Pertsona-izenak

- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Hendaia - Lekuak - EODA

Hendaia (Udalerria)

Entitatea:
Antolakuntza/Udalerria
Herritarra:
hendaiar 
Arautzea:
Euskaltzaindiaren araua 
  • handaye prieuré et hôpital de_ - (1305/05/27 [1966, 2011]) FAN , S.4824-25 01 [IKER.27, 60-61. or. (Urrugne)]
    (...)
    handaye Prieuré et hôpital de_, situé près du fleuve de Fontarabie, tout d’abord à l’ordre de l’Epée Rouge de Saint Jacques de Compostelle, puis dépendant de l’hôpital général du Saint Esprit de Montpellier. Il avait comme annexe Saint Martin de Biriatou, possédait un moulin, une nasse, des bois et des pâturages, un droit de péage ou de ports sur les individus allant de Hendaye à Fontarabie et de Béhobie à Irun (versus Ironem Arancou), il était destiné à l’assistance des pauvres et des pèlerins (pauperum et peregrinorum); c’est à l’hôpital de Zubernoa, 27.5.1305 (Archives Nationales, S 4824, 25, 01 du Saint Esprit à Montpellier)
    (...)

    Zer: Eliza, ospitalea
    Non: Hendaia
    Jatorria: IKER.27

  • hendaiaco - (1680) MUG.AMG , II, 731
    (...)
    Hendaya. Hendaiaco, 'de Hendaya' (Urruña, 1680)
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AG.M.FPTPF

  • hendaiarren - (1680) MUG.AMG , II, 728
    (...)
    Adj. hendaiarren, 'de los hendayeses' (Urruña, 1680)
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AG.M.FPTPF

  • hendaiarric - (1680) MUG.AMG , II, 729
    (...)
    Adj. hendaiarric (partitivo) (Urruña, 1680)
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AG.M.FPTPF

  • hendajera - (1712) ES.EHast , 161
    (...)
    Eta arrozoin hunen zimendua, eta funtsa da, zeren baitago lau uren artean fintkatua, eta hedatua, jakiteko *Bidasoaren, *Xarakariaren, *Errobiren, eta *Atturriren artean; badakigu *Bidasoa heldu dela *Baztango ingurunetan *Espainiako aldetik, eta bereziki *Erratzuko eremuetan sortzen diren ithurrietarik, zeina iragaiten delarik *Biriatutik *Hendajera itsasoan sartzen baita
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: OEH.ONOM

  • hendajera - (1712) ES.OVASC , 79
    (...)
    Hendajera, 'a Hendaya'
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AG.M.FPTPF

  • Endaya - (1754 [1969]) LARR.CORG.TELL , 115
    (...)
    En Endaya, pueblo conocido a la raya de Francia, frente de Fuenterrabía, no hay memoria que entre sus vecinos haya habido jamás pleito alguno; y lo atribuyen a que nunca han permitido por vecino ni morador a ningún escribano o notaio, y para dar las cuentas de cada año llaman a uno de fuera, quien las ha de despachar en un día; y sin dejarle hacer noche dentor del lugar, lo despiden, pagándole su trabajo (115)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Ipar Euskal Herria
    Jatorria: LARR.CORG.TELL

  • Hendaia - (1835) Arch.Gram , 210
    (...)
    Arrondissement de Bayonne / CANTON DE SAINT-JEAN-DE-LUZ [...] En Français: Hendaye... Population: 466
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: Arch.Gram

  • endaiakoa - (1847) Izt.C , 121
    (...)
    Geroenean, *Ondarribiako Uria ezkerrerontz, eta *Endaiakoa eskuitara utzirik, *Olearsoko Munoaren ondoan, edo *Higerren bukaeran sartzen da *Kantauriako itsaso indartsuaren bizi-leku zabalera, atsegintasun ezin andiagokoan
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: OEH.ONOM

  • endaiako - (1847) Izt.C , 122
    (...)
    Probinziak luzaro eutsi izan zion bere eskubideari irme ta sendoki; bañan nork esan nolako jazarra gogor eta auzi aserretsuak egin izan zituen *Urtubiako Etxejaun andi, eta *Endaiako Erriaren asmo biurri kaltarkitsuen kontra
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: OEH.ONOM

  • hendaia - (1853) Hb.Esk , 136
    (...)
    *Hendaia hitsik dago itsas bazterrean, Intha ya egin hurren bere beharrean, Etxen erdiak aise lurrerat dohazko, Nahiz ez duten eskas pedaxutzat trunko Izan ditu gizonak lehen haginekin Bakailau ekhartzeko herritar semekin: *Darburu, *Garat eta bertze asko ere Zeinen izenak bethi aiphatzen baitire
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: OEH.ONOM

  • hendaian - (1853) Hb.Esk , 121
    (...)
    ç *Lafitte *Hendaian da errotor higatzen, Xedea diotela galtok ifrenzatzen
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: OEH.ONOM

  • hendaye - (1863) RAY.DTBP , 77a
    (...)
    HENDAYE, con. de Saint-Jean-de-Luz. - Handaye, 1510 (arch. de l'Emp. J. 867, nº 7). - Endaye, 1565 (voyage de Charles IX). - Sanctus Vincentius de Handaye, 1768 (collat. du dioc. de Bayonne)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: RAY.DTBP

  • hendaye - (1863) RAY.DTBP , introduction I, XV
    (...)
    Le département des Basses-Pyrénées [...] Sa plus grande longueur est de 146 kilometres de l'E. à l'O., de Castéide-Doat a Hendaye, et sa plus grande largeur de 90 kilometres du N. au S., de Sault-de-Navailles a Somport [...] 7º CANTON DE SAINT-JEAN-DE-LUZ. // (8 communes, 11,390 habitants) // Ascain, Bidart, Biriatou, Ciboure, Guétary, Hendaye, Saint-Jean-de-Luz, Urrugne
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: RAY.DTBP

  • endaia - (1921-1925) AZK.CPV , 0516. zkia., I. lib., 0646. or. [06-b lib., 092. or.]
    (...)
    Leku-izena [GI, Aginaga, Zirrin zorron]: Endaiakoa badearen edateko poza
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AZK.CPV

  • endaiz, endara, endaia - (1930) GAR.SL , RIEV, XXI, 447. or.
    (...)
    Aparte de las relaciones recién citadas, de orden morfológico del sufijo -iz o mejor dicho -itz, hay evidentes sustituciones del mismo por otros sufijos de cuyo vasquismo no se ha dudado como Endaiz, Endara, Endaia; Orhaiz, Orbara; Araiz, Araia; Etxaiz, Etxauz; Okariz, Ogara; Apoita, Aboitiz; Bertikiz, Pertika; Angiz, Angio; Gamiz, Gamio; Oriz, Orio; Gorriz, Gorrio; Berriz, Berrio; Beroiz, Beruete; Uriz, Urieta, pronunciando en Vergara Urita; Ernaiz, Ernio, Ernani; Urniza, Urnieta; Urriola, Urriza.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: GAR.SL

  • ENDAYA - (1961) SOLL.COSTAV , Mapa n. 1

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: SOLL.COSTAV

  • hendaye: hendaia, hendaiar - (1966) DASS.HHIE , 4. or.

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: DASS.HHIE

  • endaya (hendaye) - (1966) AZK.EDIAL , 35 A
    (...)
    Dialecto labortano
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: AZK.EDIAL

  • hendaiako - (1966-1973 [2005]) IÑ.SATR.PV , 93. or.
    (...)
    Toponimoa
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: IÑ.SATR.PV

  • hendaia - (1974) LIZ.LUR , 25 (mapa), 56. or.
    (...)
    Donibane-Lohizungo kantonamenduak, Donibane-Lohizun, Askain, Bidarte, Biriatu, Ziburu, Getharia, Hendaia, eta Urruña herriak hartzen ditu, Lapurdiko Hegoaldeko Kostalde guztia alegia
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi itsas hegia
    Jatorria: LIZ.LUR

  • hendaye: hendaia - (1974) TXILL.EHLI , 171 A

    Zer:
    Non:
    Jatorria: TXILL.EHLI

  • hendaye: hendaia (hendaiar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 325. or.

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.EUS.UD

  • hendaye: hendaia (hendaiar) - (1979) E.UDAL , 30

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.UDAL

  • hendaia - (1984) DRPLV , I, 131. or. (Euskera, XXIX, 597. or.)
    (...)
    J grafiaren problematikaz egungo eguneko egoera [...] Ikusi denez jaio hitzean joera biak hartzen dira ontzat, zeren, nahiz eta zenbait lekutan bai j eta bai i berdin ahoskatu, desberdin ematen baitira izkribuz, eta Lapurdin ere berdin da, ikus iayo, Leic., 164, eta yaio Hiribarren-en baitan, Eskaldunak, 17 orr., Joannes d’Etcheberri medikuak, ordea, gauza bererako jajo ematen du bere lanetan, 77 orr.(5) [5. oharra: (...) Urkixo-k argitara zituen J. d’Etcheberri-ren esku izkribuetan, jakitea, 74. orr., joan citçajoela ... / anaja Emperadorea, 86 orr., presunaje, ... / Bajonaco Ippizpicuak, ergat., frantsesez Bayonne, baina hala ere mintço çayelarican, 74 orr., atheraja, 75 orr., Biriatutic Hendajera, 79 orr., arbujo,... / etsajac (...)]
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: DRPLV

  • Hendaia: hendaiar - (2000) ARAUA.108 , Euskera, XLV (2000, 3), 945. or.
    (...)
    Hendaia (euskara); Hendaye (ofiziala). Herritar izena: hendaiar
    (...)

    Zer: Udala
    Non: Lapurdi
    Jatorria: ARAUA.108

  • Hendaia: hendaiar - (2000) ARAUZ.108 , Euskera, XLV (2000, 1), 268. or.
    (...)
    Hendaia (euskara); Hendaye (ofiziala). Herritar izena: hendaiar
    (...)

    Zer: Udala
    Non: Lapurdi
    Jatorria: ARAUZ.108

  • hendaya - (2000 [1510]) ORP.MAISMED , III. kap., 115. or.
    (...)
    L’arbre en général, le bois, la souche, les racines [...] andu “souche” conservé dans le dialecte biscayen a pu être général et former des toponymes “Andoz, Andola” assez répandus en Basse-Navarre et Soule, et avoir constitué le nom de Hendaye 1510 hendaya et de la maison noble du lieu (anciennement Urrugne) 1149 irandatz, ainsi que le domonyme de Sare 1505 anduitsse
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: ORP.MAISMED

  • hendaia - (2005) SAL.OSTN , 96-97
    (...)
    Nombres con final -aia (...) En Álava existe Araia que podría estar relacionado con los nombres de la inscripción Araica Arai f(ilia) y también con Araitz, según Caro Baroja (1945: 141; recuerda este autor que hay Araico en Treviño), aunque Mitxelena (AV, 69, consideraba que quizás procediera de haran 'valle'). Schulze (1991 [1904]: 24-29) al comentar la inscripción piensa que Araica esta basado en el nombre del padre (Araius) más la forma femenina del sufijo -icus que ha sido considerada, en genitivo, como origen del sufijo patronímico -iz, -ez (vide Salaberri, 2003: 34). La localidad alavesa se documenta como Haraya en 1329 (Pozuelo, 1998, pág. 129) y como Arhaya en 1386 (Pozuelo, 2001, 5, pág. 8). C. Jordán (2001: 423, 424) deriva al parecer Araya, nombre del Burunda y Arakil en Álava, de la raíz *er- / or- 'poner en movimiento' también utilizada en la hidronimia paleuropea y relacionada con *reu- / ru- 'fluir', base del hidrónimo Runa y del nombre de la capital navarra según este investigador. En Lapurdi o Labort tenemos la conocida Hendaia, nombre que Gavel (Gavel & Lacombe, 1934: 493) consideraba oscuro y por lo tanto antiguo.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: SAL.OSTN

  • hendaye: hendaia (hendaiarr) - (2010) ORP.NTB , § 23, 19. or.
    (...)
    Hendaye, Hendaia (Hendaiarr) (hendaya 1510, endaye 1565) // L’aspiration initiale est un trait labourdin typique qui est passé dans le nom officiel, mais elle n’est pas forcément, comme souvent, étymologique. La paroisse de Hendaye étant démembrée de celle d’Urrugne au XVIe siècle, pour se développer grâce à sa situation frontalière et portuaire à l’époque moderne, il n’y pas de citation bien ancienne, ce qui oblige à reconstruire un étymon acceptable. Celui-ci ne peut être inda “marais” (21 [LEMOINE., J., op. cit. [Toponymie du pays basque-français et des pays de l’Adour, Paris, Picard, 1977] p. 199]) quoique très fréquent en toponymie médiévale, parce qu’on n’expliquerait pas ainsi une ouverture vocalique devant nasale ind- > end- prononcé and-. C’est vraisemblement, comme dans la prononciation moderne (le basque articule d’après le nom officiel), (h)andi “grand” ou andu “tronc, souche” maintenu en dialecte biscayen. La finale peut être une forme orale réduite de ibi “gué” (comme dans les voisins Fontarrabie, Urtubie qui l’ont conservé) ou même de bai “cours d’eau”: dans le premier cas *handi-ibia (ou baia) on aurait avec antéposition du qualifiant (qui est bien attestée en toponymie médiévale: Gorrialde, Urdinalde etc.) “le grand gué (cours d’eau)”, et dans le second *and(u)-ibia “le gué (cours d’eau) des souches”. // Le prieuré ou “hôpital” de Zubernoa (ou de Saint Jacques), cité au XIIe siècle probablement comme maison noble (1149 subernie) et qui a fait une paroisse tardivement, a conservé le nom latin reçu à sa fondation mais déterminé en basque par -a, de supernu(m) “placé en haut”
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Lapurdi
    Jatorria: ORP.NTB

  • hendaye - (2017) INSEE.64.17 , 1.10.260, 9. or.
    (...)
    Arrondissement: 1 / Canton: 10 / Commune: 260 / Communes: Hendaye / Population totale: 17201 / Population municipale: 16783 / Population comptée à part: 418
    (...)

    Zer: Udalerria
    Non: Pirinio Atlantikoak
    Jatorria: INSEE.64.17

  • Hendaye (ofiziala)
  • Hendaye (frantsesa)
UTM:
ETRS89 30T X.599678 Y.4802261
Koordenatuak:
Lon.1º46'5"W - Lat.43º22'4"N

Kartografia:

1245 [RAND.25]

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper