Toponyms (Place names)

(...)
El Boletín Oficial de Navarra núm. 106, de 4 de septiembre de 2006 (y posteriormente el BOE núm. 240, de 7 de octubre de 2006), publica el Decreto Foral 55/2006, de 16 de agosto, del Gobierno de Navarra, por el que se determinan las denominaciones oficiales de los Ayuntamientos de Esparza de Salazar, Ochagavía, Oronz, Urzainqui y del municipio, concejos y lugares del Ayuntamiento del Valle de Yerri, constatándose que el municipio de Urzainqui pasa a denominarse Urzainqui/Urzainki. Erronkari ibarreko hiria eta udala da, 728 metroko altueran kokatua, ibarraren beheneko landetan, Eska ibaiaren albo bietara, inguruan Izaba (N) eta Erronkariko lurrak (E, S eta W) dituela. Ur banalerroa den mendi sail batek ixten du udalerria: N.etik, Arrigorrietako mendiketa (1.645 m.); Ardibidepikua (1.479 m.) eta Peñarroya (Izabagerre, 1.334 m.); S.tik La Corona (1.183 m.) eta Erronkariko Santa Barbararen (1.282 m.) hego zeharrak. Herriaren mugapea, 21,2 kilometro koadro, bi mendilerroen artean hedatua dago. Eska ibaiak, ibarra eta herria N.etik S.ra gurutzatzen duenak, azaleko ur guziak bereganatzen ditu, haien artean Urralegiko errekakoak, herrigunetik S. aldera, ezkerraldetik batzen zaiona. Klima mendialdeko submediterraneo tankerakoa, oihezkietatik iguzkialdeetara alde handia dagoelarik tenperaturan eta euri-erortzean. Arbol landaretza geografiazko eta klimazko baldintzei dagokiena da: pagadiak Arrigorriaga mendiko goialde-oihezkietan; hariztia sartaldeko mendietan eta basa pinuak La Coronako hegoaldean. Urtean 550etik 800era metro kubo zur ateratzen dira. XIX. mendearen erdi aldera lurrak garia, oloa, garagarra eta heltzariak ekartzen zituen. Mende honetan murriztuz joan da gizonen mantenutarako laborantza, holakorik ez baita ja patata eta barazkaria baizik gelditzen, azalera gutxi hartzen dutenak. Euntzeek eta larreek 1.029 ha. hartzen dituzte. Azienda lana oso inportantea izan da aspaldi guzitik, ardi-azienda batipat, larrabidea txandaka aldatzen zuena, udan bortuetan eta neguan Bardeako korralizetan; arsaldoak Sanmigelez egiten zuten larre-aldatzea, eta Maiatzeko Gurutze Santuz itzultzen Bortura. HISTORIA: Erregeren agintepeko hiria zen. Erronkariko Ibar eta Unibertsitateko kontzejua. Izaba, Uztarroze eta Gardeko hiriekin batera, Urzainkik parte hartzen zuen batzarretan, 1365az geroztik urtero uztailaren 13an San Martingo Harrian izaten direnetan, Baretousko biarnesek pagatzen duten Hiru Behien Ordaina jasoaz eta probetxatuaz. Erdi Aroan petxak pagatzen zizkion Erregeri, Erronkariko beste hiriek bezala. Karlos III Nobleak libratu zituen zergetatik eta herritar guziei gapare-maila eman (1412). XIII. mende hasieran hiri honetako ekonomiak goraldi haundia izan zuen agidanez (Antso VII Azkarra errege zela), San Martingo erretor eliza eraikitzetik igartzen zaionez, geroztik berritua eta zabaldua, eta bai ere San Salbatoreko Basilika, mendi bizkarrean jarria, herrigunetik eta ibaitik W. aldera. Eliza horren arkitekturan aipagarriak dira buruko ostiko haundia, elizako kanpandorretzat balio duena. beste ermitarik ez dago iraun duenik; denbora bateko San Andreskoa itzalia da, herriaren goi aldean egoten zena. San Migelgoa, 1860 oraindik elizkizunak izaten zituena. Urte hartan 285 bizt. zituen hiriak, eta kopuru horretantsu iraun zuen 1940ra arte; geroztik emigrazioa hasi, eta 1981ean zentsoa 118 lagunetaraino murriztua zen.
(...)

(...)
DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
(...)

(...)
DECRETO FORAL 55/2006, de 16 de agosto, por el que se determinan las denominaciones oficiales de los Ayuntamientos de Esparza de Salazar, Ochagavía, Oronz, Urzainqui y del municipio, concejos y lugares del Ayuntamiento del Valle de Yerri […] // Artículo único.- Las denominaciones oficiales de los Ayuntamientos de Esparza de Salazar, Ochagavía, Oronz, Urzainqui y del municipio, concejos y lugares del Ayuntamiento del Valle de Yerri, a los efectos del artículo 8.º1.b) de la Ley Foral 18/1986, de 15 de diciembre, del Vascuence, serán las siguientes: […] // En castellano: Valle de Yerri: Alloz, Andía, Arandigoyen, Arizala, Arizaleta, Azcona, Bearin, Casetas de Ciriza, Eraul, Grocin, Ibiricu de Yerri, Iruñela, Lácar, Lorca, Murillo de Yerri, Muru, Murugarren, Riezu, Ugar, Venta de Urbasa, Villanueva de Yerri, Zábal, Zurucuáin. // En vascuence: Deierri, Allotz, Andia, Arandigoien, Aritzala, Aritzaleta, Aizkoa, Bearin, Ziritzako etxeak, Eraul, Gorozin, Ibiriku Deierri, Iruñela, Lakar, Lorka, Murelu Deierri, Muru, Murugarren, Errezu, Ugar, Urbasako Benta, Hiriberri Deierri, Zabal, Zurukuain. […] // Segunda.- Este Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el BOLETIN OFICIAL de Navarra. // Pamplona, 16 de agosto de 2006.- El Vicepresidente del Gobierno de Navarra, Francisco José Iribarren Fentanes.-El Consejero de Educación, Luis Campoy Zueco.
(...)