Bárbara (Spanish), Barbara (French), Barbara (English)
Gender:
female
Diminutive:
No
Status of decision:
Academy's regulation
Erromako Barbarus familia izenetik. Hitz grekoa da, 'atzerritarra' edo 'arrotza' esan nahi duena. Santa Barbara bi leihoko dorre batean giltzatu zuen aitak, baina Kristoren fedea hartzean hirugarrena ireki zuen, Hirutasunaren irudi. Alaba kristaua zela jakin zuenean zigorraz jotzeko agindu zuen aitak eta azkenean burua moztu zion. Une horretan tximista batek jo eta kiskalia hil zen aita. Horregatik, tximistetatik babesa lortu nahi denean santa Barbarari deitzen zaio, eta irudietan esku batean luma eta bestean hiru leihoko dorrea duela azaltzen da. Santuaren eguna abenduaren 4an ospatzen da.
(...)
Ba zu ere orhoit zaite nitzaz santa *Barbara, gaitzetarik zuk nazazu othoitz onez aldara, eta ardiats diezadazu ontasunen frankia, bañan beregainki orain galde dudan grazia
(...)
(...)
S, *Barbarari zion anitz debozio ta arteko arturik zedukan oriek artu bage ez ilzeko, zeren aditu zuen ez dela Elizako gauzak artu bage illen Santa onekiko debozio duenik
(...)
(...)
*Barbara dute bigarren bitartekoa, ta *Estanislaok urteko Santa zuen: ta onen egunean debozio guztiaz konfesatu, ta komulgatu zan eskatzen ziola sakramentuak arturik, bere anima Jaunari emateko faborea
(...)
(...)
Orazio au egiten zegoela ikusi zuen, nola santa *Barbara birjiña ederra aingeruakin batean zetorrien, ta aingeru batek *Estanislao komulgatzeko santisimoa bere eskuan zekarren
(...)
(...)
Guraso ardura baakuetatik urten lei seme on batek, ez eskerrik gurasuari, ta orregaitik kastigauba izango da eureen ardurarik eza, Santa *Barbara ta beste asko dagoz Zeruban, ta eureen gurasuak Infernuban
(...)
(...)
Irugarrengo: uste dabeenak eztiriala ilgo konfesadu baga Ama Birjina, Santa *Barbara, edo beste Santuben bati deutsen debozinoia gaitik, egnian egunian Aita gure, eta Abe Marijen batzuk errezetan deutsezalako; uste zoro onegaz nai daben moduban, eta pekatubetan saturik bizi diriala
(...)
(...)
Goxian goxian Pater-noster bat, eta Abe-Marija, bat errezetan deutsanak Santa *Barbarari, segurutzat eukirik eztala egun atan ilgo Sakramentu baga au egiten dabena
(...)
(...)
Ondo da Mezak ateratia, Santa *Barbarari errezetia, Santuben erlikijak, Ama Birjiniaren irudi, eta eskapularijua aldian erabiltia, baita euren bitartez Jaungoikuak mesediak egingo deuskuzala ustia eukitia
(...)
(...)
Erromako Barbarus familia izenetik. Hitz grekoa da, 'atzerritarra' edo 'arrotza' esan nahi duena. Santa Barbara bi leihoko dorre batean giltzatu zuen aitak, baina Kristoren fedea hartzean hirugarrena ireki zuen, Hirutasunaren irudi. Alaba kristaua zela jakin zuenean zigorraz jotzeko agindu zuen aitak eta azkenean burua moztu zion. Une horretan tximista batek jo eta kiskalia hil zen aita. Horregatik, tximistetatik babesa lortu nahi denean santa Barbarari deitzen zaio, eta irudietan esku batean luma eta bestean hiru leihoko dorrea duela azaltzen da. Santuaren eguna abenduaren 4an ospatzen da. // Del nombre de familia romano Barbarus. En origen es una palabra griega que significa 'extranjero'. Santa Bárbara fue encerrada en una torre de dos ventanas por su padre, pero al bautizarse hizo una tercera ventana en representación de la Trinidad. Al saber que su hija era cristiana el padre mandó azotarla y finalmente le cortó la cabeza, momento en el que cayó fulminado por un rayo. Por lo anterior se invoca a esta santa como protección de los rayos y sus imágenes tienen una pluma y una torre con tres ventanas. Su onomástica es el 4 de diciembre.
(...)
Notes: Thomas Linschmann eta Hugo Schuchardt-en edizioa, Estrasburgo, 1900. Argitaraldi faksimilea, Donostia, 1979.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
OEH.ONOM - Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Abbreviation: OEH.ONOM
Author: Euskaltzaindia
Title: Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Work note: 2 liburuki
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Barne-erabilerarako dokumentua
Place: Bilbo
Date:
Reference:
Notes:
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
EZ.Man2 - Manual devotionezcoa II
Abbreviation: EZ.Man2
Author: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Title: Manual devotionezcoa II
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Bordele
Date: 1627
Reference:
Notes: Aipatzen den edizioa Bordeleko bigarrena da, 1669koa.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Harb - Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Abbreviation: Harb
Author: HARAMBURU, Jean de
Title: Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Bordele
Date: 1635
Reference:
Notes: 1690ekoa Harizmendik zeharo aldaturiko edizioa da.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
EZ.Eliç - Eliçara erabiltceco liburua
Abbreviation: EZ.Eliç
Author: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Title: Eliçara erabiltceco liburua
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Bordele
Date: 1636
Reference:
Notes: Oro har bigarren ediziotik egiten dira aipuak, Bordele, 1665.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Abbreviation: DRPLV
Author: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Title: De re philologica linguae vasconicae
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Deustuko Unibertsitatea
Place: Bilbo
Date: 1986-1995
Reference:
Notes: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Type: aldizkariak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
Mb.IArg1 - Mendibururen idazlan argiragabeak I
Abbreviation: Mb.IArg1
Author: MENDIBURU, Sebastian
Title: Mendibururen idazlan argiragabeak I
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Bilbo
Date: 1982 [1760?]
Reference:
Notes: Patxi Altunaren edizioa. 47-394 orrialdeak erauzi dira.
Type: bibliografia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
Cb.Eg3 - Aita S. Ignacio Loyolacoaren egercicioac III
Abbreviation: Cb.Eg3
Author: KARDABERAZ, Agustin
Title: Aita S. Ignacio Loyolacoaren egercicioac III
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date: 1761
Reference:
Notes:
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Cb.Just - Justuen Ispillu arguia
Abbreviation: Cb.Just
Author: KARDABERAZ, Agustin
Title: Justuen Ispillu arguia
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date: 1764
Reference:
Notes:
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
JJMg.BasEsc - Baserritaar nequezaleentzaco escolia edo icasbidiac, guraso justu, ta jaquitun familija ondo azi ebeeneen exemplu ta eracutsijetan
Abbreviation: JJMg.BasEsc
Author: MOGEL ELGEZABAL, Juan Jose
Title: Baserritaar nequezaleentzaco escolia edo icasbidiac, guraso justu, ta jaquitun familija ondo azi ebeeneen exemplu ta eracutsijetan
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher:
Place: Bilbo
Date: 1816
Reference:
Notes: Bigarren edizioa, Baserritar jaquitunaren echeco escolia, Gasteiz, 1845, zeharo erreformatuta dago, izenburutik beretik hasita.
Notes: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
KINT.PI - Ponte-izenak
Abbreviation: KINT.PI
Author: EGUZKITZA BILBAO, Andolin & KINTANA URTIAGA, Xabier
Title: Ponte-izenak
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 620
Publisher:
Place:
Date: 1994
Reference: XXXIX (1994, 3), 1377-1385
Notes: Euskaltzaindiaren XIII. Biltzarrean aurkeztutako txostena. Exonomastika lantaldeak, Miarritzen, 1994-7-1/2an antolatu V. Onomastika Jardunaldietan aurkeztutako txostena.
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
ARAUZ.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abbreviation: ARAUZ.066
Author: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Title: Santutegiko izen ohikoenak
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 620
Publisher:
Place:
Date: 1997
Reference: XLII (1997, 1-2), 85-105 (66. araua)
Notes: Bilbon, 1996ko ekainaren 28an eta 1997ko urtarrilaren 31n onarturik, Euskera agerkarian ez ezik, 66. arau gisan ere argitaratu zen. Erreferentzietan agerkariko alea, orrialdea eta arau zenbakia ematen dira aditzera.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa.
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: arautzea
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Abbreviation: GOR.SAL.EIZ
Author: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Title: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Work note: Pertsona izenak
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Place: Gasteiz
Date: 2001
Reference:
Notes: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: arautzea
ARAUA.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abbreviation: ARAUA.066
Author: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Title: Santutegiko izen ohikoenak
Work note: 66. arau emendatua, zuzendua eta osatua
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia
Place: Iruñea
Date: 2019
Reference:
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: arautzea
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
The Azkue Library and Archive
CUSTOMER SERVICE HOURS 9:00 - 14:00
The Azkue Library and Archive serves Euskaltzaindia. It is also open to all researchers and it aims to foster research and support the distribution of Basque cultural issues as far as it is able.