OEH - Bilaketa
396 emaitza hagitz bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (390)
- abaraska
- abarrots
- adar
- adiskide
- aditu
- afekzionatu
- ageri
- agiz
- agradagarri
- ahanzmendu
- ahoganga
- airatu
- aisia
- aist
- ai(t)-
- aita
- aitzinaratu
- aitzinka
- aitzitik
- akopilatza
- 3 ala
- alabaina
- alargundu
- alasa
- 1 aldaka
- aloitu
- altu
- altxarazi
- altxatu
- amodio
- amoroskeria
- anitz
- antsia
- apaldura
- aparte
- apur
- arauki
- arbola
- 2 ardura
- 1 are
- argi
- arin
- arindu
- 1 arinki
- aritz
- arrakasta
- arranjatu
- arraperdatu
- arraroki
- arras
- arrazoi
- 1 arroka
- 1 arrolarazi
- artikulu
- arto
- asko
- asmaketa
- asmatu
- asmo
- aspertu
- asturiar
- 1 ate
- atezain
- atorra
- atsegin
- aurtiki
- azpiko
- aztitza
- 1 ba-
- bait-
- 1 baita
- bakan
- bakar
- balent
- balio
- balios
- 1 baltsa
- banku
- baratxe
- barkakizun
- barna
- barreiatu
- 1 barren
- bataio
- baxa
- bedeinkatu
- begira
- begirale
- begiratu
- behar
- behargarriki
- behar izan
- 1 beharki
- behartu
- beheratu
- behere
- beila
- bekaitz
- bekatu
- belarri
- benial
- benignoki
- bentzutu
- berde
- berdindu
- 1 bere
- beregain
- berenez
- berez
- berezgune
- beroarazi
- berotasun
- berretarazi
- berriz
- beste
- bestenaz
- bete
- betieretasun
- bidaldego
- bidali
- bigarrentto
- bihi
- bila
- bista
- bizigura
- bokantza
- bolatzaile
- bonaxera
- bortitz
- bortiztu
- 1 bortxa
- 1 brasa
- 1 burmuin
- dainatu
- deboziogabe
- deklinazio
- desagradatu
- desiratu
- desnahikide
- desordenatu
- despeditu
- 1 despitatu
- despoblatu
- deus
- diferente
- dontzeilatasun
- ebanjelio
- ederrarazi
- eduki
- elur
- emendatu
- engainatu
- erorkor
- erregelatu
- erretaula
- erreuski
- errexal
- erruz
- eskarniatu
- eskipaia
- esklataia
- espert
- espiritutsu
- estali
- eszelentki
- exerzizio
- ez
- ezik
- fastikagarri
- festa
- flakatu
- frogantza
- fundamentu
- gabe
- gain
- gaitz
- gaizki
- gaizkirakor
- gaizkitu
- gaizto
- galde
- galdu
- 1 garai
- 1 garratz
- garreztatu
- gaztelu
- geroxe
- 1 gibel
- gibelatu
- gisa
- giza-kasta
- goaia
- gogara
- gogoko
- goibelkor
- guarderagin
- gutxi
- guzti
- 1 haina
- hainbeste
- 1 hala
- halaka
- halere
- 1 handizki
- haragikoitasun
- haragitasun
- harea
- hargin
- hartarako
- 1 hartu
- haserramendu
- haserretu
- haskeria
- hastiagarri
- haur
- hautatu
- heldu
- herstu
- higuingarri
- 1 iduri
- iharduki
- ikaragarriki
- ile
- ilunpetsu
- inarrosi
- indarka
- injurioski
- iradoki
- 1 iraungi
- ireki
- izan
- izenkide
- izorra
- izutu
- jainkokinde
- jainkotiarki
- jakinez
- janari
- 1 jarraiki
- jauzi
- jauzte
- kaltiar
- kamuts
- kantail
- kargu
- kexagarri
- kexamendu
- kide
- konpliki
- kontratasun
- kontsolagarri
- 1 kontu
- 1 krima
- kriminal
- krudel
- labur
- laket izan
- larri
- 1 lau
- laudatu
- lehenago
- lerragune
- lerrati
- letra
- leun
- liluramendu
- lixturtu
- logale
- 1 luia
- maitaroki
- 1 manatu
- manifestatu
- mantsoki
- marea
- marrubia
- masakre
- mendre
- mengoatu
- modu
- moldakaitz
- moldezt
- moztu
- multiplikatu
- mustro
- musu
- nagusi
- nahasarazi
- nahi izan
- nahikide
- nahitze
- nasai
- naturaleza
- nekatu
- neke
- neskatxa
- neurtu
- nola
- norabait
- ohartzapen
- ohitu
- 1 on
- onbehar
- ondu
- 1 oneski
- ongi
- ordain
- ordre
- ordu
- orijinal
- oso
- ospatu
- pairarazi
- paregabeki
- partikular
- 1 patar
- pedazu
- penadura
- peril
- perilos
- periltsu
- pikagarritu
- piztu
- podore
- prezagarri
- prezatu
- preziatuki
- probetxatu
- probetxos
- propos
- prudente
- samurtu
- seda
- sekera
- sendagarri
- 1 sendatu
- sententzia
- soberanoki
- soin
- 1 suhar
- sujet
- taila
- 1 tentos
- tormentatu
- trabailatu
- tratu
- tratxu
- tregoa
- treinatu
- trenpu
- tributu
- ttoina
- turko
- 1 txit
- txoil
- uest
- ukan
- ukitze
- umiliatu
- urguilu
- urrikaldu
- urruindu
- 1 urrun
- usaia
- usatu
- uste
- uzta
- xirripa
- xoil
- xoilki
- xuhurki
- xume
- xuritu
- zabal
- zahartu
- zail
- 1 zangar
- zauritu
- 1 zebadura
- zeguta
- zein
- zer
- zerbitzatu
- zeru
- zientzia
- zikin
- zikoitz
- 1 zin
- zorrotz
- 1 zorte
- zuzen
goiburua
kaltiar.
tradizioa
Tr. Usado por Haramburu, Axular, Chourio y Larreguy, y, en la var. kaltear, por Mendiburu y algún autor moderno como Gaztelu.
sense-1
1.
(SP, H (L), A),
kaltear (H, A) .
(Uso pred.). (Resultar, salir...) perjudicado. "Qui perd" SP. "Perdant, kaltear gelditzea, rester perdant" H. " Kaltear (AN), perjudicado" A (que cita a Mendiburu; para kaltiar cita a Axular).
Iauna naizen pobre, kaltiar, estorbutsu, penatua, gaitzetsia eta tribulatua. Harb 143. Fabore eskatu, baldin nahi ezpadu kaltiar gerthatu eta benzutua gelditu. Ax 364 (V 240). Zeren behin hidoiztatuz gero, iakin ahal dezakete ezen kaltiar eta sosegu gabe izanen direla. Ib. 362 (V 239). Sekulako kaltear geldi etzitezen Adan bekataria ta Adanen ondorengoak. Mb OtGai I 138. Baña etzien behartsu gaisoei emalleen diruz laguntzen emalle berak kaltear uzten zituela. Mb IArg II 345.
(Uso pred.). (Resultar, salir...) perjudicado. "Qui perd" SP. "Perdant, kaltear gelditzea, rester perdant" H. " Kaltear (AN), perjudicado" A (que cita a Mendiburu; para kaltiar cita a Axular).
Iauna naizen pobre, kaltiar, estorbutsu, penatua, gaitzetsia eta tribulatua. Harb 143. Fabore eskatu, baldin nahi ezpadu kaltiar gerthatu eta benzutua gelditu. Ax 364 (V 240). Zeren behin hidoiztatuz gero, iakin ahal dezakete ezen kaltiar eta sosegu gabe izanen direla. Ib. 362 (V 239). Sekulako kaltear geldi etzitezen Adan bekataria ta Adanen ondorengoak. Mb OtGai I 138. Baña etzien behartsu gaisoei emalleen diruz laguntzen emalle berak kaltear uzten zituela. Mb IArg II 345.
sense-2
2.
(Dv (que cita a Ch y Lg, s.v. kaltegarri)),
kaltear (Dv (que cita a Mb, s.v. kaltegarri)).
Perjudicial.
Baiñan ezagutzen baduzu kaltiar nukela, khen diezadazu, othoi, gutizia hura. Ch III 15, 1 (SP kalterik ekarriko derautala, Ol kaltetsu, Leon kalte eta galbide nukela). Kaltiar da hagitz komunionearen hanbat gibelatzea. Ch IV 10, 4. Gauz zein kaltear galgarria bekatu txikitara bat oitzea. Mb IArg I 215. Gezur hau bezain kaltearrak ez izanagatik. Ib. 264. Gaitz guziak kaltiar dire, eta ez gutienik diruaren alderako amodio sobraniazkoa. Lg I 373. Zein kaltiar den nork bere burua largatzea orguilleriari. Ib. 376. Españak zenbat malko, / godoen jaurgoak bai kaltear! "Al cetro de los godos cuán costosa" . Gazt MusIx 97.
Perjudicial.
Baiñan ezagutzen baduzu kaltiar nukela, khen diezadazu, othoi, gutizia hura. Ch III 15, 1 (SP kalterik ekarriko derautala, Ol kaltetsu, Leon kalte eta galbide nukela). Kaltiar da hagitz komunionearen hanbat gibelatzea. Ch IV 10, 4. Gauz zein kaltear galgarria bekatu txikitara bat oitzea. Mb IArg I 215. Gezur hau bezain kaltearrak ez izanagatik. Ib. 264. Gaitz guziak kaltiar dire, eta ez gutienik diruaren alderako amodio sobraniazkoa. Lg I 373. Zein kaltiar den nork bere burua largatzea orguilleriari. Ib. 376. Españak zenbat malko, / godoen jaurgoak bai kaltear! "Al cetro de los godos cuán costosa" . Gazt MusIx 97.
