OEH - Bilaketa
39 emaitza inude bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (34)
goiburua
inude.
etimologikoa
Etim. Formado probablemente con el suf. -(k)ide .
Onom.:
Damus unam casam scilicet de Unidea in Sagues. (1168) GLarr SJ 37.
sense-1
(-ñ- V, G; Mic 5r,
VP
38v, H (V); -ñ- Lar, Añ, H (G)),
unide (G-nav, AN-egüés-ilzarb-olza, L, B, Sal; Lcc, Aq 951 (AN); -nh- L, BN; SP, Urt I 145, Ht VocGr 390, Arch VocGr , VocBN , Dv, H, VocB
),
inure (V-gip; Dv (inhure)),
unude (R, -nh- S; -nh- VocS , Gèze, Dv (S), H),
unaide,
unere,
enude (-nh- S)
Ref.:
Bon-Ond 152; A (iñude , unide , unude); Lrq (enhüde); Iz To (iñudia), Als (unidí), UrrAnz (iñudía); Ond Bac (unide); Etxba Eib ; Izeta BHizt (unidea); Elexp Berg (iñude, iñure).
Nodriza (sentidos prop. y fig.). "Ama que cría" Lcc. "Nourrice, mañua, ünhüdia " VocS. " Iñude, nodriza" Baraib 142. " Kataliñ albokua iñure juan da Bilbora " Etxba Eib. "1.º nodriza, 2.º la oveja que da de mamar al cordero de otra oveja" Iz UrrAnz. " Gure lengusua unideakin azi zuten " Izeta BHizt. "Tenemos la palabra de uso actual en Navarra unide, con unaide y unere, diversas formas de la misma" Or EEs 1917, 168. v. amaiñude. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Un(h)ide, y ünhüde en los suletinos, son las variantes orientales (hay, con todo, inüde en CatLan ). Orixe y Mendiburu emplean tanto inude como unide . Los autores occidentales emplean inude (inure Iraola y Txirrita).
Baina izan gara eme zuen artean, unhide batek bere haurrak delikatuki hatzen balitu bezala. Lç 1 Thess 2, 7 (He, TB, Dv unhide, Ol iñude; IBk ama). Inudea laztan dauenak sẽĩari bezuza. RS 55. Nagitasuna da nezesitatearen eta probeziaren unhidea eta haz-ama. Ax 42 (V 26). Bere bizitze guzian izan duela pobrezia unhide. SP Phil 279. Gelditu zen aurra añ-iñudearen besotik erori baño len arkitzen zen bezain osoa. Mb IArg II 311. Malur izorra diratekeenen eta denbora hartan unide diratekeenen. AR 27. Bizio guzien ardagaia ta iñudea. "Fomes ac nutrix" . AA III 383. Nai dezu, nik billatu dizazudan iñude bat, aur orri bular-eman eta aziko dizuna? Lard 65. Goseagaz negarrez / egonarren sarri, / ezin zan neuretzako / inudea ekarri. Azc PB 339. Aren ama etzebillen ongi, eta iñude bat billatu bear izandu zuten. Goñi 23. Orain jakindu da [asto esniak ere faltsifikatu egiten dituztela], eta eztu artu nai iñork asto-iñuria berak ikusi gabe. Iraola 37. Üda: Lürra, gure ünhüde bigünak, / hedatürik dütü bere huntarzünak. Const Eskual 1366 (1911) 4. Adiskidian aurran iñude / zuben alaba bialdu. MendaroTx 93 (iñure ib. 183). Zeguan Madrillen iñude, etxe aberats batean. And AUzta 62. Gure Fedia-ri kontzen zion inudea duzu. MEIG IX 108.
v. tbn. CatLan 103 (-ü-). fB Ic I 190. Astar II 203. A Ardi VI. Zait Sof 135. Arti Ipuin 84. Iñude: Lar DT LVI. Añ LoraS 50. Echag 187. It Fab 239. Ur Gen 24, 59. Bv AsL 24. Ezale 1898, 66b. IArt Itzald II 55. Otx 83. Munita 145. Or Aitork 404 (227 unide). Alzola Atalak 142. NEtx LBB 34. Ataño TxanKan 94. Insausti 349. Iñure: Tx B 86. Unhide: EZ Man I 108. ES 183. Urt Gen 24, 59. Lg I 249. Gy 236. Dv Is 49, 23. Unide: LE Doc 61. EEs 1917, 190. Unhude: Tt Arima 72. Bp I 111. Normandie (ap. DRA). Alth Bot 13. EEs 1917, 190 (unude).
Nodriza (sentidos prop. y fig.). "Ama que cría" Lcc. "Nourrice, mañua, ünhüdia " VocS. " Iñude, nodriza" Baraib 142. " Kataliñ albokua iñure juan da Bilbora " Etxba Eib. "1.º nodriza, 2.º la oveja que da de mamar al cordero de otra oveja" Iz UrrAnz. " Gure lengusua unideakin azi zuten " Izeta BHizt. "Tenemos la palabra de uso actual en Navarra unide, con unaide y unere, diversas formas de la misma" Or EEs 1917, 168. v. amaiñude. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Un(h)ide, y ünhüde en los suletinos, son las variantes orientales (hay, con todo, inüde en CatLan ). Orixe y Mendiburu emplean tanto inude como unide . Los autores occidentales emplean inude (inure Iraola y Txirrita).
Baina izan gara eme zuen artean, unhide batek bere haurrak delikatuki hatzen balitu bezala. Lç 1 Thess 2, 7 (He, TB, Dv unhide, Ol iñude; IBk ama). Inudea laztan dauenak sẽĩari bezuza. RS 55. Nagitasuna da nezesitatearen eta probeziaren unhidea eta haz-ama. Ax 42 (V 26). Bere bizitze guzian izan duela pobrezia unhide. SP Phil 279. Gelditu zen aurra añ-iñudearen besotik erori baño len arkitzen zen bezain osoa. Mb IArg II 311. Malur izorra diratekeenen eta denbora hartan unide diratekeenen. AR 27. Bizio guzien ardagaia ta iñudea. "Fomes ac nutrix" . AA III 383. Nai dezu, nik billatu dizazudan iñude bat, aur orri bular-eman eta aziko dizuna? Lard 65. Goseagaz negarrez / egonarren sarri, / ezin zan neuretzako / inudea ekarri. Azc PB 339. Aren ama etzebillen ongi, eta iñude bat billatu bear izandu zuten. Goñi 23. Orain jakindu da [asto esniak ere faltsifikatu egiten dituztela], eta eztu artu nai iñork asto-iñuria berak ikusi gabe. Iraola 37. Üda: Lürra, gure ünhüde bigünak, / hedatürik dütü bere huntarzünak. Const Eskual 1366 (1911) 4. Adiskidian aurran iñude / zuben alaba bialdu. MendaroTx 93 (iñure ib. 183). Zeguan Madrillen iñude, etxe aberats batean. And AUzta 62. Gure Fedia-ri kontzen zion inudea duzu. MEIG IX 108.
v. tbn. CatLan 103 (-ü-). fB Ic I 190. Astar II 203. A Ardi VI. Zait Sof 135. Arti Ipuin 84. Iñude: Lar DT LVI. Añ LoraS 50. Echag 187. It Fab 239. Ur Gen 24, 59. Bv AsL 24. Ezale 1898, 66b. IArt Itzald II 55. Otx 83. Munita 145. Or Aitork 404 (227 unide). Alzola Atalak 142. NEtx LBB 34. Ataño TxanKan 94. Insausti 349. Iñure: Tx B 86. Unhide: EZ Man I 108. ES 183. Urt Gen 24, 59. Lg I 249. Gy 236. Dv Is 49, 23. Unide: LE Doc 61. EEs 1917, 190. Unhude: Tt Arima 72. Bp I 111. Normandie (ap. DRA). Alth Bot 13. EEs 1917, 190 (unude).
azpisarrera-1
INUDE-AINA,
UNIDE-AINA.
Nodriza.
Bular-ean zedukan unide-aña batek besteren aur bizi bat. Mb IArg II 310. Bai pozgarria izan oi dala erriko neska-mutillak esnedunenera edota iñude-aiñanera joatea. Erkiag Arran 119.
Bular-ean zedukan unide-aña batek besteren aur bizi bat. Mb IArg II 310. Bai pozgarria izan oi dala erriko neska-mutillak esnedunenera edota iñude-aiñanera joatea. Erkiag Arran 119.
azpisarrera-2
INUDE LEHOR.
"Aiña sékia, iñude liorra, criada para cuidar al niño" Iz ArOñ.
azpisarrera-3
INUDE-SARI
(Aq (G) A). "Salarios de nodriza, iñudesariak (G)" Aq 383.
azpisarrera-4
UNIDETAKO.
"Qui est en nourrice. Unhidetako haurra, enfant en nourrice" Dv.
azpisarrera-5
UNIDETAN EMAN,
UNIDETAN EZARRI (etc.).
"Unhidetan ezartzea, mettre en nourrice" Dv. "Unhidetan eman haurra, dar el niño a la nodriza" A.
inude
-
inude....
-
Etim. Formado probablemente con el suf. ...
-
Onom.: Damus unam casam scilicet de Unid...
-
(-ñ- V, G; Mic 5r, VP 38v, H (V); -ñ- ...
-
INUDE-AINA, UNIDE-AINA. Nodriza. Bular-e...
-
INUDE LEHOR. "Aiña sékia, iñude liorr...
-
INUDE-SARI (Aq (G) A). "Salarios de nodr...
-
UNIDETAKO. "Qui est en nourrice. Unhidet...
-
UNIDETAN EMAN, UNIDETAN EZARRI (etc.). "...
0 / 0 ASTO-INUDE >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
