Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza klabe bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: klabe
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-06-14 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ik. OEH argitaratuan klaba , klabe testu-lekukotasunik gabeak.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
klabe 66: a) 'giltzarria, (ideia) funtsezkoa' adierako 34: Y. Elorriaga ("Aditz klabea; lehengo egoera baketsuari ekintzaren indarra kontra jartzen jako"), Gizarte Zientziak/4 ("hitz klabea orrialde orotan izenburu bezala agertzen da"), Txor-Txor/5 3 (adib.: "Ornoduna eta osaba hitz klabeak dira"), Tantak 1990 ("elementu klabetzat hartzen delarik"), J. Garate ("Azterketa horien ondorioz, oinarri berriak arkitu ditut, ekonomia guztiaren klabe eta kodigo direnak"), Hitz 1974 ("Europako eskualde klabe bat litzateke"), I. Uria ("uste dut eman behar dugun jauzi kualitatibo horren elementu edo klabe bat tolerantziaren printzipioa dela"), L. Fernandez 2 (adib.: "Klabe handiaren historian"), I. Iñurrieta 7 (adib.: "Esaldi eta egitura klabeak gogoan gordetzeko", "hitz klabe bakoitzaren azpian, hitz horren definizio laburra idatzi behar dute"), Argia 1981 ("berreuskalduntze lanean pieza klabea bilakatzen ari zaigu"), Hemen 1986 ("Zuhurtasuna da bere hitz klabea"), I. Zarata ("klabeak izan ziren orduko musika beltzean"), J. Cillero ("Narratzaile klabea"), LanIntel 2 (adib.: "Gai, ikasturte edo asignatura batetako ideia-klabeak finkatu"), F. Ibargutxi ("Teknikoek hobeto azalduko lizukete hori, baina, nire hitz xumeetan esanda, klabe hauek ditugu"), Danok senide ("Jesusen mezutik klabe diferentzial batzuk eskeintzen jakuz"), Erlezantza 1998 ("48 erlama bideratu dira klabe desberdinetan"), I. Beristain 4 (adib.: "giltza eta klabea"), Egunk 1996 ("Berak aurkeztu duen aurrekontu proiektua defenditzeko, esan zuen 1997. urtea "urte klabea" izango dela Europaren geroarentzat"), Berrigara 1997 ("Zeintzuk izan dira gatazka honetako klabeak?"); b) 'kode (ezkutua)' adierako 15: I. Zubeldia ("klabean dauden mezuak deszifratu"), J.A. Berriotxoa ("klabeak ulertzeko beharrezkoak diren elementuak"), F. Juaristi ("klabe ulertezinetan"), Amatiño ("klabez hitzegiten du"), Egin 1986 ("beren lanetan erabiltzen diren klabe beretsuak"), GAO 1990 4 (adib.: "3-V-42/90 Klabea"), J. Urrujulegi ("Berehala, ordea, bisio hark zerbait adierazi zidala eta bere klabea nolabait argitu eta irakurri beharra sentitzen nuen"), J. Arretxe 2 (adib.: "Mahaian idatziko ditut hitz batzuk klabean"), M. Gartzia 2 (adib.: "diru kopurua klabe pertsonal bihurtzen da"), LandaTurismoDekretua 1999 ("Bezeroari ordainagiria emango zaio, argi eta garbi eta zehatz mehatz; hartutako zerbitzuak izenekin edo klabez jarriko zaizkio"); c) 'tonua, ildoa' adierako 6: X. Mendiguren B. ("klabe groteskoan"), J. Gabilondo ("erizpide eta klabe desberdinetan idatziak izan dira"), HizkLiter/UBI ("umorezko klabean"), F.J. San Martin ("klabe bitalistan"), Egunk 1991 ("frentismo ideologikoaren klabean zegoen karga guztia"), ELA/STV 1992 ("klabe abertzalean"); d) musika-tresna, 11: L. Fernandez 5 (adib.: "klabe italiarraren eta beste baten arteko desberdintasun nagusia, harien luzera zen"), LurE/3 3 (adib.: "Bere garaiko klabe jolerik onena izan zen"), EHAA 1992 ("Derrigorrez klabea edo instrumentu polifonikoa duten ganbara-lanen ikasketa"), UZEI 2 (adib.: "Klabe-sonatak").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
klabe : DFrec 5 (musika arloko 3, 'giltzarria' adierako 1, 'kode ezkutua' adierako 1), AB38 9 (2 morse-k.), AB50 2, HiztEn (1 idazki sekretu bat ulertzeko behar den ohar edo azalpena; kode sekretua; 2 Eraik. giltzarria; 3 Mus. pentagramaren aurrean ezartzen den zeinua, soinuen izena zehazten duena; 4 Mus. klabezina; 5 Mus. perkusio-instrumentua, zurezko bi zilindro txiki eskutan hartuz eta bata bestearen kontra kolpatuz jotzen dena), LurE (Mus.), Euskalterm 18 (17 musika arlokoak; 1 giltzarri sinonimoarekin).
Sektore jakin bateko informazioa
klabe : HezkAdmin (clave).
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
klabe : HiruMila, ElhHizt (1 clave; código secreto; 2 Mus. clave), EskolaHE (Mus.), Lh DBF (eta klaba: clef) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, DRA, PMuj DVC.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
Erdal clave / clef formen ordainak: gako : Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF; gakotu : XarHizt (mettre sous clef), T-L LBF (fermer à clef); giltz : Lur EF/FE, XarHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF; giltzapetu : XarHizt, Casve FE (giltzapetü); giltzatu : XarHizt, Casve FE (giltzatü: fermer à), T-L LBF; giltzorde : Casve FE (fausse), HaizeG FB (giltz-orde: fausse); harrigiltz : Casve FE (de voûte), HaizeG FB (harri-giltz: de voûte), T-L LBF (harri-giltz: clef de voûte) // HiztHand: 1 giltza, giltzarri; 2 kode, giltza; 3 Mus. giltza; 4 Arq. giltzarri; 5 klabezin // HiruMila: 1 gako, giltza; 2 kode; 3 explicación = adierazpen, argibide, azalpen; 4 del arco, bóveda = giltzarri, harrigiltza; 5 Mús. giltza, klabe; 6 clavicémbalo = agots; 7 adj. básico = erabakigarri, oinarrizko, garrantzitsu // ElhHizt: 1 klabe; kode, ezkutuko zenbaki; 2 giltza, gako, iltze; 3 Arq. giltzarri; 4 Mús. klabe; 5 Infor. gako; 6 Mús. klabezin; 7 adj. giltzarri, nagusi, funtsezko) // Casve FE: (à molete) inglesgiltz // HaizeG FB: (chas, trou) gako-xilo // PMuj DCV: 1 llave = giltz, kako, gako; 2 clave del arco, bóveda, trabal = giltz-arri, arri-giltz, arku-giltz, uztai-giltz; 3 clavicordio, cémbalo = agots; 4 explicación = azalpen, adirazpen, adigarri, argibide).
Erdaretako formak
fr (DLLF): clef, clé (explicación); clef, chiffre (de un texto cifrado); Arq. clef; (clave de arco) clef de voûte; Mús. clef; clave de sol clef de sol; livre du maître; clef; dar en la clave trouver; escribir en clave écrire en code; la clave del enigma la clef o le mot de l'énigme; it (S. Carbonell): clavicordio; chiave (del codice telegrafico, dell'enigma, ecc.); Arq. chiave (degli archi); Mús. chiave; de do, de fa, de sol ch. di do, di fa, di violino; telegráfica codice telegrafico; echar la c. chiudere, finire (un affare, un discorso); ca (DCC): (solución) clau; mús clavecí, clavicèmbal; en (Collins): 1 a (de cifra, clasificación) key; (cifra) code; la c. del problema the key to the problem; b (ajedrez) key move; c (Mús.) clef; de fa bass clef; de sol treble clef; en c. de humor in a humorous tone, on a humorous note; d keystone; 2 (Mús.) harpsichord; 3 adj. key; cuestión c. key question; posición c.
Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak
A. Urrutia: "Mailegu hori ez al da beharrezkoa, batik bat, musikaren arloan, clave de sol, de fa... eta halakoak adierazteko?" // BAgiria (1998-01-30): "sarrera ematea ez da onartu [...] klabe hitzari".
Zerrenda osagarriak
HezkAdmin: clave.
Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea
dirudienez, ez du lekurik euskara batuan, ezpada klabezin edo klabizenbalo-ren sinonimo gisa.
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak
Aski izan liteke giltza forma, musikako adierak ere aipatuz, nahiz eta polisemikoa den musikaren arloan.
Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak
Musika.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E301]: [falta da eta sartzea proposatzen dugu] (1996-01-08)
Euskaltzainen oharrak
- [E210]: 'Mailegu hori ez al da beharrezkoa, batik bat, musikaren arloan, clave de sol, de fa... eta halakoak adierazteko?'
- Erabakia: BAgiria (1998-01-30): 'sarrera ematea ez da onartu [...] klabe hitzari'.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-04-05) Oraingoz ez da hiztegian jasoko.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua: klabe iz. Heg. Mus. giltza.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
