Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Buen Pastoren baliokidetako Unai eta Unai-ona azaltzen dira. Unai izen arrunta da eta 'behiak zaintzen dituena' esan nahi du. Beste asko bezala goitizentzat erabili izan da; esaterako, Artaxoan (Nafarroa) Garcia Unaia agertzen da 1167. urtean.
(...)
Se pueden entresacar como muestra [oficio o condición] (...) Garcia Unaia (108, Galar) de vasc. unai(n) 'vaquero', unide 'nodriza' en (casa de) Unidea (36, 1168, etc.)
(...)
(...)
Hegoaldean frankismoaren garaiko legalitateak sortarazitako saihesbidea ere aipatu behar da. Ezagun denez, diktatura horren azkenengo urteotan gaztelaniazko ez ziren izenak erabil zitezkeen baldin eta hizkuntza horretan “itzulpenik” ez bazeukaten. Izen berezi baten itzulpena izeneko entitatea zer den inork gutik jakin ezarren, Jose Maria Satrustegi apezaren lanari esker batez ere, baldintza horrek Erdi Arotik gordeta zegoen tradiziotik, hainbat izen zahar ahazturen berreskurapena eragin zuen: Eneko, Maider, Otsanda, Unai, e. a. Era berean, eta arrazoi legal horregatik ere, lehenagotik bazegoen saindu berrien jaiolekuak edo eta andramarien kokaguneak ponte-izen bihurtzeko joera txikia oso zabaldu zen. Guti batzuk baino ez aipatzeko: Aitziber, Arantzazu, Berriotxoa, Garikoitz, Itziar, Xabier, e. a.
(...)
(...)
Azkenez, generoaren arazoa aipatu behar dugu, hiru erako izen aurkitzen baititugu euskaran: oinarriz maskulinoak direnak (Ibon, Xabier, Unai), jatorriz fameninoak direnak (Edurne, Pilare, Teresa, Garazi), eta bietara ager daitezkeenak (Joan / Joana, Anton / Antoni). Euskarak —ez dugu ezer berririk esaten— ez du sexu-diferentzia ia inoiz ere markatzen (hika-ko formak, toka eta noka alegia, dira salbuespen ia bakarrak), beraz ez dugu Sabino Aranak markaturiko bidetik aurrera eginen, hau da, ia izen guztiak, /-a/ morfemaren bidez gizonezkoenak, eta /-e/ morfemaren bidez emakumezkoenak, maskulino eta femenino bihurtzeko bidetik.
(...)
(...)
Unai izen arrunta da eta 'behiak zaintzen dituena' esan nahi du. Beste asko bezala goitizentzat erabili izan da; esaterako, Artaxoan (Nafarroa) Garcia Unaia agertzen da 1167. urtean. Deun-ixendegi euzkotarra lanean gaztelaniazko Buen Pastor-en baliokidetako Unai eta Unai-ona azaltzen dira. Gaur egun maizxko aditzen bada ere, diktadura garaian erregistroan sartzeko oztopo larriak egon ziren. // Nombre común que significa 'vaquero, pastor de vacas'. Al igual que otros muchos ha sido utilizado como apodo; en Artaxoa/Artajona (Navarra), por ejemplo, se documenta Garcia Unaia en 1167. En el Santoral vasco se dan, como equivalentes del castellano Buen Pastor, las variantes Unai y Unai-ona. Hoy en día es nombre frecuente, pero en la dictadura hubo dificultades para registrarlo.
(...)
Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Buen Pastoren baliokidetako Unai eta Unai-ona azaltzen dira. Unai izen arrunta da eta 'behiak zaintzen dituena' esan nahi du. Beste asko bezala goitizentzat erabili izan da; esaterako, Artaxoan (Nafarroa) Garcia Unaia agertzen da 1167. urtean.
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Laburdura: DRPLV
Egilea: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Titulua: De re philologica linguae vasconicae
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Deustuko Unibertsitatea
Tokia: Bilbo
Data: 1986-1995
Erreferentzia:
Oharrak: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Mota: aldizkariak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
GLAR.GPNASJ - El Gran Priorado de Navarra de la Orden de San Juan de Jerusalén
Laburdura: GLAR.GPNASJ
Egilea: GARCÍA LARRAGUETA, Santos Ángel
Titulua: El Gran Priorado de Navarra de la Orden de San Juan de Jerusalén
Lan oharra: 2 liburuki
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Príncipe de Viana
Tokia: Iruñea
Data: 1957
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
M.NLCDI - Notas lingüísticas a 'Colección diplomática de Irache'
Laburdura: M.NLCDI
Egilea: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Titulua: Notas lingüísticas a 'Colección diplomática de Irache'
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 164
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1969
Erreferentzia: 1 (1969), 1-59
Oharrak: Baita ere in Palabras y textos, Euskal Herriko Unibertsitatea, Gasteiz, 1987, 87-118.
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
CAR.PNAXIV - La Población de Navarra en el siglo XIV
Laburdura: CAR.PNAXIV
Egilea: CARRASCO PÉREZ, Juan
Titulua: La Población de Navarra en el siglo XIV
Lan oharra: Colección Histórica de la Universidad de Navarra XXIX
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Unibertsitatea
Tokia: Iruñea
Data: 1973
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
AR.DIE - Deun-ixendegi euzkotarra, edo deunen ixenak euzkeratuta ta ixentzat ezarrten diran jayetako ixenan euzkerazko ikurrpenak
Laburdura: AR.DIE
Egilea: ARANA GOIRI, Sabino
Titulua: Deun-ixendegi euzkotarra, edo deunen ixenak euzkeratuta ta ixentzat ezarrten diran jayetako ixenan euzkerazko ikurrpenak
Lan oharra: Pertsona izenak
Paratzailea: Eleizalde'tar Koldobika'k egindako itxaurre bategaz
Oharrak: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
IÑ.SATR.PV - Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Laburdura: IÑ.SATR.PV
Egilea: IÑIGO ARIZTEGI, Andres
Titulua: Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Lan oharra: Mendaur I
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 2005
Erreferentzia:
Oharrak: Jose Mari Satrustegi euskaltzainak Príncipe de Viana hilabetekarian argitara emandako artikuluen bilduma da. Aurkibide onomastiko osoa erauzi da (283-299. or.).
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
SATR.EI.72 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.72
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 1972
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren lehen edizioa izan zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
TXILL.EI - Euskal izendegia (1972)
Laburdura: TXILL.EI
Egilea: ÁLVAREZ ENPARANTZA, José Luis ("Larresoro", "Txillardegi")
Titulua: Euskal izendegia (1972)
Lan oharra: Pertsona izenak
Paratzailea:
Bilduma: Euskara Batua zertan den
Aldizkaria:
Argitaletxea: Jakin Arantzazu
Tokia: Oñati
Data: 1974
Erreferentzia: 164-179
Oharrak: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako datu-bilketa eta migrazioa.
Mota: liburu zatiak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
SATR.EI.77 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.77
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco / Nomenclateur de prénoms basques
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 1977
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren bigarren edizioa izan zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
SATR.EI.83 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.83
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco / Liste des prénoms basques
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bilbo
Data: 1983
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren hirugarren edizioa zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
KINT.PI - Ponte-izenak
Laburdura: KINT.PI
Egilea: EGUZKITZA BILBAO, Andolin & KINTANA URTIAGA, Xabier
Titulua: Ponte-izenak
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 620
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1994
Erreferentzia: XXXIX (1994, 3), 1377-1385
Oharrak: Euskaltzaindiaren XIII. Biltzarrean aurkeztutako txostena. Exonomastika lantaldeak, Miarritzen, 1994-7-1/2an antolatu V. Onomastika Jardunaldietan aurkeztutako txostena.
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Laburdura: GOR.SAL.EIZ
Egilea: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titulua: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Lan oharra: Pertsona izenak
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Tokia: Gasteiz
Data: 2001
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.