Etxartea - Lekuak - EODA
Etxartea (-a) (Etxea)
Entitatea:
Eraikuntzak/Etxebizitza
Arautzea:
ikerlari baten arautze proposamena
Non:
Beskoitze
Kokalekuak:
-
etxartea -
(1970)
IP.KAT.B , --
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
etchartéa -
(1981)
IGNF.25 , 1344 ouest
Zer: Etxea
Non: BESKOITZE
Jatorria: IGNF.25 -
arte -
(1995)
DRPLV , V, 198. or.
(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)Zer: Oikonimo-osagaia
Non: Euskal Herria
Jatorria: DRPLV -
etxarte -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 162. or.
(...)
ces qualifiants diffèrent beaucoup par leur fréquence, au profit du premier: arte “intermédiaire” en qualifiant, “position intermédiaire, intervalle” comme substantif qui forme le plus grand nombre de noms par endroits avec iriarte, bidarte ou etxarte (voir ci-dessus), alternant avec les notions de hauteur aussi bien que d’écart etc, ce qui fait que le même lieu peut comporter des séries fournies comme 1350-1412 echegoyen, etchabehere, irigoyen behere, yribarren, yriart à Ahaïce ou echegoyen, echenyque, echevarren, iriart à Iriberry en Ossès, indart, vidart, elgart, goyheneche, yriart, aynciartea à Oticoren d’Occos etc.; arte est très rarement antéposé et l’on peut supposer alors le paronyme arta “chêne-vert, buisson” (voir ci-dessus les noms botaniques): arteche à Aroue, artaxete à Barcus, artapiete à Chéraute, artaberro à Ibarolle
(...)Zer: Etxe-izenak
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
etxarte -
(2000)
ORP.MAISMED , IV. kap., 187. or.
(...)
Composés à complément postposé [...] avec arte “intervalle, lieu intermédiaire” le mot iri “domaine, ville” est toujours antéposé, formant le très répandu iriarte qui est en principe “domaine intermédiaire”, bien que la composition avec arte substantif support de composition au sens de “lieu intermédiaire de la ville, du hameau” ait pu intervenir dès l’époque médiévale pour les fondations les plus tardives (voir le chapitre III); mais etxe a hérité des deux structures: même si le plus courant est etxarte “maison intermédiaire, située au milieu (d’un groupe de maisons, d’un espace entre deux ou plusieurs points fixes etc.)”, le même qualifiant est antéposé, en Soule seulement où le modèle habituel est de loin le plus répandu (plus d’une vingtaine de maisons au Censier), dans arteche à Aroue, artaxete (avec suffixe locatif et assimilation vocalique) à Barcus
(...)Zer: Etxe-izena
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
echart -
(2000 [1366])
ORP.MAISMED , IV. kap., 204. or.
(...)
disparition précoce du -e final après -t- (déjà 1007 uhart en zone ibérique) et d’autres voyelles finales: -e dans tous les noms comme 1249 heriart, garat, 1366 echart, errecart, hoyharart, indart, garat (mais parfois les scribes rétablissent la forme locale même déterminée 1350 garatea, indartea; pour 1266 lissaber à Saint-Pierre d’Irube, 1235 hiruber les étymons étaient sans doute “Elizaberri, Hiriberri”, mais ce pouvait être théoriquement aussi “-behere” comme dans 1505 ibarber; la chute de la voyelle finale entraîne l’assourdissement de la sonore d’appui: 1307 uhaut pour “Uhalde” (voir plus loin), Censier urdiarp, ayharp, athac de “Urdinarbe”, “Ainharbe” (pour la nasale voir plus loin), “Athagi”; de même 1249 hyhout pour “Iholdy”; dans 1305 gorombil pour 1366 gorombillo il y a eu aussi analogie avec les nombreux noms terminés par -bil
(...)Zer: Etxea
Non: --
Jatorria: ORP.MAISMED -
etxartea -
(2004)
IGNF.TDAT , 1344
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
etxartea (-a) -
(2005)
IP.TOP.IKER , LLAP
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
etxartea (-a) -
(2006)
IP.TOP.IKER , BBAP
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
etxartea (-a) -
(2008)
IP.TOP.IKER , 6926
(...)
64147 udal-kodea IGNFren arabera. IGNF Generikoa: ECAR: Hameau, gpe d'habit°, habit° isolée, maison forest. IGNF UTM X: 30410; UTM Y: 13585
(...)Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER
- etxartia - (2005) [IP.TOP.IKER]
- Etxartea (ofiziala)
- Etxartea (frantsesa)
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
