Personal names

Erdi Aroko izena, Euskal Herrian franko erabilia. XI. mendean agertzen da Valpuestako (Burgos) kartularioan, esaterako. Beranduago ere azaltzen da, leku anitzetan: 1333an Lizarran (Nafarroa), 1352an Gasteizen eta 1470ean Bilbon. Gaztelaniazko Álvaroren baliokidetzat emandako izena Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean.

Albino (es), Albin (fr)

Latineko Albinus (albus 'zuria'-tik) goitizena denboraren poderioz pertsona-izena izatera iritsi zen, beste hizkuntza batzuetan bezala. Santuaren eguna irailaren 15ean da.

Erdi Aroko izena. XV. mendean Markina-Xemeinen (Bizkaia) eta Aztegietan (Araba) ageri da, azken honetan -s-z (Alvis de Legarda).

Alejandro (es), Alexandre (fr)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean proposaturiko izena. Ikus Alexander.

Alexander izenaren ohiko txikigarri hau azken urteotan asko erabili da. Ikus Alexander.

Alejandro (es), Alexandre (fr)

Grezierako Aléksandros 'gizonen aldezlea' ponte izena Alexander bihurtu zen latinez, eta hizkuntza honetatik etorri da gurera, Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanari esker. Izen hau eraman duen pertsonaiarik ezagunena Mazedoniako Alexandro handia da, K. a. IV. mendean Greziatik Indiaraino hedatzen zen inperioaren sortzailea. Bestalde, Tapia Perurena idazle iruindarra honela deitu zen. Honen hipokoristiko ezagunena Alex da. Izan duen erabilera zabalaren lekuko da izen honetako berrogei santu baino gehiago egotea.
Aldaerak: Alesander (Deun-ixendegi euzkotarra) eta Alexandro.

Alejo (es), Alexis (fr)

Grezierako Aleixos 'aldezlea, babeslea' pertsona-izena San Alexorenganako jaierari esker zabaldu zen Erdi Aroan. Kondairak dioenez, ezkondu zen egun berean emaztea utzi eta bere ondasun guztiak banatuta Lur Santura joan zen erromes. Mariaren Mirabeak (Serbitak) izeneko ordenaren zazpi santu sortzaileetakoa izan zen. Basamortuan bakardadeko bizia egin ondoren Italiako Toscana aldean predikatu zuten. Alejo Falconeri santua hil zen egunean, otsailaren 17an, gogoratzen ditu Elizak zazpi sortzaileak.

Arnaldo (es), Arnaud (fr), Arnault (fr)

Zuberoan erabiltzen den Arnaut izenaren txikigarria. Ikus Arnaut eta Ellande.

Alonso (es)

XV. mendean zabaltzen hasi zen Alfontso izenaren aldaera. 1514an Ondarroan (Bizkaia) eta Otxandion (Bizkaia) ageri da, eta 1577an Hondarribian (Gipuzkoa). Bizkaian Alonsotegi herri izena dugu, egungo euskaldunen ahotan Alontzotei deitua. Santuaren eguna urriaren 31n da.

Deba (Gipuzkoa) herriko dorre ospetsua, bertako gertaeretan oinarritutako Alostorreko kantuari esker:

Alostorrea bai, Alostorrea,
Alostorreko zurubi luzea,
Alostorrean nengoenean
goruetan, bela beltzak
Kua! kua, kua, kua leihoetan.