Errekaldea - Lekuak - EODA
Errekaldea (-a) (Etxea)
Entitatea:
Eraikuntzak/Etxebizitza
Arautzea:
ikerlari baten arautze proposamena
Non:
Beskoitze
Kokalekuak:
-
errekaldea -
(1970)
IP.KAT.B , --
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
errékaldéa -
(1981)
IGNF.25 , 1344 ouest
Zer: Etxea
Non: BESKOITZE
Jatorria: IGNF.25 -
rekalde -
(1985)
JIM.ESTN , 74. or.
(...)
V. Toponimia en Iruñerria: Sistemas de denominación y localización [en Euskera, núm. 30, Bilbao: Euskaltzaindia, 1985, pp. 527-532] [...] 2. Topónimos compuestos [...] Son abundantes ios topónimos formados por dos o más conceptos. [...] 2.2. Frases descriptivas Muchos de los topónimos compuestos ya mencionados, y otros más llegaron a constituir un todo indivisible (pensemos, por ejempio, en rekalde, iturrondo, ardanzarte, tallunze), que a su vez admitían nuevas relaciones complementarias. Para precisar con exactitud el emplazamiento de una finca fue preciso a veces emplear frases descriptivas, más o menos complejas, tal como lo han venido haciendo los labradores hasta nuestros días. El recurso fue imprescindible en parajes extensos, como es el caso de Gares bidea en Astráin, que cruzaba la parte suroriental del término, por campos cultivados, zonas yermas, regatas y monte arbolado, hasta doblar el espinazo de la sierra de Erreniega camino de Valdilzarbe. Se refieren a zonas diferentes y aún distantes entre sí: «Gares bidea aurco larrea», «Gares bidea azpico aldea larreas onat», «Gares bidea idoi aldecoa», «Gares bidea goiti» o «Gares bidea arriba» y «Gares bidea bizcarrean». Las ermitas rurales, y las zonas donde estaban emplazadas, fueron mencionadas por la advocación, precedida de los títulos Señor o Señora y Sanctus, Sancta, o sus equivalentes Joan, Juan (porJaun), y Ander (por Andre), y Done, Dene, Dona: Juan done Miquel, Juan dene Salbatore, Ander dona Maria. A veces, y esto desde antiguo, se prescindió del primer título en Done Anso, Dona Gracia, Dona Pia, iglesia de Azella citada a mediados del siglo XIII como Sancta Pia y que modernamente ha dado Donapea.
(...)Zer: Toponimo ohikoa
Non: Euskal Herria
Jatorria: JIM.ESTN -
erreca aldea -
(1985)
JIM.ESTN , 74. or.
(...)
V. Toponimia en Iruñerria: Sistemas de denominación y localización [en Euskera, núm. 30, Bilbao: Euskaltzaindia, 1985, pp. 527-532] [...] 2. Topónimos compuestos [...] Son abundantes ios topónimos formados por dos o más conceptos. 2.1. Dos conceptos. Constituyen los topónimos más frecuentes del grupo los formados por un sustantivo básico y otro elemento, que puede ser otro sustantivo, un adjetivo o una posposición de carácter adverbial. Veamos unos ejemplos: [...] C. El sustantivo básico acompañado de posposiciones que expresan la situación geográfica de un paraje o predio en relación con aquél: al lado de (alde), junto a (ondo), encima de (gain), debajo de (pe, azpi, barren), delante de (aurrean, aurrun) detrás de, a espaldas de (gibel), a un lado (saeska, saeskan), al par de (pare, parean), pegante a (kontra), entre (arte), en medio de (erdi, erdian): Erreca aldea, Dorre ondo, Idoí ondoa, Aiz gaña, Elizpea, Legua azpian, Mendi barren, Lagarreta barrena, Garaje aurrea, Elizguibela, Unzearen parean, Larrain contra, Bide artea, Ardanze artea, Unze bern erdian. Las voces aurka (‘frente a, enfrente de’), begia (‘a la vista de, dando vista a’) y aldera (‘hacia, a la parte de’), suelen ser utilizadas para localizar fincas en un paraje relacionándolo con otro diferente, como podemos ver en estos casos de fincas de Astráin, situadas en «Legarreta, Zariquiegui aurquam», «Legarreta, Zariquiegui beguia», «Faceria bizcarra, Perdona aldera».
(...)Zer: Toponimo ohikoa
Non: Euskal Herria
Jatorria: JIM.ESTN -
rekalde, rekaldea, erreka alde -
(1987)
JIM.ESTN , 111. or.
(...)
X. Hidronimia en tierra de Pamplona [«Hidronimia en tierra de Pamplona», en Noticias del agua, núm. 6, Pamplona: Mancomunidad de Aguas de la Comarca de Pamplona, 1987, pp. 6-7] [...] La mayoría de los pueblos tiene su Rekalde o Rekaldea, frecuentemente dedicado a huertas vecinales, ‘al lado del regacho’, que es lo que literalmente significa erreka alde.
(...)Zer: Toponimo ohikoa
Non: Euskal Herria
Jatorria: JIM.ESTN -
rekaldea (erreka aldea) -
(1991)
JIM.ESTN , 21. or.
(...)
Los topónimos compuestos llegaron frecuentemente a constituir un todo indivisible (Fustiñana, Candipuerca, por ejemplo), fenómeno que se prodiga en la toponimia euskérica, como evidencian ejemplos tan corrientes como Rekaldea (Erreka aldea), Mendiluz, Iturzar, Gazarrieta, y muchos nombres de valles (entre ellos Aibar, Aranguren, Esteribar, Izagaondoa), de comarcas (Iruñerria, Basaburua) y localidades (Iturgoyen, Erriberri, Zubiri). La necesidad de precisar con la máxima exactitud el emplazamiento de una finca o un punto concreto del término municipal o concejil, obligó a la utilización de frases descriptivas, explicativas o puntualizadoras de la situación, recurso conocido y practicado desde antiguo hasta nuestros días por pastores y agricultores.
(...)Zer: Toponimo ohikoa
Non: Euskal Herria
Jatorria: JIM.ESTN -
aldea -
(1995)
DRPLV , V, 198. or.
(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)Zer: Oikonimo-osagaia
Non: Euskal Herria
Jatorria: DRPLV -
errekalde -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 99. or.
(...)
Alde “côté (et par extension “proximité” d’où dans le lexique commun l’emploi pour dire un “ensemble” et notamment “troupeau” s’agissant de bétail, et etxalde “domaine rural” c’est- à-dire “ensemble de ce qui est auprès de la maison”), versant” a formé certains des composés les plus répandus en toponymie basque médiévale, surtout avec ur “eau, cours d’eau”, ithurri “source, fontaine”, lats “cours d’eau”, erreka “ravin, cours d’eau”, larre “lande”, eliza “église” etc.: uhalde, ithurralde, latsalde, errekalde, larralde, elizalde sont des noms qui se répètent en tous lieux
(...)Zer: Etxeak
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
errekalde -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 105. or.
(...)
erreka, au sens propre “ravin”(également dit par odi inutilisé en domonymie), que le basque a adapté très tôt d’un *rek- indo-européen de même sens, puis par extension “torrent” enfin simplement “cours d’eau”, utilise les mêmes composés errekalde, errekarte également répandus en toutes zones
(...)Zer: Leku-izena
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
errekalde -
(2000)
ORP.MAISMED , IV. kap., 185. or.
(...)
alde “côté, versant” alterne avec le précédent pour beaucoup de noms: eiheralde, errekalde, larralde, oihanalde, uhalde etc.; mais son emploi est parfois plus étendu: 1) avec les noms botaniques, la maison se situant alors à proximité des plantations: intzaurralde, jatsalde, haritzalde, phagalde indiquent que la maison est à côté de “noyers, genêts, chênes, hêtres”…; 2) avec des noms se référant à un édifice ou un élément de paysage unique qui exclut la notion de “intermédiaire, milieu” comme elizalde “côté de l’église” assez répandu, à Uhart-Cize 1350 beçonalde “côté du talus” etc.
(...)Zer: Etxe-izena
Non: Euskal Herria
Jatorria: ORP.MAISMED -
errekaldia -
(2004)
IGNF.TDAT , 1344
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
errekaldea (-a) -
(2005)
IP.TOP.IKER , LLAP
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
errekaldea (-a) -
(2006)
IP.TOP.IKER , BBAP
Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER -
errekaldea (-a) -
(2008)
IP.TOP.IKER , 6922
(...)
64147 udal-kodea IGNFren arabera. IGNF Generikoa: ECAR: Hameau, gpe d'habit°, habit° isolée, maison forest. IGNF UTM X: 30280; UTM Y: 13519
(...)Zer:
Non:
Jatorria: IP.TOP.IKER
- erreka aldia - (2005) [IP.TOP.IKER]
- Errekaldia (ofiziala)
- Errekaldia (frantsesa)
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
