OEH - Bilaketa

6 emaitza haiotz bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (6)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aihotz.
sense-1
(V, G, L, BN, S; SP (aiotz), Lar (+ aioz), (+ aioz), Lecl, VocBN , Gèze, Dgs-Lar 5, H), haiotz (Dv, H), agotz (A, que cita a Añ), aietz (B), ariotz (V-ple), airotz (V-gip), aizotz (V-gip) Ref.: A (aiotz, aihotz, ariotz); Iz To (ayotza) UrrAnz (airótza); EAEL 138; Elexp Berg (aizotz); Izeta BHizt2 (aietz); ZestErret .
Podadera; machete. "Bedoy que vulgarmente de dice ayhoça " (Domezain, 1521). LexHNav II 26. "Serpe emmanchée en un long bâton. Aiotza zorrotztua (Ax), serpe bien aiguisée" SP. "Podadera" , "podón", "cuchillón", "cuchilla" Lar y Añ. "Xifero, el cuchillo de matar reses" , "hocino" Lar. "Une faux" Lecl. "Longue hache servant à couper des haies, des branches, même des ronces" VocBN. . "Serpe" Gèze. "Serpe à long manche pour couper les épines et taller les haies" Dv. "1. serpe à lame large et courte, long-emmanchée, pour émonder haies, arbres. Sorte de volant. [...] 2. serpe à lame large et courte, et à courte manche, à l'usage des vignerons. [...] 3. coutelas [...]. 4. couperet de cuisine, de boucher" H. "Hoz para cortar leña, aiotza, maketsa " Dgs-Lar 5. " Sapar gaiztoari aihotz gaiztoa, a mala zarza mala podadera" A. " Aiotz (Vc, G-goi), machete" Ib. " Agotz, [...] espada (Añ)" Ib. " Aiotsa: larrak ebakitzeko segaren antzeko " kutxillo" aundia" Ayerb EEs 1914, 175. "La especie de hoz con mango largo de madera para cortar zarzas, etc." Iz To y UrrAnz. . "Especie de hoz con mango largo que se utiliza como machete. Goazen aizotza artu ta arantzak ebaitera " Elexp Berg. . "Machete para desbrozar zarzales. Aietzakin garbitu dugu sasie " Izeta BHizt2. Cf. VocNav: "Aiyorch, herramienta para cortar ramas delgadas (Sal)" v. belagoi, bedoi, 1 puda, matxite. Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur. (H)ai(h)otz es la forma gral. En cuanto a la aspiración, al Norte hay haiotz en Axular, Goyhetche, Hiribarren y Larre, aihotz en ChantP y Lafitte y aiotz en Oihenart y HerVal. Al Sur se documenta además aietz en un ej. de Etxaide.
Heriotzearen sega, onen eta gaixtoen arrontatzeko, haiotza zorrotztua eta prestatua dagoela. Ax 572 (V 367). Sapar zaillari aiotz zorrotza. "Serpe" . O Pr 405. Zein baitire bi trebesa [...], haiotz bat, bi ginbalet edo taratuli xume. (1767). SenperEus 64. Aijotza. Mg PAb 148 (en una lista de aperos de labranza; cf. ASJU 1978-79, 215 <aijotia>). Judit andra alargunak Holofernesi burua ebagi eutsan aiotz zorrotza. MisE 122 (en CS 178 agotz). Ifini eban pozik bere burua Tirano borreruaren aiotz azpian. Ib. 158. Aiotza. Izt C 232 (en una lista de aperos de labranza). Eta harturik haiotza, / Trenkatzen dio gorphutza. Gy 162. Kapitan biri agindu zien [...] prestatu zitzatela irurogeita amar [soldadu] zaldizko berreun aiotzekin . (Act 23, 23). Lard 524s (Dv eta berrehun lantzadun ). [Beharko zituzten] bideak ere ideki haiotz edo phudarik gabe. Hb Egia 11. Haritx gazte bat nik aihotzaz / trenkatürik / üdüri zait ene bihotza / kolpatürik. ChantP 230. Eta euren nausi gaztelar batek / Jaurtigi eutsun aiotzak / Zergaitik zuri eutsuzan bada / Besangok itxi billoixak. AB AmaE 74. Askok ez zuten harmatzat, burdin sarde, aihotz, gerren edo lantza herdoildurik baizik. Elsb Fram 118. Aiotz bat begiberritu. HerVal 157. Esan Amari, birrindu dogu / Zure areio arrotza, / Kendurik berai eskuetatik / Zu ilteko eukan aiotza; / Aiotz berberaz emon dautsagu / Zeuri opautzun eiotza. Enb 133. Gastedijaren bijotza / Euzko-abertzale utza. / Onen aurrian zetarako da / Etsaien aiotza? Ib. 172. Sabinek ikurriña, Mikelek aiotza, / Iñakik edestija, Mirenek bijotza / Erakutsi eutsezan gure zorkijari. Ib. 52. Esan orduko, ontzigizonak, iskillu, aiotz, aizkora, ta Proventzatar gizajoak eskuan gapirioa. Or Mi 9. Auxe da Simonek Ama maite orri / Iragarri eutson samin-aiotza. GMant ( in Onaind MEOE 655 ). Eman ditzagun mundu huntako aizkora guziak, burdin ala alzeiru, aihotz, belhagoi ala puda. Lf Murtuts 22. Aienak aiotzez ebakiko ditu. Ol Is 18, 5 (Dv pudak ebakiren ditu aihenak ). [Ontzia] ura autsiz bezala zijoan, aietz (machete) batekin joka ari bailitzan. Etxde Itxas 248. Berro zailari aihotz zorrotza, eta eritasun handiari erremedioa doblezka. EZBB I 68. Aizkora, trontza, aiotz. Zendoia 17. Haiotza, mako, belar ateratzeko, lasto ateratzeko eta orain guti ezagutuak direnak oro. Larre ArtzainE 105.
azpisarrera-1
AIHOTZ-KOLPE. Golpe de hacha, hachazo.
Eta harturik haiotza, / Trenkatzen dio gorphutza. / Eta haiotz-kolpe bertze bat emanik, / Hirur egiten tu suge batetarik. "Il vous prend sa cognée, il vous tranche la bête; / Il fait trois serpents de deux coups" . Gy 162.
azpisarrera-2
AIHOTZ-UKALDI. "Aihozkhaldu (S), coup de serpe" Lh.
aihotz
0 / 0 aizkora >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper