OEH - Bilaketa
26 emaitza zintzotasun bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (25)
goiburua
zintzotasun.
sense-1
1.
(L ap. Lh
; Lar, H).
Habilidad. "Aptitud" Lar. "Abilidad" Ib. "Habileté, adresse, capacité, ruse" H. "Capacité, habileté" Lh. En AxN se explica antzea (176) por zinzotasuna.
Geienak ezeben egundo arrantzarik egin, da euren adjutu ta zintzotasunez arrañak artzeari gauza andia eritxoen. Ag Kr 141.
Habilidad. "Aptitud" Lar. "Abilidad" Ib. "Habileté, adresse, capacité, ruse" H. "Capacité, habileté" Lh. En AxN se explica antzea (176) por zinzotasuna.
Geienak ezeben egundo arrantzarik egin, da euren adjutu ta zintzotasunez arrañak artzeari gauza andia eritxoen. Ag Kr 141.
sense-2
2.
(V, G, L; H),
zintzutasun (Bera)
Ref.:
A;
Lh
.
Sinceridad, fidelidad; rectitud. "1. sagesse, prudence, qualité d'une personne sage, prudent, mais aussi d'une chose, action qui manifeste de la sagesse; [...] 3. sincérité, droiture" H. "Exactitud, fidelidad" A. "Droiture" Lh. Tr. Documentado en textos meridionales desde principios del s. XIX. En DFrec hay 23 ejs., 1 de ellos septentrional.
Bagabilz eztalgiz, ezkutuka, isillka, jira biraka ta zinzotasun baga. Mg CO 239. Egiazko zinzotasuna eta kristauzko prudenzia edukitzeko. Gco II 84. Lagunaren oitura onai, zintzotasunari ta kristinautasunari begiratutia. fB Ic III 371. Umeen zintzotasunagaz, eskatuten eutsan Marijari egijola mesede. Ur MarIl 97. Zuben lenagokuen lautasun eta zintzoatsuna. "La llaneza y sencillez" (1846). BBatzarN 163. Nik zabaldu biar neban neure arimia, eta edegi zintzotasunagaz neure bularra. "Con sinceridad" (1866). Ib. 223. Alan badagi, betiko zintzotasuna erakutsiko dau. "Rectitud y justicia" . ForuAB 93. Jaungoikoa dan bezelakoa izanik, menpetasuna, zintzotasuna ta maitasuna zor nizkan. ArgiDL 33. Soldadu gizagajoak, beren nagusiengan zintzotasunik ikusten ez ta, bakoitza bere aldera banatzen ziran. Or SCruz 75. Beronek darakusgu norañokoa dan euzkeldunaren zintzotasuna, aiskidieganako maitasuna. Kk Ab II 24. Garbi azaltzen dizkizut nere zintzotasuna, nere lanerako griña, zure alabaganako naitasuna. Alz Burr 14. Emaztekiaren baitan zintzotasuna eta grazia gaient ditazkela edertasunari berari. JE Ber 94. Zeure goguaren zintzotasun eta zuzentasunaren erakuskarri ixanez ganera, itzok. Otx 119. Zuzentasuna, errukia ta zintzotasuna. Ir YKBiz 401. Eskabideaz batera, zintzotasuna eta agintaritzarako gai dirala baieztuko dizkien agiri bat azaldu bearko dute. "Buena conducta" . EAEg 21-12-1936, 604. Jendeen zintzotasun ankerretik sendoki zaindua. Mde HaurB 13. Gaiztoari zintzotasuna gorrotagarri zaio. Or Aitork 175. Senar-emazteak bizi osoan zor diotela zintzotasuna alkarri. Etxde JJ 216. Nere zintzotasunari ta nere esku garbiei zegokienez ordaña eman dit Yaubek. Ol 2 Sam 22, 21 (Dv, BiblE zuzentasun, Ker zuzenbide ). Jainkogabeko moral oien asmatzaillek, zintzotasun-aldietan, aitortzen digute ori. Vill Jaink 95. Gure erri maite onek auek sortzeko jatortasun eta zintzotasun izan zitun noizpait gaur baño ugariago. MAtx Gazt 61. Dukiak, ez dakar ezpatarik, baizik bere zintzotasuna. Etxba Ibilt 480. Zintzotasuna beti izan dek / onura gizonarentzat. Olea 43. Pakoren lanerako zintzotasunak eta begi argiak zuzen zeraman edaritegiko martxa. NEtx LBB 63. Zeure zintzotasunean iraun behar al duzu? BiblE Iob 2, 9 (Ker zintzotasun; Ol zintzokeria ). Pilarrek ausentzia / zintzotasunagaz, / etorrerea ospatuz / ezkonduteagaz. Ayesta 41. [Ikasleak] gobernatzen jarraikitasunez, laneko zintzotasunez eta seriostasunez. Larre ArtzainE 134. Zintzotasunak bakarrik baztertu ote gaituen bide oker horietatik. MEIG I 185s.
v. tbn. CrIc 158 (-nz-). AA I 612. JJMg BasEsc 62. AB AmaE 301. Ag AL 103. Itz Azald 154. Ill Pill 12. KIkV 35. KIkG 23. Inza Azalp 46. Enb 182. FIr 137. Aitzol in Laux BBa VI. Ldi IL 169. TAg Uzt 315. NEtx Nola 34. And AUzta 84. Osk Kurl 139. Erkiag BatB 153. Onaind STeresa 116.
Sinceridad, fidelidad; rectitud. "1. sagesse, prudence, qualité d'une personne sage, prudent, mais aussi d'une chose, action qui manifeste de la sagesse; [...] 3. sincérité, droiture" H. "Exactitud, fidelidad" A. "Droiture" Lh. Tr. Documentado en textos meridionales desde principios del s. XIX. En DFrec hay 23 ejs., 1 de ellos septentrional.
Bagabilz eztalgiz, ezkutuka, isillka, jira biraka ta zinzotasun baga. Mg CO 239. Egiazko zinzotasuna eta kristauzko prudenzia edukitzeko. Gco II 84. Lagunaren oitura onai, zintzotasunari ta kristinautasunari begiratutia. fB Ic III 371. Umeen zintzotasunagaz, eskatuten eutsan Marijari egijola mesede. Ur MarIl 97. Zuben lenagokuen lautasun eta zintzoatsuna. "La llaneza y sencillez" (1846). BBatzarN 163. Nik zabaldu biar neban neure arimia, eta edegi zintzotasunagaz neure bularra. "Con sinceridad" (1866). Ib. 223. Alan badagi, betiko zintzotasuna erakutsiko dau. "Rectitud y justicia" . ForuAB 93. Jaungoikoa dan bezelakoa izanik, menpetasuna, zintzotasuna ta maitasuna zor nizkan. ArgiDL 33. Soldadu gizagajoak, beren nagusiengan zintzotasunik ikusten ez ta, bakoitza bere aldera banatzen ziran. Or SCruz 75. Beronek darakusgu norañokoa dan euzkeldunaren zintzotasuna, aiskidieganako maitasuna. Kk Ab II 24. Garbi azaltzen dizkizut nere zintzotasuna, nere lanerako griña, zure alabaganako naitasuna. Alz Burr 14. Emaztekiaren baitan zintzotasuna eta grazia gaient ditazkela edertasunari berari. JE Ber 94. Zeure goguaren zintzotasun eta zuzentasunaren erakuskarri ixanez ganera, itzok. Otx 119. Zuzentasuna, errukia ta zintzotasuna. Ir YKBiz 401. Eskabideaz batera, zintzotasuna eta agintaritzarako gai dirala baieztuko dizkien agiri bat azaldu bearko dute. "Buena conducta" . EAEg 21-12-1936, 604. Jendeen zintzotasun ankerretik sendoki zaindua. Mde HaurB 13. Gaiztoari zintzotasuna gorrotagarri zaio. Or Aitork 175. Senar-emazteak bizi osoan zor diotela zintzotasuna alkarri. Etxde JJ 216. Nere zintzotasunari ta nere esku garbiei zegokienez ordaña eman dit Yaubek. Ol 2 Sam 22, 21 (Dv, BiblE zuzentasun, Ker zuzenbide ). Jainkogabeko moral oien asmatzaillek, zintzotasun-aldietan, aitortzen digute ori. Vill Jaink 95. Gure erri maite onek auek sortzeko jatortasun eta zintzotasun izan zitun noizpait gaur baño ugariago. MAtx Gazt 61. Dukiak, ez dakar ezpatarik, baizik bere zintzotasuna. Etxba Ibilt 480. Zintzotasuna beti izan dek / onura gizonarentzat. Olea 43. Pakoren lanerako zintzotasunak eta begi argiak zuzen zeraman edaritegiko martxa. NEtx LBB 63. Zeure zintzotasunean iraun behar al duzu? BiblE Iob 2, 9 (Ker zintzotasun; Ol zintzokeria ). Pilarrek ausentzia / zintzotasunagaz, / etorrerea ospatuz / ezkonduteagaz. Ayesta 41. [Ikasleak] gobernatzen jarraikitasunez, laneko zintzotasunez eta seriostasunez. Larre ArtzainE 134. Zintzotasunak bakarrik baztertu ote gaituen bide oker horietatik. MEIG I 185s.
v. tbn. CrIc 158 (-nz-). AA I 612. JJMg BasEsc 62. AB AmaE 301. Ag AL 103. Itz Azald 154. Ill Pill 12. KIkV 35. KIkG 23. Inza Azalp 46. Enb 182. FIr 137. Aitzol in Laux BBa VI. Ldi IL 169. TAg Uzt 315. NEtx Nola 34. And AUzta 84. Osk Kurl 139. Erkiag BatB 153. Onaind STeresa 116.
sense-3
3.
(V-gip ap. Etxba Eib; A).
"(FSeg), economía" A. "Economía, virtud. Zintzotasuna izan biar litzake aberastasunen oiñarrixa, baña gaurko egunian ez da alan " Etxba Eib. .
"(FSeg), economía" A. "Economía, virtud. Zintzotasuna izan biar litzake aberastasunen oiñarrixa, baña gaurko egunian ez da alan " Etxba Eib. .
azpisarrera-1
TXINTXOTASUN
(Forma con palat. expresiva). Comportamiento correcto.
Keja eskuaraz emana nion / erderaz eta latinez, / belarriz ondo aditu arren / txintxotasunik egin ez. Auspoa 97, 140.
Keja eskuaraz emana nion / erderaz eta latinez, / belarriz ondo aditu arren / txintxotasunik egin ez. Auspoa 97, 140.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
