et des limites, couvrant deux espaces sémantiques bien distincts et même en un sens opposés, a été très inégalement utilisé en toponymie basque. La première série comprend principalement athe “porte, passage” (la toponymie d’ancien français dit “pas”), très exceptionnel en domonymie, et mehaka “défilé” à peine plus répandu. On a proposé de voir -at(h)e, avec perte d’aspiration d’occlusive en position finale de composé (de même -ola pour olha “cabane”), dans toute une série de noms très fréquents comme garate, halzate, arrate etc. [13 L’explication de ce type de toponymes par at(h)e “porte, passage” est classique dans la toponomastique basque, et c’est celle que propose L. Michelena, Apellidos Vascos, Minotauro, Madrid 1964, p. 61. Pourtant l’occurrence des suites vocaliques -a-a- dans les noms les plus utilisés suggère une variante phonétique d’un suffixe locatif comme -eta. Pour une étude plus détaillée de ces suffixes, cf. aussi J.-B. Orpustan, La langue basque au Moyen Age op. cit. p. 259-263, et plus loin le chapitre IV] où pourtant une suffixation semble plus probable (voir le chapitre IV). Le terme est plus vraisemblable dans athagi (en phonétique romane au Censier de Soule comme en 1445 athac), l’une des maisons nobles anciennes de Soule à Alçay, commandant ou gardant l’entrée d’un accès montagnard, qui peut s’entendre raisonnablement comme “bord, crête du passage”; peut-être aussi, toujours en Soule, dans le nom d’Atherey en 1337 atharey, quoique le second élément soit peu clair et apparemment étranger au lexique basque connu, et celui de Tardets en basque Atharratz et de sa “salle” (l’Atharratze jauregi de la complainte), la forme officielle seule attestée au Moyen Age (1249 tardedz) semblant bien issue du nom basque comme c’est la règle, composé avec un dérivé oronymique -arratz (cf. 1025 arrazaha en Alava, 1233 arrayça en Navarre, le nom Arrasate en Guipuscoa qui pourrait en être la composition inversée etc.). Bien que ce ne soit peut-être qu’un hasard, ces deux lieux commandent aussi des “passages” vers le haut pays
(...)Zer: Leku-izena, deitura
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
Arrate: Arrate -
(2001)
EUDEL , 138
Zer: Biztanle-entitatea
Non: Eibar
Jatorria: EUDEL -
Arrate -
(2003)
HM.EIBR05 , C6-D6
Zer: Mendia
Non: Eibar
Jatorria: HM.EIBR05 -
arrate balle: arrate auzoa -
(2004/12/10)
OB.AG , 1.1.1
(...)
Onomastika batzordeak Bilbon izandako bileran onartutako izena
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: OB.AG -
arrate -
(2005)
GIP.ERREP , --
Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(2005)
EUST.KALE , Gipuzkoa
(...)
Arrate
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
situado sobre fuente de arrate -
(2007)
GFA.KAT , F: 0300400268A
(...)
EIBAR
(...)Zer: Lurzatia [iturria, auzoa]
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(2007)
NOM.GEOGR , 0063-3
(...)
UTM X.545050 Y.4783700 / GAKOA: 28331
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
hdad. en valle de arrate -
(2007)
GFA.KAT , F: 0300402725M
(...)
EIBAR
(...)Zer: Lurzatia [bailara]
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
hdad. en valle de arrate -
(2007)
GFA.KAT , P: 03006508//0402725M
(...)
EIBAR
(...)Zer: Lurzatia [bailara]
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate auzoa -
(2007)
GFA.TOP.5 , L: 030_5502
(...)
63-50
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate auzoa -
(2007/11/13)
DEIKER.HPS , 51850
(...)
063-50 048
(...)Zer: Auzoa
Non: Eibar
Jatorria: DEIKER.HPS -
arrate -
(2011)
SAL.IKA , 3, 145. or.
(...)
El topónimo eusquérico Arresate, origen del actual Arrasate, está formado por ar-, variante de harri 'piedra', 'roca' en composición, y esate, término que designa portillos, pasos de montaña, con un segundo componente ate que significa 'puerta' en la lengua común y 'portillo', 'paso (de montaña)' en toponimia. Es similar, por lo tanto, a los conocidos y extendidos Arrate, Arrarte, Arratarte, etc.
(...)Zer: Leku izena
Non: Euskal Herria
Jatorria: SAL.IKA -
arrate, arrarte -
(2011)
SAL.IKA , 3, 145. or.
(...)
También en el DGV se recoge esate (mendiko portua edo esatea 'puerto de montaña o portillo') [...] El apelativo tenía probablemente alguna variante con -arte (cf. Arrate y Arrarte, Oskiate y Oskiarte), tal como indican los topónimos Esartea de Muneta (N) y Belaunesartea de Aranaratxe (N, con primer miembro belaun, de belar + un, 'prado'), y podía llevar, obviamente, posposiciones que situaran más exactamente los parajes designados (Esateria en Zudaire, N, tal vez de esate + iria 'la parte tocante al paso de montaña', como Zubiri, N, de zubi 'puente' más iri 'hacia' 'cerca de', o atari, de ate más iri 'parte situada junto a la puerta, portal') y también sufijos (cf. Esateaga para 1290 en Zai, desolado de Esteribar, N, al parecer
(...)Zer: Leku izena
Non: Euskal Herria
Jatorria: SAL.IKA
- arrate ausua - (1986-2003) [DEIKER.HPS]
- arrate ballara - (1986-2003) [DEIKER.HPS]
- Arrate (ofiziala)
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
