Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: UMOREAN (Estar...) de humor, de buen humor. v. UMOREZ. --Eskerrik asko zure loriengatik bañan ez nago umorean. --Zer gertatzen zaizu bada? Lab EEguna 113. [Arraintzaleak] arrain-keta dabiltzano, / eskuak zeru-alde egon otoitzean: / itsasoa ez dadin ez harri, ez lano, / omorean zaizkigun itzul iluntzean. Iratz 116. Zeiñek geiago kantatu bertso zarrak, sagardo-puska bat edan ondoren,umorean jartzen giñanean. BAyerbe 106. Bestea etzegoan umorean da onela erantzun zion. BBarand 167. (Con determinantes). (Estar...) de buen, mal... humor. "Unore gaiztoan arkitzen da, il se trouve en mauvais disposition" H. Zerren [gaztea], esan oi dan bezala, unore onean bizi dan, batarekin, eta bestearekin jolasten, eta bekatu askotan erortzen dala. AA II 146 (Harriet lo atribuye erróneamente a Astar). Tropa guztiak dijoaz / umore onean. Afrika 43. Umore onean dagoen batean. Moc Damu 35. Umore ederrian / sartu izan biaute / beuren errian. Noe 117. Gatoz plaza berrira umore onean. Echag 116. Bañan Franzesak etziran gelditu unore onean. Izt C 323. Elkarrekin itzketan / umore onean. It Fab 93. Tolosara arribatu / biharamunian, / ilaren amairu / garren egunian, / zuzenak ginelakotz / opinionian / dekret bat eman zuten / umore hunian / esplikatu gabe zer / kausaren gainian. Bordel 45. Billatu zuan andra Josepa sekula baño umore obean. Apaol 38. Beti unore onian berori. Ag G 119. Egon gura dabenak / umore onian / etorri tabernara / geu gagozenian. JanEd II 146. Erran gabe doa umore onean direla denak. Zub 54. Bertso batzuk kantatuz / unure ederrian. Auspoa 105, 16. Aiton abek ere umore onean zetoztek ba, amaiketakoaren indarrarekin muturrak bero-bero eginda. Salav 62. Jenio txarra zeukaten asko / umore onian jarri. Uzt Sas 175. Amalau ordu lanian / alare umore onian. Ib. 70. Iñork be ez eban umore txarrean ikusten Lorentzo. Alzola Atalak 57. Ihardestera noa onbore onean. Mattin 41. Andria beti izan bear baidu / beti hola onbore prestuan. Mattin in Xa EzinB 91. Pertsu hauk ezarri ditut / arras omore onean, / guziek kanta ditzaten / publikatzen direnean. Xa EzinB 29. Entzuten egona naiz omore tristean. Xa Odol 179. Umore ederrean bazkaldu genduan. BBarand 181. v. tbn. Umore onean: EusJok II 25. Ud 158. Elzb Po 192 (Barb Sup 51 omore onean). Bv AsL 33. JanEd II 70. Tx B 223. Kk Ab II 178. Lab EEguna 92. Alzola Atalak 92. Omore onean: Monho 86. Ox 167 (omor'onean). Etcham 154. Han ikhusten nian nere atsoa, geroago eta gehiagoko omore tzarragoan. Elzb PAd 41. Elkarrekin apaldu zuten umorerik ederrenean. NEtx LBB 63. Eguna pasa bear degu guk / umore eder batian. Uzt Noiz 120.

umorean 6: Elkar 2 (“Gizonak zeuden umorean, ez genuen mutikoa berriz ikusteko aukera erdirik ere”, “Ez nengoen umorean zuk aukera ematearen zain egoteko”), Deia (“Umorean ez dakit Lazkao Txikirik dagoen, baina Lazkao Txiki ez zen umorea bakarrik, eta orain aniztasun horretarako gai den gero eta jende gehiago dago , agertu du Gabiriako bertsolariak”), Berria (“Askotan esaten dut ez genukeela hain erraz utzi beharko geure burua kopletan umorean jartzen”), EiTB 2 (“IBON: (umorean) Tarrapatatannnnnnn!!! Horixe bai pelikula hasiera…!”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

umorean 4: Fernando Rey (“Eta biharamunean, mahaira eserita zeuden bitartean, amona Dolcettak esan zuen hari begira: "Zer du gaur gure Rosina honek betiko umorean ez e'oteko?”), Julen Gabiria (“Gero, Peterrek, izaki haiek maitagarriak zirela zekienez, esan zuen ez zela gizaki normala eta bere asmoa ez zela molestatzea, ezpada euren lagun izatea; edozelan ere, portu eder hura topatu ostean, ez zegoen handik alde egiteko umorean, eta esan zien armak hartu beharko zituztela, min egin nahi bazioten”), Anton Garikano 2 (“Ni, jakina, ez nengoen umorean Demba jaunarekin hizketan segitzeko, pentsatzen ahal duzu”, “Baina ez - arrazoiren batengatik ez zegoen jada umorean”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Inesiboan lexikalizatutako adberbioa, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa umore sarreran.