Toponyms (Place names)
Añorbe - Places - EODA
Añorbe (Lekua, udalerriko auzo nagusia)
-
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1083-1115)
MD.DMLEIRE , 488
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
aniorbe -
(1083-1115)
MD.DMLEIRE , 488
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sanso ainorbeco -
(1200-1300 [1957, 1960])
IRIG.OMN , 132. or. [G. Larr., Priorado, 107. dok.]
(...)
n. 107. Olaz. Sanso Ainorbeco (gent. de Añorbe) […] vasc. Sanso, Anso=Sancho
(...)What: Petxaduna
Situation: Olatz
Origin: IRIG.OMN -
ainnorveco, sanso -
(1201-1300)
GLAR.GPNASJ , N.107
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
annorbe -
(1216)
GLAR.GPNASJ , N.160
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1257)
JIM.IRZ.LR , N.28, N.29, N.42
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1268)
FEL.CEINA , N.1063
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1280)
ZAB.COMPNA , N.772
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1289)
LACMAR.CDI1 , N.437
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
martin d'aynnorbe -
(1330)
CAR.PNAXIV , 260 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 50v)
(...)
Eluira, fija de Martin d'Aynnorbe, II s.
(...)What: Zergadun [non podiente] baten aita
Situation: San Adrian
Origin: CAR.PNAXIV -
jurdana d'aynorbe -
(1330)
CAR.PNAXIV , 302 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 128r)
(...)
Jurdana d'Aynorbe, II s.
(...)What: Zergaduna [non podiente]
Situation: Artaxoa
Origin: CAR.PNAXIV -
garcia d'aynorbe -
(1330)
CAR.PNAXIV , 303 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 129r)
(...)
Garcia d'Aynorbe.
(...)What: Zergaduna [non pagaron ren]
Situation: Artaxoa
Origin: CAR.PNAXIV -
pascoal d'aynorbe -
(1330)
CAR.PNAXIV , 295 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 115v)
(...)
Pascoal d'Aynorbe, VIII s. // sus fijos, VIII s.
(...)What: Zergaduna
Situation: Artaxoa
Origin: CAR.PNAXIV -
miguel d'aynnorbe -
(1330)
CAR.PNAXIV , 298 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 121v)
(...)
Miguel d'Aynnorbe, VIII s.
(...)What: Zergaduna
Situation: Artaxoa
Origin: CAR.PNAXIV -
aynorbe -
(1342/12/16)
FDMPV.004 , 60. dok., 171. or.
(...)
los bienes del dicho monasterio, de las villas e terminos, es saber: de Exea, de Luna, del Frago, de Luesia e del Bayo, del regno de Aragon; e otro si, de las villas e terminos de Tudela, de Sanguessa, de Falces, de Funes, de Rada, de Andion, de Pueyo, de Longuida, de Artesano, de Lecaun, de Oriz, de Ymarcoayn, de Noayn, de Urricola, de Val d Araquil, de Salinas cabo Noayn, de Aynorbe, Villanueva de Aezcoa, de Aybarr, de Moriello Fruyto, de Pitiellas e de Baltierra, del regno de Navarra
(...)What: La Olivak jabetzak dituen herria
Situation: Nafarroa
Origin: FDMPV.004 -
pero semeniz de aynorbe -
(1349/07/16)
FDMPV.004 , 77. dok., 208. or.
(...)
Testigos qui presentes fueron en el logar e por testigos se otorgaron Garcia Sanchiz de Ganiz, Gil Gonçalviz dando siello, Garcia Martiniz dando siello, Martin Martiniz notario de Olit, e Pero Semeniz de Aynorbe pregonero d'Olit
(...)What: Erriberriko pregoilaria, lekukoa
Situation: Murillo el Cuende
Origin: FDMPV.004 -
semeno d'aynorbe -
(1349/11)
FDMPV.004 , 80. dok., 216. or.
(...)
De esto son testigos, que presentes fueron en el lugar e que por testigos se otorgaron Juan Carequo, don Pero Jaques e Semeno d'Aynorbe, especiero, jurados de la dicha villa de Olit
(...)What: Zinpeko lekukoa, espezia saltzailea
Situation: Erriberri
Origin: FDMPV.004 -
pedro d'aynnorbe -
(1350)
CAR.PNAXIV , 376 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 41v)
(...)
Pedro d'Aynnorbe
(...)What: Zergaduna
Situation: Çuuihurrutia (Val de Maynneru [Gares])
Origin: CAR.PNAXIV -
aynorbe -
(1350)
CAR.PNAXIV , 393 (C dok. [AGN Comptos, Caj. 31, nº 60], 14r)
(...)
De Aynorbe en que ay XXX [Tachado: XXVIII.] fuegos, segunt paresce por el dicho scripto de los quoales [quoales, repetido] pagaron. IIIIº dia de jenero por XXVII fuegos X libras, XVI s.
(...)What: Herria
Situation: Izarbeibar
Origin: CAR.PNAXIV -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1350)
CAR.PNAXIV , 393, 523, 553
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
aynnorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 523 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 78v A)
What: Herria
Situation: Izarbeibar
Origin: CAR.PNAXIV -
miguel d'ayuorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 544 A (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 96r B)
(...)
Miguel d'Ayuorbe [sic. Aynorbe?], II florines
(...)What: Zergaduna
Situation: Iruñea (Rua Mayor, Sant Nicollas)
Origin: CAR.PNAXIV -
nicolau d'ayourbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 544 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 96v A)
(...)
Nicolau d'Ayourbe, IIII florines
(...)What: Zergaduna
Situation: Iruñea (Çapateria-Ferreria)
Origin: CAR.PNAXIV -
pascoal garcia d'aynorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 579 (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 132r)
(...)
Primo en val d'Içarrue a Pascoal Garcia d'Aynorbe et a Sancho Martiniz de Beassoain, los coales an cogido por VIIIxx XVIIIIº fuegos a II florines et medio, valen IXc florines et medio, por lur salario
(...)What: Zerga biltzailea
Situation: Izarbeibar
Origin: CAR.PNAXIV -
aynnorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 553 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 110v A)
What: Herria
Situation: Izarbeibar
Origin: CAR.PNAXIV -
pere d'aynuorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 544 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 96v B)
(...)
Pere d'Aynuorbe, III florines
(...)What: Zergaduna
Situation: Iruñea (Çapateria-Ferreria)
Origin: CAR.PNAXIV -
dona pascalla d'ayuorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 545 A (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 96v B)
(...)
dona Pascalla d'Ayuorbe [sic. -yn-?], IIII florines
(...)What: Zergaduna
Situation: Iruñea (Çapateria-Ferreria)
Origin: CAR.PNAXIV -
pero miguel aynorue -
(1366)
CAR.PNAXIV , 658 (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 176r)
(...)
Item Pero Miguel Aynorue con su muger de edat de cada XXX aynnos
(...)What: Zergaduna [pechero]
Situation: Elortzibar
Origin: CAR.PNAXIV -
ferrando d'aynorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 623 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 159vB)
What: Zergaduna [non podiente]
Situation: Funes
Origin: CAR.PNAXIV -
pedro d'aynorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 591 A (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 140C)
What: Zergaduna
Situation: Zubiurrutia (Mañeruibar, gaur Gares)
Origin: CAR.PNAXIV -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1366)
CAR.PNAXIV , 393, 523, 553
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
aynnorbe -
(1366 [1973, 1989, 1990])
DRPLV , III, 156. or.
(...)
Jacue (año 1366, PN-XIV, F. Pamp.-Mont., p, 553), en Aynnorbe, Val d'Içarue
(...)What:
Situation:
Origin: DRPLV -
añorbe -
(1534 [1967])
NAN.C , N.530, F.329 [ID.PDNA, 320. or.]
(...)
Obanos, Muruzábal, Legarda, Uterga, Olandáin, Añorbe, Olcuoz (Olcoz), Enériz, Biurrun, Tirapu, Ucar y Adiós
(...)What: Biztanledun lekua
Situation: Izarbeibar
Origin: ID.PDNA -
anorbe -
(1587)
LEK.ENAV , 133 B
(...)
Obispado de Pamplona [pueblos] bascongados.
(...)What:
Situation:
Origin: LEK.ENAV -
ainorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1591)
ROJ.CSOBP , F.160V
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
añorbe -
(1802)
DRAH , I, 79
(...)
l. del valle de Ilzarbe del 5.º part. de la mer. y dióc. de Pamplona, arcip. de Valladorba, r. de Navarra, colocado á la falda de un montecillo y mirando al s. En lo alto de la colina hay una ermita de S. Martin y en ella una cofradía: se cuentan ademas dos ermitas dedicadas á S. Juan Bautista y á S. Estéban. La parroquia es del título de la Asuncion: para su servicio hay un abad y 7 beneficiados patrimoniales: el lugar nombra al abad, y éste los beneficiados. La poblacion consiste en 110 casas útiles y 588 personas, que se gobiernan por el diputado del valle y regidores que eligen entre sus vecinos. Confina con Eneriz, Ucar, Adios y Tirapu, á 3 leguas por s. de Pamplona: tiene el lugar su monte dilatado. T.
(...)What:
Situation:
Origin: DRAH -
añorbe, anorve -
(1829 [1553, 1587])
CENS.CAST.XVI , Ap. 162, 311a
(...)
En el lugar de Añorbe cincuenta y dos vecinos y diez y seis habitantes [...] Anorve / [VECINOS:] 100 / [PILAS:] 1
(...)What: Herria
Situation: Orbaibar [Izarbeibar, gaur bereiz]
Origin: CENS.CAST.XVI -
oñorbe, aynorbe, aynnorbe -
(1911-1925)
ALT.GPVN , II, 19
(...)
Nombres antiguos
(...)What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
añorbe -
(1974)
LIZ.LUR , 25 (mapa), 53. or.
(...)
Ilzarbe haranekoak hamaika [udalerri] hauek: Muruzabal, Obanos, Adios, Añorbe, Biurrun-Olkotz, Eneritz, Legarda, Tirapu, Ukar, Uterga eta Gares (Puente la Reina). Azken herri hau bakarrik da pixka bat kaskondua, Iruñe-Lizarra-Logroño bidean, Argaren ibarrean zerbait hazteko aukera ona duena. Besteak baserri herri hutsak, husten doaz
(...)What: Herria
Situation: Iltzarbe-Etxauri (Nafarroa)
Origin: LIZ.LUR -
añorbe: añorbe (añorbear) -
(1978)
E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 318. or.
What:
Situation:
Origin: E.EUS.UD -
ainorbe -
(1978)
CFN , --
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
añorbe: añorbe (añorbear) -
(1979)
E.UDAL , 16
What:
Situation:
Origin: E.UDAL -
añorbe: añorbe -
(1990)
EUS.NHI , 0180001 P.241
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
añorbe -
(1996)
BEL.DEN , 72
(...)
Significado desconocido. Comentario lingüístico: En el nombre parece participar la voz vasca behe 'debajo', 'suelo' restando añor- sin identificar. Traducciones curiosas y explicaciones populares: Traducciones de este género son 'brezal', 'bajo el brezal', 'bajo las mieses'.
(...)What:
Situation:
Origin: BEL.DEN -
añorbe -
(1996/05/01)
NA.IZ , 018-0001
What: Lugar
Situation: Nafarroa
Origin: NA.IZ -
añorbe -
(1998)
NA.TM , LIII, 43-44
(...)
Izarbeibarren hego-mendebaldeko lekune eta udalerria, Iruñerriko merinerri eta epai-barrutian. Udal mugapeak 23,1 kilometro karratuko azalera du. Herria haren ¡par muturrean dago, mendi bateko mazelan; honren kaxkoan San Martin ermita dago, ororen gain irudi erlijioso bat duena. Mugakide hauek ditu: Ukar (I), Tirapu (E), Barasoain (HE), Artaxoa (H), Obanos (HM) eta Eneritz (IM). Artederretatik Martzillara Artaxoan barra joateko errepideak hego-ekialde muturretik trabeskatzen du; handik San Esteban ermita ikusten da, baita, ondoan, Gazteluzarreko gaina ere, Aldapetako hego isurialdean. Klima mediterraniar kontinentala du. Landaredian, arteak eta erkametzak aurkitzen dira, baita mahastiak eta olibondoak ere, nahiz eta gehienak desagertuak izan. Mugapearen alderdi handi bat, hegoaldekoa bereziki, artediz estalia egon zen, baina luberritzeek murriztu dituzte ezar¡-ezarian. Udalerriko dirusarreretariko bat mendiko belarren errentamendua izan zen mendez mende, bertako eta eskualdeko herrietako zcrrikurneen probetxuan. 1891n, 558 Ha zeuden laborantzarako, eta 1984an, berriz, 1.418 Ha, han da, mugapearen erdia baino gehiago (% 58,5). Larreek 743 Ha egiten dute (% 30.6) eta oihanak 233 Ha (% 9.6). Lurzati berrantolamendua 1973an egin zen, 181 jaberen 2.190 Ha-ren gain egin ere. Anartera¡noko 3.183 lurzatiak 492ra ekarri zituen (GEN, I, 344,) eta haren ondorioetariko bat mahastietarako azalera gutxitzea izan zen. Lehenago, horien fruitua San Juan Bautista ardandegi kooperatiboan lantzen zen, 194 lean sortu zutenetik. Nekazaritzaren mekanizazioak, bestalde, laborantzarako aziendak aienarazi ditu arrunt. XVII. mendean, Kontzejuaren idiak Mendigorria eta Garesaino eramateko ohitura zen, "ugaldetik pasa zitezen" edo "ugaldean baina zitezen". HISTORIA: Letaniaportillo Artaxoako mugako alderdi bat da. Han Ferrangoneako trikuharria dago; haren gaineko harlauzak muga eUten du hi hcrrien artean. Las Nequeasen eta mugapeko bestc ulde batzuetan aztarna arkeologikoak daude (sukarriak, zeramikak). Gazteluzar Historiaurreko bizigunea da, miatu gabea, eta Añorbetik ekarri zuten miliario erromatar baten zatia, 200 urte ingurukoa, nonbait hor. Erdi Aroan (XI-XIV. mendeak) toponimoa "A¡norbe, Ayrmorbé' grafiaz agertzen da. Bi eliz-parrokia ziren; XIII. mendean, haien zaindariak Lurralde Saindurako bigarren hamarrenen liburuan agertzen dira: San Emiliano edo Miliano (San Millan) eta San Migel. Hiru mende geroago, berriz, San Pedrori eta San Migeli eskainita agertzen dira 1591ko konstituzio sinodaletan, 1529an batu baziren ere Ama Birjinaren Jasokundearen zaindaritzapean. Izan ere, XVII. mendean, herriko bestak Andre Mariaren ohoretan ospatzen ziren, abuztuaren 14tik 16ra ospatu ere, koblakariak, dantzariak, armen edo soldadu saldoen alardeak, komediak, zezenketak, zekorketak eta guzti_ Ongintzarako, kutxa bat erabiltzen zuten gari biltegi bat, funtsean, beharrean zeuden laborarien artean bihiak banatzeko, eta orobat San Martin Kofradia Nagusiaren menpeko ospitalea. Kontzejuak soldata ordaintzen zion, urteoro, herritar bati, otso-ehiztari kargua izateagatik, baita Artaxoako eta beste herri batzuetako ehiztariei sariak pagatu ere, otsoak eta otsokumeak botatzeagatik, "aziendei egiten zieten kalte handiengatik". Udalaren dirusarreretariko bat, Egastiagako, Zugastiko, Maietako eta Iturgoiengo belarren errentamendua zen. Udala lau erregidorek osatzen zuten, bik kapareen ordezkari eta beste bik laborarien. Oñati edo Unateko Andre Mariara joaten ziren batzarretara, ibarreko gainerako ordezkariekin batean. XIX. mendearen erdialdea arte euskalduna izan zen. Toponimia aberatsa gorde du, hizkuntzaren iraganaren lekuko. 1659ko udan, Tafallako komentuko frantziskotar bat herrian barna zebilen,limosna eske. Margarita Lizarragaren etxera ere ailegatu zen noizbait, eta emakume ezindua izaki, San Sebastian saindu zaindariari bere burua gomendatzeko aholkua eman zion fraideak. Zenbait egun geroago, emakumea Tafallako komentura zen, sainduari eskerrak ematera, ongitua baitzen. Notario batek gertakariaren akta egin zuen, baita ohartarazi ere, azken zatian, Migel Arregi frantziskotar nobizio garestarrak interpretari lanak egin zituela, delako Margarita Lizarragak miraria deklara zezan "...por no saber yo el dicho escribano la lengua bascongada" (JIM.: 29). Mendeari 797 biztanle zituela eman zion hasiera, eta gero hustuz joan da. 1981ean, 448 zituen, eta 410, 1991n.
(...)What:
Situation:
Origin: NA.TM -
añorbe -
(1999)
NA.IZ , 018-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
añorbe -
(2000)
EL.BEL.NA.TOP , 55
What:
Situation:
Origin: EL.BEL.NA.TOP -
añorbe -
(2005)
SAL.OSTN , 123
(...)
Topónimos oscuros y dudosos (...) Hay varios topónimos que llevan un final -be, quizás 'behe', 'debajo de', o 'suelo' (cf. Aria / Aribe): Añorbe (cf. Añorga en Gipuzkoa y los apellidos, Orbe, Orbea, Orbegozo), Genbe, Iltzarbe, Itzarbe (se documenta Itçarbe en 1099 en un documento redactado en latín [Goñi, 1997, 76] y, parece por lo tanto, que no se puede relacionar con izar 'estrella o 'cruce de caminos' como quería Irigoien 1986b: 214), Lakabe (cf. Lakar, Lakarra), Larunbe, Udabe, Zazpe (tras sibilante sorda). Otra serie de topónimos acaba en -i. Artzi (Arce en castellano), Igantzi, Usi --que no parece que proceda del roncalés usi 'bosque' (habrá que ponerlo en relación con usu que como adverbio significa 'frecuentemente', como sarri; cf Sarria)--, Uitzi, y Usetxi (Belasko, 1999: 419). Tampoco Goñi y Ubani, Uli son fáciles de explicar, aunque el primero pueda tener, como se ha propuesto, un componente goi 'alto', haciendo referencia a su situación.
(...)What:
Situation:
Origin: SAL.OSTN -
añorbe -
(2006)
NA.IZ , 018-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
añorbe -
(2007)
NA.IZ , 018-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
añorbe (añorbear) -
(2007/03/09)
OB.AG , 1.1
(...)
Onomastika batzordeak Ziordian izandako bileran onartutako izena
(...)What: Udalerria
Situation: Nafarroa
Origin: OB.AG -
añorbe -
(2008)
NA.IZ , 018-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
añorbe -
(2009)
NA.IZ , 018-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
Añorbe: añorbear -
(2009)
ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 994. or.
(...)
Añorbe (euskara); Añorbe (ofiziala). Herritar izena: añorbear. Eskualdea: Izarbeibar. Merindadea: Iruñea
(...)What: Udala
Situation: Nafarroa
Origin: ARAUA.155 -
añorbe -
(2009)
MTNA100 , 600/4720
What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: MTNA100 -
añorbe -
(2011)
NA.IZ , 018-0001
(...)
Lugar
(...)What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
añorbe -
(2012)
NA.IZ , 018-0001
(...)
Lugar
(...)What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
Añorbe -
(2019)
NA.TOF , 445232
What: Espacio urbano
Situation: Añorbe
Origin: NA.TOF
- añórbe - (1990) [EUS.NHI]
- Añorbe ()
- Añorbe ()
ETRS89 30T X.605302 Y.4723461
Lon.1º42'50"W - Lat.42º39'26"N
cartography:
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
The Azkue Library and Archive
9:00 - 14:00
The Azkue Library and Archive serves Euskaltzaindia. It is also open to all researchers and it aims to foster research and support the distribution of Basque cultural issues as far as it is able.