Toponyms (Place names)

(...)
Decreto Foral 16/1989, de 19 de enero, por el que se determina la denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra. // Artículo único. La denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra que se relacionan en el Anexo a este Decreto Foral será la legal a todos los efectos dentro del territorio de la Comunidad Foral. // DISPOSICIONES FINALES // 1ª. Se faculta al Consejero de Presidencia e Interior para dictar las disposiciones precisas para el desarrollo y aplicación de este Decreto Foral. // 2ª. Este Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el "Boletín Oficial" de Navarra. // ANEXO // DENOMINACIÓN OFICIAL DE TOPÓNIMOS DE LA ZONA VASCÓFONA DE NAVARRA // NAFARROAKO HERRI IZENDEGIA // I. Zona Vascófona / I. Euskal Eremua [...] BASABURUA (BARRENA) [...] ERATSUN
(...)

(...)
DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000” Artículo único.- 1. Se establece la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”, que, en castellano y en vascuence, figura en el documento anexo a este Decreto Foral. 2. Esta zonificación se establece sin perjuicio de otras que tengan establecidas o puedan establecer los Departamentos de la Administración de la Comunidad Foral u organismos dependientes de los mismos. DISPOSICIONES FINALES Primera.- Se faculta al Consejero de Economía y Hacienda para que adopte las medidas oportunas para la actualización de la zonificación “Navarra 2000”. Segunda.- El presente Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el BOLETÍN OFICIAL de Navarra. Pamplona, seis de septiembre de mil novecientos noventa y tres. - El Presidente del Gobierno de Navarra. Juan Cruz Alli Aranguren. - El Consejero de Economía y Hacienda, Juan Ramón Jiménez Pérez.
(...)

(...)
Basaburu Txikia zitzaion ibarreko ekialde muturrean zegoen, entitate horretatik Udal burujabea eratzeko bereizi zen arte (1845) Urrutiña "herrixkarekin" batean. Udal mugapea (25,3 kilometro karratu) atlantiar eta mediterraniar isurialdeen arteko banalerroa eratzen duten mendietatik (1.037 m) luzatzen da Zumarrezta errekaren behealderaino. Mugakide hauek ditu: Goizueta (I), Labaien (IE), Saldias (HE), Leitza (H) eta Ezkurra (M). Ezkurra ugaldeak mugapea trabeskatzen du hego-mendebaldetik ipar-ekialdera; eskuinetik erreka bat biltzen zaio, haren azken tartean muga baita Saldiasekin. Iparraldean eremu menditsua du (Iruñarri, 1.051 m), bi arroen bereizle: Ezkurra ugaldearena eta Zumarrezta latsarena. Zumarrezta alde honetako uren biltzailea da eta Ollin errekaren adarra, Goizuetaren eta Leitzaren artean. Klima atlantiarra du, euria, beraz, ausarki, eta hotz-beroak, berriz, samurrak. Oihanetako arboletan, pagoak, haritzak, gaztainondoak eta urritzak dira usuenak. Udalerriko azaleraren hiru laurdenak estaltzen dituzte (1.862 Ha). Gainerako laurdena belaiak eta larreak dira. Leku tiki-tikia du laborantzarako; laboreak, patatak, artoa, frutarbolak eta barazkiak ekoizten dira, famili mailako baratzetan. Abeltzaintzak garrantzia izan du betidanik. 1988ko zentsuan 2.200 ardi, 382 zerri, 172 behi eta 10 behor agertzen dira. HISTORIA: mugapean "Eratsun Igoa" trikuharria dago, ganbera eta tumulua dituena, 1957an J. Elosegik aurkitua. Harrespil batzuk ere badira, eta zutarri bat. Santxo Jakitunak zergak arautu zituen, foru bidez, "ad illos de Eratzun et de Çaldias et de Beyça et de Labayen": urteko 4 soldateko petxa finkatu zuen sutondo bakoitzeko, baita emakumeek eta zerri-jabeek (eiurdea) ordaindu behar zutena ere (1192, CFMN, N.35). 1350ean 17 sutondo zituen. Zenbait urte geroago biztanleria murriztua zen: sutondo bat kapareen aldetik, eta zortzi laborarienetik. Joan Mak zerri-jabeek ordaindu behar zuten "eiurdea" kendu eta haren ordez betiereko zentsua ezarri zuen (1431). Urteko 3 dukatera murriztuagatik ere, erregeren ogasunari zentsu hori ordaintzen segitu zuten, harik eta 170 dukateko dohaintza pagatuz uztarpea urratu zuten arte (1633). Burdingintza antzinakoa da. XVII. mendearen hasieran, Juan de Loiarte zen burdinolen jabeetarik, parrokiako abadea bera. Hartarako auspo handi batzuk egin zituen Miguel de Iguzkitza Leitzako bizilagunak (1603). Berrehun urte geroago, Iturbietako burdinola nabarmentzen zen; halako izena zuen Felipe V.ak Manuel M. De Arizkunen alde eman zuen markes tituluak (1741). Traggiak dioenez, urtean mila eta bostehun kintale burdina baino gehiago lantzen zituen, baita erregeren itsas-armadarako iltzeria ere (DGE, I, 254). 1860ko Nomenklatoreak “San Martingo meatzea” Zumarrista burdinola, irin-errota bat eta Santa Barbara ermita zekartzan, baita auzo ezberdinetan barreiaturiko 27 borda edo baserrieren izenak ere, batez ere Ansogorrin, Arkolatzen, Urrutiñan eta Urzubiean. Santa Barbara ermita Zumarrezta burdinolaren ondoan egon zen. San Joan eta San Pablorena zutik dago beti, herritik hurbil; hilerria haretxeri datxekio (EN, 87). 1860an, 576 biztanle zituen. Mende honen lehen zatian 464 (1930) eta 507 (1050) inguruan egonkortu ondotik, beheiti egin zuen gero. 1992ko zentsuak 195 zekartzan.
(...)