OEH - Bilaketa

38 emaitza zorte bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 zorte.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición septentrional y alto-navarra. Tbn. se encuentra en algunos autores occidentales modernos como Villasante, Aresti o Azurmendi. La forma mejor documentada es zort(h)e. Hay sort(h)e en Pouvreau, Tartas, Gasteluçar (tbn. zorthe ), Lizarraga de Elcano, Duhalde (junto a zort(h)e ), CatLuz (30), Elizanburu (tbn. zorthe ) y M. Elissamburu (junto a zorthe ), y xort(h)e en López, Birjin, Jauretche (tbn. zorthe ), JesBih, MarIl, Echenique, Ducq, Prop y Lafitte. Eguiateguy emplea zorthü. Leiçarraga diferencia zorte 'suerte', 'parte', de sorte 'tipo'. En DFrec hay 13 ejs. de zorte.
sense-1
1. (BN-arb; Lar, VocCB (G); -th- BN, S; SP, Ht VocGr, Arch VocGr, VocBN , Gèze, VocCB , H), zortu, sorte (SP), xorte (B; -th- VocBN , Dv, H (s.v. zorthea )) Ref.: A ( zorthe, xorte ); Lrq ( zorthe ); Gte Erd 76 .
Suerte, fortuna, azar; suerte, paradero. "Sort" SP, VocBN , H. "Sorte, chance, destinée, hasard" Lrq. " Zorte txarra ukan dugu aurten futbolean (BN-arb)" Gte Erd 76. v. 1 zori, suerte (2).
Laetus zure lagunak du / izatu zorte bera. EZ Noel 169. Bethiere arnegatzen eta maradikatzen dutela bere buruez eta erori zaien zorthe gaixtoaz. Ax 588 (V 378). Iainkoaren garaziarekin [...] zure zorthe ona erdietsiko dudala. Ib. 11 (V 5). Anhitzetan heken zorthea eta fortuna trukatzen du, probeak aberasten, eta aberatsak probetzen baititu. Ib. 224 (V 149). Sorteak eztu saririk bat ere merezi, hura gure eskuko nihola ere eztenaz geroztik. SP Phil 368. Dohatsua da zorthean, / ezin daite bertzela, / iartzen dena mahaiñean / Iaunaz orhoitzen dela. Arg DevB 133. Erregeren sortia deithora ezazu. Tt Onsa 122. Arrokak, ene sorthea / zuek duzue sentitu. 71 (88 zorthe ). Munduan eztela hain zorthe dohatsurik nola noble sortzea. ES 106. Hunen zorthea izan da hagitz diferenta bertze lengoaienetarik. Ib. 192. Gizonak bere zorthea ez du bere eskuko. Ch I 19, 2 (SP ezta bere bidearen nausi ). Ezen antzearen sari izan behar duen irabazia zorthearen sari egiten da. He Phil 372. Igaren zite Jinkuaren haurren zorthialat eta libertatialat. "In sortem" . Mst III 38, 1. Geldi zaite neurekin: zorte bera izanen dugu batak nola bertzeak. Lg I 284. Ez dio bere buruari zorthe dohatsu bat egin munduaren arabera. Mih 82. O gizonaren xorte tristia. AR 280. Zorte bera dago enentzat, hek bezala bekhatuan bizitzen eta hiltzen banaiz. Brtc 157. Trabaillua edo lana da gizonaren zortea. Ib. 187. Zorthü gaitzaren seiñale diradienetara. Egiat 237. Zorthiaren arrota. Ib. 244. Gizonen zortea, / biziaren epea, / Jaunak bakarrik ditu / bere eskutik gelditu. Monho 140. Ala zorte irusa, / Xarlemaiña, zuretako. Xarlem 14. Zure eskuetan da nere zortea. Dh 236 (157, 165, 222 zorthe, 257 sorte ). Lehen hirur urthetan xorteak erranen du zoin athera behar diren. JesBih 414. Nork ez du preferatuko Lazaroren zorthea aberats gaixtoarenari? Jaur 122. Etzen hobetu haien zorthia. Arch Fab 163. Zorte ukhanaz nihoiz ere / satifatuak ez gaude. Gy 61. Hargatik ez zitzaien zortea hobetu. Ib. 78. Zorte horren ardiesteko, zer ez nuke emanen? Dv LEd 191. Eternitate orotako zorthe lotsagarri bat harenako adelatürik zela. CatS III. Yarri banindu zortheak Erregeren tronuan. Elzb Po 211. Harmen hartzera deitu ninduen / gazterik sorte etsaiak. Ib. 193. Dantonek, zenbait egun beratxago, zorthe bera behar zuen izan. Elsb Fram 124 (101 sorthe ). Gure zortea bada gudukan artzeko, / gure eginbidetan ez da lotsatzeko. Etcham 207. Erran gabe doa azkenean norbeitek ez daukula itzuli. Prestatzen diren liburu guzien zortea omen da. Zerb Gerlan 75s. Zortea. Hau izanen da erabakitzailea. Arti Tobera 289. Etzen bere zortearekin konformatzen. Arti Ipuin 35. Zorte ona, jainkoekin adiskidantza dugulako seiñalea omen. Vill Jaink 132. Zorte tzarrak ere botatzen dituzte [buhamek] . Larz Senper 28. Xortiak zuen ezarri Matias, Judasen ordian. Egunaria 24-2-1966 (ap. DRA ). Gure zortea zer izanen den gutan nehork badakia. Xa Odol 220. Horra nolako zorteak zituen Argentinan berean itzatu denak betiko. Larre ArtzainE 211. "Zorte etsaiak" Romeo eta Julieta nola galbideratzen dituen. MEIG I 154.
v. tbn. Gç 88. Iraultza 14. CantIzp (1813), 34. MarIl 112. Michel LPB 400. Lap 21 (V 12). Prop 1876-77, 61. JEtchep 90. Azurm HitzB 64. Sort(h)e: Dh 256. CatLuz 30. Etch 82.
sense-2
2. sorte.
Clase, especie, tipo. v. suerte.
Eta zerere studio sortetara aplika baikaitez, hik egiguk othoi ikhasiren dugun guziaren egiazko finera drezatzeko grazia. ABC 2r. Ez garela bada hain kondizione eta sorte gaitzetako, non harzara gaitezen eta ihes dagigun. Ins B, 4v.
sense-3
3. Parte correspondiente.
Rezebi dezatenzát bekhatuen barkhamendua, eta zorthea sanktifikatuén artean. " Part" . (en la Vulgata 'sortem') Act 26, 18 (He zorthe; TB parte, Dv pharte, Ol yarauntsi, Ker oiñordetza, IBk, IBe ondare ).
sense-4
4. (-th- H), xorte (Dv; -th- Foix (ap. Lh )).
"Tirage au sort" Dv. "Tirage au sort pour le service militaire" H. Cf. ZORTEKO LAGUN.
Ez da han xorterik edo bertzerik, zeren ehunetarik batek ez baitu herriko etxean ageririk. Zerb Metsiko 345. Xorteko kantu xaharra. Herr 2-8-1962, 4. Xortean, osasun hazkarrekoa ez izanez, ez zuten on-hartu: soldadogoaz egin zituen koplak, lagunek galdeginik moldatu bide zituen aire-buruka. Lf ELit 254.
azpiadiera-4.1
"Sorteador, sorteen egozlea " Lar. Cf. infra ZORTEAK EGOTZI.
azpisarrera-1
ZORTEA ATERA (z. athera H (s.v. zorteatzea )).
Sortear.
azpisarrera-2
ZORTEA ERORI (H).
Caer, recaer la suerte.
Sakrifikadoregoaren ofizioko kostumaren araura, zorthea eror baitzekión Iaunaren tenplean sarthurik enzensamenduaren egiteko. Lc 1, 9 (Leon aldia erori, Or zotzean egokitu ). Eror zedin zorthea Mathiasen gainera. Act 1, 26 (He, Dv zorthea erori, TB zortea erori, Ol zotzak yo, Ker zotza egoki ). Fidelen artian egin zuten xorthia erori izan zela Matiasen gañera. AR 304. Zortea erori zen Judako tribuaren gainerat. Lg I 193. Xortea erori zen Mathiasen gainera. Jaur 391. Haren gainean eroria zen aldi hartan xortea. Larre ArtzainE 105.
azpisarrera-3
ZORTEAK AURTIKI, ZORTE AURTIKI.
Sortear. " Zortheak [...] aurthikitzea " H (s.v. zorteatzea ).
Ez dezagun hauts, bainan zorthe arthik dezagun, hean norena izanen den. Dv Io 19, 24. Zatozte eta arthik detzagun zorteak, eta jakin dezagun zertako dathorkigun zorigaitz hau. Eta arthiki zituzten zorteak eta zortea Jonasen gainera erori zen. Dv Ion 1, 7.
azpisarrera-4
ZORTEAK BOTA (z. botatu Lar).
"Sortear, echar suertes" Lar.
azpisarrera-5
ZORTEAK EGOTZI (Lar, H), ZORTE EGOTZI (-th- H).
Sortear.
Eta egotz zitzaten haién zortheak, eta eror zedin zorthea Mathiasen gainera. Act 1, 26 (He zortherat eman, TB zortean tiratu, Dv zortheak eman, Ol, Ker, IBe zotz egin, IBk txotx egin ). Partitu ukhan dituzte ene abillamenduak, eta ene arroparen gainen zorthe egotzi ukhan duté. Mt 27, 35.
azpisarrera-6
ZORTEAK EMAN.
azpisarrerakoSense-6.1
a) (Con zorteak como sujeto). Caer en suerte, tocar.
Halako iokoetan irabazia ezta heldu arrazoinaren arauera, bainan kasuak eta sorteak emanik. SP Phil 368. Carlemonti eman dero / zortiak Austrasia. Xarlem 15. Zeren zortiak eman beteit / Parisen Errege izatia. Ib. 16. Banuen zaldi bat, xortheak emana. Ducq 259.
azpisarrerakoSense-6.2
b) (Con zorteak como objeto). Sortear.
Eta zortheak eman ziozkaten, eta zorthea Mathiasen gainera erori zen. Dv Act 1, 26 (Lç zortheak egotzi ).
azpisarrera-7
ZORTEAK TIRATU, ZORTEA TIRATU.
Sortear.
Zortia thira ezazie / bi anaiek bertan, / determinatürik izan dadin / zien partiak istantian. Xarlem 11. Goazen, goazen armadara! / Gu girade gazten floria! / Xortiak tiratu, / ez untsa gertatu, / guk behar partitu. Iraultza 161.
azpisarrera-8
ZORTEAN ATERA.
Sortear.
Partitu-túzte nere trésenak: ta ene soñékoa sórtean atra-dúte. LE Io 19, 24. Hainitz progotxos laiteke [...], xorthean atheratuz, emaitea beherago aurkhitzen diren maximetarik zenbeit. MarIl 20.
azpisarrera-9
ZORTEAN BOTATU.
Sortear.
Partitu zituzten nere arropak, eta xortean botatu zuten nere soiñekoa. Echn Mt 27, 35 (Samper suerteatu ).
azpisarrera-10
ZORTEAN ERORI.
caer en suerte, tocar en suerte.
Bat bederak xorthean erori zaion [...] maxima atxiki behar du. MarIl 21. Eia pratikatu duzun xorthean erori zauntzun ilhabethean edo hamar egunetan pratikatzeko berthutea. Ib. 23.
azpisarrera-11
ZORTEAN TIRATU (H).
Sortear.
Xortean tiraturen ditugu haren izanera edo estatu batzuek eta bertzeak, hekien arabera gu ere egiterat entseiatzeko. Birjin 521. Gero zortean tiratu zuten. TB Act 1, 26 (Lç zortheak egotzi ). Soldadogoa xortean tiratuz egiten zen denbora hetan. Larre ArtzainE 105 ( ib. 313 zortean t. ). Ezpeletako Lur Berri-n ate idekitzeak. [...] 100 euroko 5 erosgai irabazteko, xortean tiraturik. Herr 5-12-2000, 3.
azpisarrera-12
ZORTEA TIRATU v. ZORTEAK TIRATU.
azpisarrera-13
ZORTE AURTIKI ZORTEAK AURTIKI.
azpisarrera-14
ZORTE EGIN (-th- H (s.v. zorteatzea )).
Eztezagula [iaká] erdira, baina dagigun harzaz zorthe zeinen izanen den. Io 19, 24 (LE sortez atra, Ol txotxean egin, Leon xotxak athera, Or, IBk txotx egin, Ker zotz egin ). Egin zuten zorte [bereztekotzat errege bat], lehenik tribu guzietan, gero tribu bakotxek familia guzietan. Lg I 266. Egin zen zorte yakitekotzat nor ahal zen bada gaixki egillea. Ib. 269. Zuhurrak erraiten dizi, gizonak xorthia egiten diela bena Jaunak zatitzen, eztiizi uste uken behar suertez edo fortunaz deus heltzen dela. AR 304. Zorte egin behar dügü / eta Franzia partitü. Xarlem 8. Aimun eta Oliveros, / zorte egizie, / lehen nümero jalkiten dena / Parisen plazatü date. Ib. 9.
azpisarrera-15
ZORTE EGOTZI v. ZORTEAK EGOTZI.
azpisarrera-16
ZORTE-EGUN.
"Conscription (jour de), xorte-egun, erreforma " T-L.
azpisarrera-17
ZORTE IZAN (zorthe i. Lh, xorthe i. Lh).
" Zorthe gira, nous sommes de la même classe [militaire]" Ib. Cf. zortelagun.
azpisarrera-18
ZORTEKO LAGUN.
Compañero de quinta, del mismo sorteo del servicio militar. " Zortheko lagun gare " H. v. zortelagun.
azpisarrera-19
ZORTERA.
A suertes, mediante sorteo.
Beren artean zorthera berezi zituzten haren soinekoak. Dv Mt 27, 35. Eta zazpi jendaki xahuturik Kanaango lurrean, zorthera berezi ziozkaten hekien lurrak. Dv Act 13, 19.
azpisarrera-20
ZORTERA AURTIKI (-thi- H (s.v. zorteatzea )), ZORTERAT AURTIKI.
Sortear.
Partitu izan dituzte bere artean ene tresnak eta arthiki izan dute ene arroba zortherat. He Mt 27, 35. Ez dezagun [tunika] urra, bainan aurthik dezagun zorterat. TB Io 19, 24.
azpisarrera-21
ZORTERA EGOTZI (-the- H (s.v. zorteatzea )).
Sortear.
azpisarrera-22
ZORTERA EMAN (H (s.v. zorteatzea )), ZORTERAT EMAN.
Sortear.
Denbora berean eman zituzten zortherat eta erori zen zorthea Mathiasen gaiñerat. He Act 1, 26 (Lç zortheak egotzi ). Emagun zortherat norentzat izanen den. He Io 19, 24.
azpisarrera-23
ZORTERA ETXATU, ZORTERAT ETXATU.
Sortear.
Gurutzefikatu zutenean, bada, partitu zituzten haren tresnak zortherat etxaturik. He Mt 27, 35.
azpisarrera-24
ZORTERA EZARRI (H (s.v. zorteatzea )).
Sortear.
azpisarrera-25
ZORTERA TIRATU (H (s.v. zorteatzea )).
Sortear.
azpisarrera-26
ZORTETIK JOAN.
Hacer(se) por sorteo.
Xorthetik doha galdegitzen berextea, eta galdegitzak hasten dire atabala joitetik. Prop 1898, 251.
azpisarrera-27
ZORTEZ.
A suertes, mediante sorteo. "Sorte assignare, zorthez hautatzea " Urt II 465.
Gero deseginik zazpi nazione Kanaango lurrean, zorthez parti ziezén haién lurra. "Par sort" . Act 13, 19 (He zorthez; TB zorteaz, Dv zorthera ). Eta nahi baitzien xorthez Apostolu kargura altxatia izan zadin. AR 304. Zortez Frantziako Erresuma / partitü behar düzie. Xarlem 6.
azpisarrerakoSense-27.1
Por azar.
Datuetako, kartetako eta bertze horrelako iokoak, zeinetarik irabazia kasuz prinzipalki eta sortez heldu baita. SP Phil 368 (He 371 zorthetik ).
azpisarrera-28
ZORTEZ ATERA.
Sortear, echar a suertes.
Etzágula zatitu au, baizik sortéz átra noréndako dén. LE Io 19, 24 (Lç zorthe egin, Ol txotxean egin, Leon xotxak athera, Or, IBk txotx egin, Ker zotz egin ).
zorte
0 / 0 2 zorte >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper