Amarita - Lekuak - EODA
Amarita (Kontzejua, lekua)
-
hamarita -
(1025)
GAND.SM , 974
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
Hamarita -
(1025 [1883])
FITA.RSM , 353. or.
(...)
In era millesima sesagesima tertia decano sancti Emiliani, sicut colligebat ferro per Alava, ita describimus [Gal., Llor. "scribimus"]. // Ubarrundia XVIII reggas. // Gamarra maior duas reggas. Gamarra [Llor. "Hamarra"] minor una regga. Erretana una reg. Hamarita una rg. Mengano Iª rg. H[ur]ribari [Gal. "Hurriuari"; Llor. "Hurribarri."] Iª rg. Menganogoien una reg. Gernica I rg. Zeriano I rg. Betellogaha IIas rgs. Nafarrate et Elhossu [Llor. "Elhosu."] I rg. Hurnaga I rg. Urbina et Angellu I rg. Lucu et Arzamendi I rg. Goiahen I rg. Bagoeta I rg.
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: FITA.RSM -
hamarita -
(1257)
RODR.CDIPR , IV, 218
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarieta -
(1305)
MM.DVGIP , 104
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1351)
FDMPV.049 , 35
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1351)
FDMPV.049 , 8 dok. 35. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1351)
FDMPV.049 , 8 dok. 39. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1409)
FDMPV.054 , 33 dok. 59. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1457, 1487)
FDMPV.149 , 57, 180
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1462)
FDMPV.125 , E08 dok. 384. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ochoa d'amarita -
(1470)
FDMPV.050 , 29
Zer: Antroponimoa
Non:
Jatorria: IZ.05 -
amaryta -
(1482)
CIERB.APVI2 , 425
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1492)
FDMPV.125 , B22 dok. 183. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1492)
FDMPV.125 , B22 dok. 184. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1492)
FDMPV.125 , B22 dok. 191. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1496)
FDMPV.125 , B28 dok. 243. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1496)
FDMPV.125 , B28 dok. 248. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1496)
FDMPV.125 , B28 dok. 257. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1551)
DIBO.LVMG , 44
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amárita -
(1574)
FERN.ATSVT , Archivo HistoricoNnacional. Órdenes Militares. San dok. 108. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita perra -
(1574)
FERN.VALD , 166
Zer: Galtzada
Non: Gometxa
Jatorria: IZ.05 -
amárita perra -
(1574)
FERN.ATSVT , archivo historico nacional. Órdenes militares. San dok. 33. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritaaran -
(1594)
OV.05 , --
(...)
labrantío en Arcaya
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritta soloa -
(1677)
SALM.LUT , 168
Zer: Alorra
Non: Nafarrate
Jatorria: IZ.05 -
Amarita -
(1696-1773)
Gam. , 32
(...)
Mendiola, Berrosteguieta / con Amarita, Lorriaga [sic] / Monasterioguren, Cerio / Aberasturi y Asarza [sic] // Con Gomecha y Gardalegui [sic] / Argandoña, y Villafranca / otro Villafranca, oreytia / Amarita, con Lermanda
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: Gam. -
amarita -
(1700-1800)
Gam. , 32
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amaritasoloa -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 2911
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0435
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritaran -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0437
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita arano -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0438
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritasolo -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 2922
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1797)
LAND.HEPA , 14. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1798)
LAND.HCPA , I. lib. 104. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1798)
LAND.HCPA , II. lib. 111. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1798)
LAND.HCPA , I. lib. 30. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1798 [1926])
LAND.HCPA , I, 0030
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1802)
DRAH , I, 67
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1802)
DRAH , I, 67
(...)
l. de la herm. de Vitoria, pr. de Álava, situado sobre la ribera de un rio, que sin nombre baxa desde Urrunaga y se introduce en el Zadorra un poco mas adelante de Mendivil hácia n. y á legua y media de aquella ciudad. Confina por n. con Luco, por e. con Ullibarri Gamboa, por s. con Mendivil, y por o. con Miñano mayor. Tiene 26 vecinos, que dedicados á la agricultura cogen 2400 fanegas de todo grano: una parroquia titulada S. Pedro apóstol, servida por 2 beneficiados, y una ermita de la santísima Trinidad. Pertenece en lo eclesiástico á la vic. y arcip. de Gamboa, ob. de Calahorra. M.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRAH -
amarita -
(1829 [1557])
CENS.CAST.XVI , Ap. 119b
(...)
VITORIA // Vitoria / [Vecindario:] 1163 // Mendiola // Arriaga // Oreitia // Gamarra mayor // Gamarra menor // Ascarza // Lubiano // Zumelzu // Berrosteguieta // Armentia // Ilarraza // Villafranca // Miñano mayor // Miñano menor // Abechuco // Betoño // Lermanda // Arechabaleta // Crispijana // Eloriaga [sic; -rr-] // Retana // Cerio // Bolivar // Ali // Gamiz // Matauco // Lasarte // Ulibarri // Subijana // Arcaute // Zuazo // Junguito // Aberasturi // Monasterioguren // Amarita // Otazo // Gobeo // Oreitia // Castillo // Arcaya // Gardelegui // Gomecha // Ulibarri de Olleros / / [Vecindario:] 756
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: CENS.CAST.XVI -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 75 A s.v. ali
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 127 B s.v. gamboa
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 118 B s.v. durana
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 201 A s.v. vitoria
(...)
amarita ó santa engracia
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 216 A s.v. zadorra
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarite -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 157 B s.v. miñano mayor
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 76 A
(...)
"situado en un llano a la margen dercha del r que forma el Uuquiola y santa engracia"
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 98 B s.v. arroyave
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 199 B s.v. vitoria
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 76 A s.v. amarita
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 211 B s.v. vitoria
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1849)
MAD.DGEH , II, 233
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amaritaortua -
(1861)
SALM.LUT , 192
Zer: Alorra
Non: Urbina
Jatorria: IZ.05 -
amárita -
(1877)
BEC.LA , 8. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita -
(1877)
BEC.LA , 301. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1930)
SERR.CSMC , 103. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1930)
GAR.SL , RIEV, XXI, 444. or.
(...)
Creemos de interés el publicar reunidos ciertos discutidos sufijos toponímicos para obtener de este modo relaciones entre los mismos pues a veces resultará que sean distintas formas evolutivas del mismo en el tiempo o en el espacio. // Los agruparemos de la siguiente forma: //...// -ita. Anuzita, Arrizibita, Ajubita, Munita, Murita(-eta), Apoita, Lazpita (Latsbieta) [1.- Igual a -ieta según las Ind. elem. p. 26 y el P. Etxalar p. 1054. Vid. idem p. 1093], Garaita, Garita, Moraita (?), Txobita, Uabita, Irurita, Ihurrita, Amarita.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: GAR.SL -
amárita -
(1940)
NOM.1940 , Araba, 23. or.
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita -
(1963)
IGNE.50 , 0112 (Vitoria)
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(1963)
IGNE.50 , 0112 (Vitoria)
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(1981-1982)
MEND , --
(...)
Mendilerroa: arrato-badaia;
(...)Zer:
Non: Araba
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita perra -
(1984)
FERN.ATSVT , 0033
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
AMARITA: AMARITA -
(1986)
HPS.EAE , 16
Zer: Entitatea
Non:
Jatorria: HPS.EAE -
maritabea -
(1987)
GSAL.CTOPA , 4-27
Zer: Aurkintza
Non: Mendibil
Jatorria: IZ.05 -
amaritarana -
(1988)
GSAL.CTOPA , 5-31, 33
Zer: Ibarra
Non: Amarita, Erretana
Jatorria: IZ.05 -
amaritabea, amaritabidea, amaritagana, amaritaibarra, amaritarana, amaritaperraea, amaritasoloa, etc. -
(1989)
OV.05 , 35, 614
Zer: Toponimoak
Non:
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(1989)
OV.05 , --
(...)
pueblo del ayuntamiento de Vitoria
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1991)
NOM.1991 , Ar. 32
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(1992)
FK , 112-35-073-8
(...)
vitoria-gasteiz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita -
(1992)
FK , 112-30-117-2
(...)
vitoria-gasteiz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita -
(1992)
FK , 112-38-026-2
(...)
vitoria-gasteiz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(1992)
FK , 112-35-009-4
(...)
vitoria-gasteiz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(1993/05/10)
DEIKER.HPS , 88562
(...)
112-38 026
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
Amarita -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2620. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Vitoria-Gasteiz.
(...)Zer: Biztanleria-entitatea
Non: Vitoria-Gasteiz
Jatorria: EJ.ENT95 -
amaritako haitzak -
(1996)
GSAL.CTOPA , 7-85
(...)
SalaMu., in GoSal. et al., 1996
(...)Zer: Haitzak
Non: Legutio
Jatorria: IZ.05 -
amarita: amarita -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1192. or.
Zer:
Non:
Jatorria: E.EUS.GOR.EAE -
amarita -
(2000)
ALT.TL , --
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
Amárita: Amarita -
(2001)
EUDEL , 113
Zer: Biztanle-entitatea
Non:
Jatorria: EUDEL -
amaritu -
(2005)
MENDIKAT , s.v. amaritu
(...)
787 m.
(...)Zer:
Non: Zigoitia
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritako landaretza urtarra edo b11a125 h.b. -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritako Landaretza Urtarra edo B11A125 H.B. / Vegetación Acuática de Amarita, H.P. B11A125 o
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
Amárita -
(2005)
AFA.IZ , --
(...)
35 biztanle
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: AFA.IZ -
amaritu -
(2005)
MENDIKAT , --
(...)
787 m. 1. mailakoa. Arrato
(...)Zer:
Non: Zuia
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita, robledal de -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritako hariztia / Amarita, Robledal de
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritako hariztia -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritako hariztia / Amarita, Robledal de
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritu
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(2005)
MENDIKAT , s.v. aspea
(...)
787 m.
(...)Zer:
Non: Zigoitia
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita, vegetación acuática de -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritako landaretza urtarra / Amarita, Vegetación Acuática de
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritako landaretza urtarra -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amaritako landaretza urtarra / Amarita, Vegetación Acuática de
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amárita -
(2005)
AR.MAP200 , --
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amarita
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Amarita /: Amárita
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu -
(2005)
AR.MAP200 , --
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita auzoa (kontzejua) -
(2006/03/03)
DEIKER.HPS , 88562
(...)
112-38 026
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(2007)
AFA.KAT , Pol: 0089
(...)
VITORIA-GASTEIZ
(...)Zer: Lurzatia
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amarita -
(2007)
AFA.KAT , Pol: 0090
(...)
VITORIA-GASTEIZ
(...)Zer: Lurzatia
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritabea, amaritabidea, amaritagana, amaritaibarra, amaritarana, amaritaperraea, amaritasoloa, etc. -
(2010)
OV.27.32 , III, 7-10, 305, 482- 484
Zer: Toponimoak
Non:
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(2015)
IZ.05 , 65. or.
(...)
Den. oficial: Amarita (GV, REL), Amárita (DFA) [...] Etimol.: Creemos que el antropónimo de base es Amerite, al que se le ha añadido el sufijo -ana, con esta evolución: *(uilla) ameritana > *Amaritana (asimilación de vocales) > *Amaritãɦ̃ã > Hamarita > Amarita. Es posible que la h- se deba al paso de la aspiración de la quinta sílaba a la primera, de manera similar a lo ocurrido en arena > *areha > harea; leone > *leohe > *lehoe > lehoi, pero esto dista mucho de ser seguro; sobre este tema pueden verse los numerosos trabajos de Lakarra, entre otros, 2006: 580 y 2009a, y ahora Egurtzegi, 2014. // Otra posibilidad es pensar en Ammarus, antropónimo documentado en Agurain (Segontius Ammari f[ilius], Echevarría, 1989: 147), es decir, en *(uilla) ammarita ‘la propiedad de Ammarus’, de donde Amarita. El problema, en este caso, es explicar la H- que presenta el testimonio de 1025. Por otro lado, el final -eta de la variante de 1305 se deberá a un reanálisis, gracias al cual el final -ita se ha interpretado como si fuera el sufijo -eta, muy habitual en nuestra toponimia. // En Apodaka (GoSal. et al., 1996: 75) existen los términos de Amaritu y Amaritupéa y, aunque no tenemos documentación de los mismos y hablar en estas circunstancias es muy arriesgado, podríamos estar ante el nombre de un despoblado basado en el mencionado Ammarus de Agurain, esta vez con moción masculina de género, es decir, en -itu (vid. Jungitu).
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
amarita -
(2016/11/08)
OB.AG , 1
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: OB.AG -
amarita -
(VAR)
AFAAP.APLIB , 0540
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
amaritu, alto de -
(VAR)
AFAAP.APLIB , 0019
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS
- amárita - (1986-2003) [DEIKER.HPS]
- [a.má.ɾi.ta] / [a.má.ɾi.tà] - (2015) [IZ.05]
- Amárita (ofiziala)
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
