(...) Il 70. Amaigabeko bideetan zear . Txill Let 119. Amaigabeko samintasunak zimeldutako agure igarra zen . Etxde JJ 274. Ta ortik eldu da erosta amaigabeko ori . Vill Jaink 99. Aize zatarraren amaibako burrundara arek . Erkiag Arran 153. Uriaren edertasunak (...)

(...) amaigabe . 1. amaibage , amaibaga , amaige . Infinito, sin fin; eterno. v. bukagabe, azkengabe. Tr. Propiamente vizcaíno, aunque tbn. lo emplean unos pocos autores guipuzcoanos del s. XX. En DFrec hay 2 ejs. de amaigabe y uno de amaigabeko. Agaiti (...)

(...) Uzt 156. Mutiko biurri xamarra nintzan ni: igarra, kalpar-tentea, muki-jario... Zendoia 16. " Muku iarioa, un morveux, un enfant" H (s.v. mukua ). b) " Muku-iarioa, muki-iarioa, écoulement de morve" H. MUKI-KENDU . "Moucher, mukhukenzea " Ht VocGr 387 (...)

(...) muki . 1. ( G, B, AN-egüés-ilzarb-olza, Ae, Sal; SP, Lar, Añ, Arch VocGr , Hb (+ -kh- ), Dv, H (V, G) ), muku ( L-ain, BN-ciz; VocBN , Dv (BN) , H , Foix ap. Lh .) Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 225; A ( muki, muku ) ; Iz To . Moco. "Morve" SP y Arch (...)

(...) eta sitsak ondatzen dituen (Mt 6, 19). Lard 383 (Ur, Ur (V), Ol, Or, Ker, IBk, BiblE sits; Lç, Ip zerren, He, TB, SalabBN har, Dv, Leon biphi, Echn pipi, Samper porilla, Hual polilla ). Noz aretxari igarra bada noz sartu jako? / Arrik, zerenik ta (...)

(...) 1 sits . ( V, G, AN-gip; VP 88r, Lar , Añ , Dv (G) , H , Zam Voc ), sitz ( V-gip ), sis ( AN-gip; H ), zits ( V-gip ), zitx ( V-gip ), zitz Ref.: A ( sis, sits ); Iz Als, UrrAnz ( zitsa ), ArOñ ( sitza ); Etxba Eib ( zitsa ); Elexp Berg ; Gte Erd (...)

(...) zatiak, mukur estuak, arbazta eta zabar erdi igarrak . Erkiag BatB 118. Lore gaixo bat indartu nairik / zabor artean jarrita. Olea 234. Egur igarra ta zaborra suari botatzen jardun . AZink 43. Hizkuntza berez eta beragatik zuzenean lantzeko zeregina (...)

(...) zabor . I . (Sust.). 1. ( V, G, B, Sal; Zam Voc ), zabar ( G; H (que cita a Izt) ), zabur ( G ), zador ( V-gip ), sabor ( H ), sabur ( V-gip ) Ref.: A ( zabor, zabar, zabur ) ; Iz Ulz ; Etxba Eib ( saburrak ) ; Elexp Berg ( zador ) . Desperdicio (...)

(...) / nere biotz-su bizia . Jaukol Biozk 21. Bêla, su ta gar dago erregai igarra . Or Eus 286. Nik jartzen dizkit / ire etxe ta uri su ta gar . SMitx Aranz 20. Begiak su ta gar izeki zitzaizkion . Etxde JJ 30. Hegiaphalia su ta gar jarri, arririk arri gaiñean (...)

(...) SU ETA GAR . a) ( su ta gar Añ), SU ETA KAR (BN-baig ap. A; kh- Dv A). (Adv.). Con ardor; con ímpetu. "(A) fuego y sangre" Añ. " Su eta khar lanari lothu da, il s'est mis au travail avec la plus grande ardeur" Dv. " Su eta kar ari da (BN (...)

(...) adarra, / eze ta igarra. Yanzi 46. Garau eze ori, bada, bear-garaiez goza ta ondu dedin, euskel-olermena irakin-araz dezagun . Ldi IL 37. Gere ibilliaren azkenaldian, berriro leengo musker (berde) ezeak irten digu bidera . Ib. 44. Eukaliptusa, izotzik (...)

(...) heze . 1. ( V, G, AN, L, BN, R, S; Volt 36,86 ( hesea ) , SP , Urt II 155, Lar , Ht VocGr , Añ (G) , VocBN , Dv , H (+ eze ) , VocB ) Ref.: A ( ese, eze ) ; Iz ArOñ ; Etxba Eib . Húmedo; fresco; (leña, rama, hoja...) verde. "Il fera humide, heze (...)

(...) aundi batek orbel igarra airatzen duan erraztasunarekin. Bv AsL 169. Etzan bera añ argia ta gauzak ikasten erreztasun andikoa be. Ag Kr 40. Hura zan etorria! hura erraztasuna! Itz guztiak Jainkozko maitasun-garretan irtetzen zitzaizkion. A Ardi 119 (...)

(...) erraztasun . Tr. No hemos encontrado ningún testimonio de la tradición suletina. En DFrec hay 38 ejs. de erraztasun y 12 de erreztasun, meridionales, y 3 de errextasun, septentrionales. ( V, G; SP , Añ , H ), erreztasun ( V, G, AN; Urt I 375 (...)

(...) . Egoak ttentte, plixt, ipiñi-ta . EA Txindor 35. Zeuzkan belarriak / almitz igarra bezin / ttentte jarriak. MendaroTx 206. (Con reduplicación intensiva). Begira kattagorria exerita, bere buxtana ttentte-ttentte duala . Sabiag Y 1933, 422. (Como adj. pleno (...)

(...) tente . 1. ( gral.; Dv, Foix ap. Lh ) Ref.: A ; Lh ; Ond Bac ; Etxba Eib ; EAEL 24; Elexp Berg ; Gte Erd 27; ZestErret . (Adj., uso predicativo). (Estar, etc.) de pie, firme e inmóvil; tieso. "Debout, sans broncher [...] (Etcheberry)" Dv. "1.º (c (...)

(...) RS "). "Limpio, aseado" A. 4. "Puerco, zikoitza, iguia (AN)" Aq 564. "(?), puerco" A . 5. ( G, B, ... ), zikotz ( V, AN, R ), zikutz ( V, G ) Ref.: A ( zikoitz, zikotz, zikutz ) . "Tierra dura" A . Egarriturik zure zai dezu / lur zikoitz, belar igarra (...)

(...) zikoitz . Tr. Documentado en los vizcaínos desde principios del s. XIX. Entre los guipuzcoanos lo hallamos en Cardaberaz y en autores del s. XX. Al Norte (además de en Leiçarraga ( Decl ã 7v), que da xekhena como equivalente suletino de zikhotza (...)

(...) batzuk dira . Ib. 64. Otsoa zanik be konturatu barik, azeri lapurra il ebalakoan . Bilbao IpuiB 37. Lapurrak alderdi igarra . (AN-araq). Inza NaEsZarr 59. Lapur pesta, laburre . (AN-ulz). Ib. 81. Lapur bat bei(ag)o . (AN-5vill) 'Neskato bat jaiotzen (...)

(...) lapur . Etim. Se trata probablemente de un préstamo. Parece aceptable la sugerencia de Corominas de que proceda de "un adjetivo romance lefr- , lafr- 'goloso', 'comilón'". 1. ( V, G, AN; Lcc, Mic 7v, Urt I 158 ( -ph- ), VP, Lar, Aq p. 48, Añ, Izt (...)