Orotariko Euskal Hiztegia
OEH - Bilaketa
974 emaitza don bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (497)
- 2 -a
- abere
- abitu
- abizen
- adar
- adei
- adibide
- adina
- adio
- adiskide
- adiskidetsu
- aditzaile
- aditze
- adore
- afari
- aforratu
- ageri
- agertaratu
- agramontestar
- agur
- agurka
- agurpen
- ahaide
- ahal
- ahalegin
- aho
- ahomen
- ahots
- ahoztegi
- ahulkeria
- ahuntzain
- 1 ai
- ainizkar
- airatu
- aita
- aitaita
- aitaordezko
- aitasaba
- aitzineko
- aitzinsolas
- aiudante
- aizkatu
- aizkora
- akika
- akuilu
- 3 ala
- alaen
- alagala
- alaitu
- albaitari
- 1 albo
- aldameneko
- aldatu
- aldekari
- 1 aldekor
- aldi
- 1 aldizka
- aldundi
- alegia
- alfabeto
- alfer
- alferez
- alkaide
- alkatetza
- almirantazgo
- almirante
- altu
- altxor
- 1 amama
- amandre
- amasaba
- amerikano
- amets
- amodio
- amore
- amoros
- amorratu
- andaluziar
- andre
- angarila
- animo
- animotsu
- antiklerikaldu
- antiklerikaltxo
- antzeztu
- antzina
- apaidin
- apaindu
- apaiz
- apaizaitago
- apaiztegi
- aparte
- apustu
- arantza
- arbola
- ardanbarril
- ardazkatu
- 1 ardi
- ardit
- 1 ardura
- arduratsu
- 1 arduratu
- arenbat
- argi
- 1 argitu
- arinaldi
- arlote
- armada
- arnasestuka
- 1 arol
- arraio
- arraioka
- arrats
- arrautza
- arrazoi
- arren
- arrendu
- arretatsu
- artatza
- 1 arte
- 1 artez
- artikulu
- arto
- artzapezpiku
- artziprestazgo
- artzobispo
- arzediano
- ase
- 1 aska
- askatzaile
- asko
- asmakizun
- asmatu
- asmo
- astakilo
- astelegun
- astiro
- asto
- astoko
- 1 astun
- astunko
- 1 ate
- atera
- atorradun
- atrapatu
- 1 atun
- atzaparka
- 1 atze
- atzealde
- atzeraka
- aukera
- 2 aurki
- aurkile
- aurpegi
- aurre
- aurren
- automobil
- 1 auzi
- azgarri
- azken
- aztalka
- aztertu
- azti
- azut
- badaezpada
- bai
- baietz
- baiezka
- baieztu
- baimen
- bainu
- 1 baita
- baizen
- bakal
- bakaldun
- bake
- balbe
- baldin
- baldinbere
- baldinetariak
- baleroso
- baliatu
- bandera
- barau
- baraute
- barber
- 1 bare
- barnetegi
- 1 barren
- 1 barrena
- barride
- barril
- barru
- barruratu
- batu
- batxe
- batxiler
- batza
- batzartar
- bazter
- beaumontestar
- begikaldi
- begiratu
- begitarte
- behar izan
- beharrik
- behartu
- 1 behatz
- behi
- behin
- behinola
- bekain
- belartze
- belatxo
- belaun
- beldur
- belozipedo
- belztxo
- benefiziatu
- 1 bentana
- bentzutu
- berariaz
- berba
- berbereki
- berdin
- 1 bere
- berekiko
- berekoi
- berezi
- berezko
- 1 berme
- berori
- beroriek
- berpizmen
- berri
- berriztatu
- besarkatu
- beste
- bestela
- bestetxo
- bete
- beterinario
- betile
- betilun
- bezain
- bezalaxe
- bi
- biba
- bidali
- bidalkin
- bidegabekeria
- bider
- bigarren
- bihotz
- bihurkera
- bikario
- bila
- bilau
- bilbotar
- bildu
- birjosi
- birrei
- bistatu
- bitxain
- bitxi
- 1 bizar
- bizarlari
- bizi
- bizigai
- bizkar
- boilesta
- bokarta
- bolu
- boluntario
- borla
- borondate
- borrokaizun
- borrokazale
- 1 bortu
- bortubete
- bosteko
- botika
- brigada
- brigadari
- brindatu
- brinko
- buelo
- buelta
- bukatu
- bulda
- burdina
- burdinbide
- burualde
- buru-argi
- burugabekeria
- burutapen
- burutsu
- burutu
- buruz
- buruzagi
- buztan
- buztanbeltz
- danbagin
- dangateko
- dantza
- dantzaldi
- dato
- debalde
- deiadar
- 2 dena
- dendari
- desegile
- desegin
- destainati
- deun
- deunga
- dilinda
- din-dan
- diputatu
- diru
- dirukume
- disparatu
- dizdiz
- doe
- dohain
- dohakuntza
- doi
- donario
- done
- dongaro
- donge
- donostiartasun
- donu
- dote
- doña
- drestin
- duke
- eder
- 1 ederki
- ederzale
- edeslari
- egin
- egon
- egoskogor
- 1 egun
- egurrola
- ehuneko
- ejerzitu
- ekinaldi
- eletari
- elkarkida
- elorri
- emagaldu
- emai
- emairik
- emaitza
- 1 emakari
- emari
- 2 enparatu
- enterru
- epaile
- epailetza
- epistola
- erabakitza
- erabat
- eragabe
- eragin
- eragintasun
- erakidatu
- 2 eraso
- erdipurdi
- eregitasun
- ereskin
- eroan
- erotu
- 2 erreal
- errege
- errekonozitu
- erretore
- errexal
- errezo
- esakuntza
- esker
- eskergarri
- eskola
- 1 esku
- eskumikatu
- espainiar
- establia
- estreina
- estudiante
- etorrera
- etsenplu
- etxaleku
- etxarte
- etxepe
- euskara
- euskeranto
- euskotarño
- ez
- ezagun izan
- ezagutza
- ezaugarritu
- eze
- ez-egiteko
- ezezka
- ezeztu
- 1 ezin
- ezkailu
- ezker
- ezkondu
- ezkur
- eztarriratu
- fabore
- famadun
- farre
- farrekizun
- fededun
- feriatu
- figura
- 2 fin
- firmatu
- firme
- firmeza
- fragata
- fraide
- framazondar
- 1 franko
- fulano
- gabon
- 1 galdegin
- galdu
- galeoi
- 3 gangar
- garabi
- garaikerri
- garate
- garrasizale
- 1 garratz
- 1 gau
- gaurko
- gaztaina
- gazte
- gaztelaztu
- gehien
- 2 gertu
- giltzapetu
- giltzurrin
- ginbail
- gizandi
- goapo
- goarpelari
- godartari
- gogo
- 1 goiti
- goralpen
- goraltza
- gorputz
- gosari
- goxotegi
- gozo
- grano
- grazia
- guardia
- gudari
- gudu
- gurdikote
- gurditzar
- guren
- gustatu
- guzti
- haintxe
- 1 hala
- halako
- halaxen
- hamalauko
- han
- handitasun
- hanka
- 1 hara
- harakin
- harako
- hari
- harik eta
- harmonia
- harri
- harro
- harrotu
- hartarako
- 1 hartu
- 1 hartze
- haserre
- hasi
- hasiera
- hats
- hausnartu
- hauts
goiburua
etxepe.
tradizioa
Tr. Empleado por autores guipuzcoanos (y Erkiaga) desde mediados del s. XVIII. En DFrec hay 2 ejs. de etxepe .
sense-1
1.
etxape (G ap. A
; Lar, H)
Casa (referido sólo al interior de la vivienda). Se usa sobre todo en casos locales; es frecuente en expresiones como zure etxepean 'en tu propia casa, bajo tu propio techo', y etxepe berean (batean) o etxepean 'en la (misma) casa, en un piso de la misma casa'. "(Estilo) familiar, [...] etxapeko hitzera" Lar. "Sartzaite etxapera [...]. Ene etxapean bakhotxa gerthu dago, chacun est en sureté sous la protection de mon toit" H. "(G), abrigo de una casa, refugio bajo el tejado" A. v. etxeteilape.
Ez bide du euskera gaisoak, are bere etxapean, ez seme, ez adiskide biotz onez nai dionik. Lar DT CCIV. Etxeetan, geienetan beintzat, bada emakumeentzat etxapean bertan lanik asko. AA I 579. Emakume setatsuarekin etxape batean bizi baño obe da [...] estalirik ez duan edozeñ tokitan ere bakarrik bizitzea. AA II 93. Ekusten dezu, nere anima, zer eta nolakoa dan zure hirugarren etsaia? Ekusten dezu zer bizilagunak dituzun zure etxapean bertan? AA CCErac 191s (ref. fig. a los malos instintos; Azkue traduce: "¿vé usted qué vecinos tiene V. bajo su mismo techado?", pero el autor parece aludir a las personas que habitan en un mismo hogar). Ogeta amairu urtean bizi izan zan [Maria] gañera Jesusekin batian, etxepe batian. Ag Serm 151. Au daukat oiuz atertu bage / ilun onen etxapean. "En la morada de esta oscuridad" . Or BM 76. --Ez dakit nor izan liteken. --Dorronsoroko etxepean bertan bizi dala esango banik? --Gure etxean? Mikele neskamea? TAg Uzt 284.
v. tbn. Or Eus 182. Etxape: Izt C 231.
Ez bide du euskera gaisoak, are bere etxapean, ez seme, ez adiskide biotz onez nai dionik. Lar DT CCIV. Etxeetan, geienetan beintzat, bada emakumeentzat etxapean bertan lanik asko. AA I 579. Emakume setatsuarekin etxape batean bizi baño obe da [...] estalirik ez duan edozeñ tokitan ere bakarrik bizitzea. AA II 93. Ekusten dezu, nere anima, zer eta nolakoa dan zure hirugarren etsaia? Ekusten dezu zer bizilagunak dituzun zure etxapean bertan? AA CCErac 191s (ref. fig. a los malos instintos; Azkue traduce: "¿vé usted qué vecinos tiene V. bajo su mismo techado?", pero el autor parece aludir a las personas que habitan en un mismo hogar). Ogeta amairu urtean bizi izan zan [Maria] gañera Jesusekin batian, etxepe batian. Ag Serm 151. Au daukat oiuz atertu bage / ilun onen etxapean. "En la morada de esta oscuridad" . Or BM 76. --Ez dakit nor izan liteken. --Dorronsoroko etxepean bertan bizi dala esango banik? --Gure etxean? Mikele neskamea? TAg Uzt 284.
v. tbn. Or Eus 182. Etxape: Izt C 231.
azpiadiera-1.1
(G-azp),
etzepe (V-arr).
Edificio (en el que hay más de un hogar). " Etxepe batean bizi dira (G-azp), etzepe baten (V-arr)" Gte Erd 110.
Aitak, abarketagintzarako lantegi txiki bat zeukan eta etxepean bebarruaren alde bietan, zeuzkan ortarako lekuak artuak. NEtx IzotzK 8. Etxepe berean, "Don Mikelarena"n, Luis Iruretagoiena bizi da. Garm EskL I 132.
Edificio (en el que hay más de un hogar). " Etxepe batean bizi dira (G-azp), etzepe baten (V-arr)" Gte Erd 110.
Aitak, abarketagintzarako lantegi txiki bat zeukan eta etxepean bebarruaren alde bietan, zeuzkan ortarako lekuak artuak. NEtx IzotzK 8. Etxepe berean, "Don Mikelarena"n, Luis Iruretagoiena bizi da. Garm EskL I 132.
azpiadiera-1.2
Cobijo, lugar donde vivir.
Gosea, lenengo egunetik kendu izan eban, ta etxapea ta teillapea bere izan zituan. Erkiag BatB 191.
Gosea, lenengo egunetik kendu izan eban, ta etxapea ta teillapea bere izan zituan. Erkiag BatB 191.
azpiadiera-1.3
etxape (G ap. A
; Lar, H).
Cobertizo. "Sotechado" Lar. "Techado" A.
Cobertizo. "Sotechado" Lar. "Techado" A.
sense-2
2.
"(V, G), superficie que ocupa la casa ya construida, a diferencia de oru, orube, que indica 'el solar de una casa por construir'"
A.
v. etxazpi.
sense-3
3.
"(G-azp), lugar de reunión. Guzur-etxape, mentidero (FSeg)"
A.
sense-4
4.
"
Etxape, pièce de terrain située en face de la maison"
Lrq.
"
Etxápee (-eia), espacio inmediato al interior de la puerta de la casa"
Iz ArOñ.
"
Etxape(a)n (AN-gip)"
Gte Erd 139 (junto a etxe azpian de otras zonas y opuesto a etxaburuan, q.
v. ). v. etxazpi
(2).
azpisarrera-1
ETXEPEKO.
"Conviviente, etxapeko" A Apend. "Bizilaguna, baina teilatupe bereko etxean dagoena; ez da, beraz, aldameneko edo auzoko teilatupekoa. Etxepekuak ze esanber due holako zaratak attuta?" ZestErret.
etxepe
-
etxepe. Tr. Empleado por autores guipuzc...
-
1. etxape (G ap. A ; Lar, H) Casa (refer...
-
(G-azp), etzepe (V-arr). Edificio (en el...
-
Cobijo, lugar donde vivir. Gosea, leneng...
-
etxape (G ap. A ; Lar, H). Cobertizo. "S...
-
2. "(V, G), superficie que ocupa la casa...
-
3. "(G-azp), lugar de reunión. Guzur-et...
-
4. " Etxape, pièce de terrain située e...
-
ETXEPEKO. "Conviviente, etxapeko" A Apen...
<< etxarte 0 / 0 euskara >>
