Euskaltzaindiaren Hiztegia
2 emaitza diru-gose bilaketarentzat - [1 - 2] bistaratzen.
Aztergaia: diru-gose
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2004-11-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ik. OEH argitaratuan diru-gose azpisarrera diru sarreraren barruan: a) 'ansia de dinero, codicia': Mg ("Diru goseaz limosna txit gutxi egiñaz", "Behintzat ez dau itxutuko au diru gosiak"), VMg ("Diru goseak darabiltza), Ur MarIl ("Dirugosiak geituten dau sarrazenuen gaistakerija"), Lard ("Barreatu zan, Jerusalendik igesegindakoak sabelak urrez beteak zeuzkatela, eta diru gose onekin, [...], sabela idikitzen zioten"), Dv LEd ("Non dira diru-goseak moltzatu dituen urhe eta zilharrak?"), AB AmaE ("Diru goseak nindun emendik eraman"), Elsb Fram ("Guziz dutelako urhe eta diru gose eta egarri bat"), Sor Gabon ("Diru-gose zurkeriyak!"), Zby RIEV ("Hik, bai, diru gose zorrotza"), Arb Igand ("Bertzeak, diru gose tzar bati zarraizkola, auzo herrirat dohazi"), Or Mi ("Zenbat dire diru-gosek eta okerkerik ozkatuak!"), Barb Leg ("Nire diru gosearen gatik, ni, orai, izpiritu gaixtoak hartua naiz"), Or Eus ("Hurrengo batez isilduko du / diru-gose ezin-isilla"), Lf Murtuts ("Frantziako erregeak ez balu halako diru gose izigarria erakutsi"), NEtx Antz ("Bestentzat diru-gose larriegiak!"), Or Aitork ("Erantzi etzazu diru gosearen lapardiak", "Dirugosez dirua gorde"), Vill in Bilbao IpuiB ("Gure egunotan diru-gosea iñoiz baiño gehiago dabil munduan"), Akes Ipiñ ("Biotzetan diru-gose gorrie sortu oan"), MEIG ("Bere eta besteren dirugoseak bortxaturik"); b) 'codicioso': Dh ("Diru gose batek, [...] bil beza haren bihotza asetzeko behar den bezenbat urhe ta zilhar"), HU Zez ("Ez direla jaun errient guziak batzu bezen diru gose"), Zerb Azk ("Beti diru gose direnen ametsak utzirik"), Or Aitork ("Alipi zintzoa ez da diru-gose"), Zait Plat ([Sofista] aien izkera dala-ta, bekozko ilun edo ortzargi dirala-ta, diru gose dirala-ta"), Larre in Xa Odol ("Muga hortan pasatzale diru gose batzuek gosez eta hotzez hiltzerat utzi dituzten gizon beltz batzuez").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
diru-gose (eta dirugose) 13: a) Ker Didaje 2 ("arropuzkeri, diru-gosea, berba gordiñak, ikusi-eziñak, ausarkeria, aundikeri ta ustekeria", "gizonezko otzanak, diru-goserik ez dabenak, egizaleak eta aztertuak izan daitezala"), Lab ("Ez diru gosez, baizik beti musu-truk egiten dutena"), Or Aitork (OEHko agerraldi bera), S. Aranbarri ("sal-erosleen asegabeko diru-goseagatik"), J. Gaztañaga ("Azkenik, diru-goseak eraginda, bereala aziko diran landareak sartzeko joera izan da"), J. Lekuona ("Horrelako altxorrekin aberastu nahi dutenen diru-goseak ez du ezertxo ere lortzen"), Irakur/4 ("Nazkaturik omen zegoen Jupiter jainkoa Midasen diru-gosea ikusirik, eta zigor bat eman nahi omen zion"), Herr 1965 ("Gazte horien urratsak ez dabilzkate ez diru goseak, ez ohore goseak, ez kargu goseak #mdash# bainan, Eskual-Herria salbatzeko amets garbiak"); b) Ker Didaje ("Ez zara diru-gose izango, ez lapur, ez azaluts, ez maltzur, ez arro"), J. Pochelu ("Aldiz diru gose nintzan eta nahi nituen ardietsi ahal nituen guziak, egite gutiegienarekin"), J.A. Arrieta ("Badira, lanaren azpian lehertuak daudenak [...] lan-gose edo diru-gose direlakoz"), Ox ("Diru gose dena ez dabila bakea nahiz").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
diru-gose : AB38 1; dirugose : HiztEn (diruzalea) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
diru-gose : ElhHizt (AS: 1 avaricia, codicia; 2 avaro, avaricioso, codicioso), PMuj DVC (1 sed de riquezas, mercantilismo; 2 codicia de riquezas, avaricia, avidez; 3 hambriento de riquezas, codicioso, avaricioso, ávido, ansioso de riquezas); dirugose : HiruMila (1 avaro, codicioso; 2 codicia, avaricia), Casve EF (cupide), DRA (sediento de dinero, codicia) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: dirugose / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea
gose sarrerako AS gisa eskaintzea proposatu zen diru- osaerakoak ikustean (eta Euskaltzaindiak bere hartan utzi zuen proposamena).
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
gose sarrerari dagokion azpisarrera.
Kategoria
iz. eta izond.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
