(...) , / andu, hesi, bideetan, / eguzki, antzigarretan . Azurm HitzB 65. ANDUI-ONDO . "(V-m), cepa" A. (...)

(...) andui . ( V-m ap. A ; Mg PAbVoc ), andu ( A ), andue ( Izt 118v, A ), andube ( Izt 118v). "Tronco de árbol cortado que queda enterrado, anduea, andubea " Izt 118v. "Cepa, parte del tronco de cualquier árbol o planta, que está dentro de la tierra y (...)

(...) surtan iartzen du . Ib. 88. Orduan beresi baztertuak ere txoritxintaz betetzen dira . Ib. 89. 2. ( Añ ). "Vallado" Añ . v. hesi. Ur malla sendo galantak eten bageko errenkadan etozan erri aurrera, Arranondori berezi gaizto bat ipiñi naian legez . Ag Kr (...)

(...) beresi . 1. ( Vc, G-to, AN-gip ap. A; Lar, Añ, Hb ), berezi "Xaral" Lar. "Bosque" "jaro, jaral, xaral", "xaral, xaro" Añ. "Jaro" A. " Beresi, monte de Murua [Alava]" LzG AEF 1961, 203. Igaroko baziña Bizkai guztiko beresi ta mendijetara, etzenduke (...)

(...) -zaina hesi artean, gasnapuska hitz artean, arto-puska galtzarpean, Izan balitu aitzintzean [sic] etzuken hilen agian . (BN-ciz). A EY III 152 (que traduce erroneamente 'al adelantarse') . (Precedido de vb.). Konfesatseko aitzinxian eta Aphezak absolüzionia (...)

(...) AITZINTXEAN (Hb; aintzin- Dv). a) Un poco antes, hace un momento. " Aintzintxean, peu auparavant" Dv. Puntu hunen gainean eztugu zer ibili froga berriketan, zeren ja aitzintxean ikhusi baituzu Eskuarak hirur hogoi eta hamar urthez eztuela (...)

(...) 14, 23)" Ib. . v. hesi. Oha bidetara eta berroetara, eta bortxaitzak, sartzera bethe dadinzát ene etxea . "Haies" . Lç Lc 14, 23 (TB berro bazterretarat; Brunet, Ol, Or esietara ) . Berhoak moztea eta aphaintzea . Dv Lab 203 (A: 'el desmochar setos y (...)

(...) adornarlos') . Bazen etxeko jaun bat, zeinak landatu baitzuen mahasti bat, berroz inguratu, lako bat ere hartan egin . Dv Mt 21, 33 (TB berro; He, Ur, Ur (V), Echn, Samper, Ol, Leon, Ker, IBk (h)esi, SalabBN hersi, Ip zerrallü, IBe harresi ) . Bidean goiti (...)

(...) hizkuntza bakoitzera itzultzen direnak eta, ondorioz, grafiazalantza eragin dezaketenak. Adibidez, Hawaii (es Hawái, fr Hawaï/Hawaii), Sydney (es Sídney), Leialtasun uharteak (es islas de la Lealtad, fr îles Loyauté), Koral Hesi Handia (es Gran Barrera de (...)

(...) Southern Alps Zeelanda Berria Hegoaldeko Gales Berria Nueva Gales del Sur Nouvelle-Galles du New South Wales Sud Hesi Handia uhartea / Great Barrier uhartea isla Gran Barrera île Great Barrier Ipar Lurraldea Territorio del Norte Territoire du Nord (...)

(...) hizkuntza bakoitzera itzultzen direnak eta, ondorioz, grafiazalantza eragin dezaketenak. Adibidez, Hawaii (es Hawái, fr Hawaï/Hawaii), Sydney (es Sídney), Leialtasun uharteak (es islas de la Lealtad, fr îles Loyauté), Koral Hesi Handia (es Gran Barrera de (...)

(...) Southern Alps Zeelanda Berria Hegoaldeko Gales Berria Nueva Gales del Sur Nouvelle-Galles du New South Wales Sud Hesi Handia uhartea / Great Barrier uhartea isla Gran Barrera île Great Barrier Ipar Lurraldea Territorio del Norte Territoire du Nord (...)

(...) , hesi, bideetan, / eguzki, antzigarretan . Azurm HitzB 65. v. tbn. aintzigar Izt C 235 (en una lista de nombres de fenómenos naturales). (Fig.). Bi angurri [= 'sandía'] zatitzen ditut beren antzigar gorri ta arrosa-antzekoa zabaltzen dutenak karrakada (...)

(...) antzigar . 1. ( V, G ), antsigar ( V, G ), antziar ( V, G-goi-azp ), antxiar , aintzigar ( V-gip, G-to ), aintziar ( AN-larr ) Ref.: Bon ms (ap. DRA , antziar ); A ( antzigar, antsigar , aintzigar ); Asp Leiz2 ( aintziar ); Elexp Berg ; Zest (...)

(...) -lapharra, églantier (ronce de loup)" H . LAPAR-HESI . " Laphar-hesia, clôture, haie de ronces et d'épines" H (s.v. laharresi ). LAPAR-SASI . "Zarza de cambrones" A. (...)

(...) 1 lapar . ( V, BN-baig, R-uzt ap. A ; Ht VocGr 419; -ph- Dv , H (L, s.v. lahar ) ). Zarza. "Ronce" H . " Lapharrezko, qui est fait d'épines et de ronces" Ib. . (s.v. laharrezkoa ). Tr. Documentado en autores septentrionales y en algunos (...)

(...) " VocS (el ed. supone que es "hesi gabekoa" frente al zerrategia "bocage"). "Alhor edo landa ereina, ereintzea" HeH Voc . "Champ, plaine cultivée" Gèze. "Plaine. P(eu) u(sité): on dit d'ordinaire ibar ou ürrüphea " Lrq. Frecuente en toponimia (v. supra (...)

(...) elge . Etim. Para su posible relación con olca ( REW 6050), v. ApV 203 y BAP 1955, 294. Onom.: Helkeguren. (Álava, 1025; actual Elguea). ApV 203. Domicu Elgueco. (1276) Arzam 209. Elguebehere. (1366) Ib. 209. (BN-bard-mix, S; SP (+ elgia det. (S (...)

(...) eginak . JE Bur 8. Uraren bi aldetatik aiñ zabal ta lodituak ikusten [ditutzun] iya ta kanaberak . Lh Yol 3. Erramua, ereñotza, ideta, eia eta orrelako belar eta landarak . JMB LEItz 96. Ihizko hesi batez . Barb Leg 64. "Keatik aurkituko naute ni", esan (...)

(...) ihi . 1. (V, G, L, B, BN-baig-mix, ĩhĩ S; SP, Urt III 324, Ht VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H, Alth Bot 9), ia (Dv (G); + ya Lar y H; iya G; Lcc, VP 37r, H; ixa V-gip), i (Dv (G)), iin (AN-gip), ina (AN-5vill, B), ine (B), inhi (H), ei (G-goi). Ref (...)