Toponyms (Place names)
Beotegi - Places - EODA
Beotegi (Auzoa)
-
perea -
(1085)
LED.CSM , 72
(...)
Perea, topónimo que encontramos en 1085
(...)What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
perea -
(1095 [1930])
IRI.LVATM , 16. par., 21. or.
(...)
En otro [documento de San Millán] de 1095, nº 283: [...] ego Petrus episcopus feci conventionem cum potestatibus et militibus, rusticis et mulieribus de Ayala [...] infra ipsos terminos nominatos monasterios qui ibi sunt fabricati [...] Kexana, Perea, Arispaldizaca (70. oharra, 92. or.: Llorente: Arispaldiza, nº 80)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: IRI.LVATM -
sancho perea de çil[oni]z -
(1388 [1992])
DRPLV , IV, 233. or. (5. oin oharra)
(...)
Konparazio baterako 1388 urtean, Bizkaian izkribauak hasi-berri zirela, "Sancho Perea de Çil[oni]z escriuano publico por el dicho zennor rrey en todo el Sennorio de Vizcaya", agertzen da, eta, izan-ere, Çil[oni]z toponymo deitura modura agertzen dena Muxika-koa da jatorriz, baserri-izena besterik ez baita, Fog. 1704 Ziloniz, egungo egunean bertako berbetan Silímìs erraiten dena, cfr. Alfonso Irigoyen, "La Colegiata de Cenarruza y sus seles", La Sociedad Vasca Rural y Urbana en el marco de la crisis de los siglos XIV y XV, 11 Simposio sobre Historia del Señorío de Vizcaya celebrado los días 23, 24 y 25 de marzo de 1973, Bilbao 1975, 86 orr.
(...)What: Antroponimoa
Situation: Bizkaia
Origin: DRPLV -
peren [sic, perea?] -
(1471-1475)
LGS.BF , 39 (XX, 15b)
(...)
los de Ybargoen, e de Peren [sic, Perea?], e otros de Ayala
(...)What: Herria, deitura
Situation: Aiara
Origin: LGS.BF -
perea de ayala -
(1471-1475)
LGS.BF , 261 (XXIII, 113a)
What: Herria, deitura
Situation: Aiara
Origin: LGS.BF -
perea -
(1471-1475)
LGS.BF , 253 (XXIII, 109a)
What: Herria, deitura
Situation: Aiara
Origin: LGS.BF -
perea -
(1471-1475)
LGS.BF , 254 (XXIII, 109b)
What: Herria, deitura
Situation: Aiara
Origin: LGS.BF -
beotigi -
(1483)
FDMPV.052 , 144
(...)
1483 (Beotigi) (OrdI 144)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
juan de beotigui -
(1483)
FDMPV.052 , 144
(...)
Aiara, 1483
(...)What: Antroponimoa
Situation: Aiara
Origin: IZ.05 -
beotigui -
(1514)
FDMPV.053 , 386
(...)
1514 (Beotigui) (OrdII 386)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
juan ferrnandes de beotigui -
(1514)
FDMPV.053 , 386
(...)
Aiara, 1514
(...)What: Antroponimoa
Situation: Aiara
Origin: IZ.05 -
veotegui -
(1516)
AR.BNA , I, 415
(...)
1516 (Veotegui) (AA1 415)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
beotegui -
(1533)
AR.BNA , II, 506
(...)
1533 Beotegui (AA2 506)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
perea -
(1551)
DIBO.LVMG , 398
(...)
Perea, topónimo que encontramos en 1085 [...] y en 1551
(...)What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
beotegui, molino de -
(1638)
O.NUV , II, IV. kap., 109. or. [0626. or.]
(...)
Karlos erregek emandako gaztelaniazko dokumentuaren aipuan
(...)What: Errota, herria
Situation: Aiara
Origin: O.NUV -
biotegi -
(1694 [1990])
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
(...)
Beotegi, beiotegi, biotegi, bioti(forma herrikoia) edo biotigi (1705)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
Viotegui -
(1696-1773)
Gam. , 35
(...)
Luxo, Oceca, Erbi, Lexarzo, / Soja [sic], y con esto se acaba. / que Viotegui, Zuaza, Oquendo / son de la quadrilla quarta
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: Gam. -
viotegui -
(1700-1800)
Gam. , 35
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: IZ.05 -
biotigi -
(1705 [1990])
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
(...)
Beotegi, beiotegi, biotegi, bioti(forma herrikoia) edo biotigi(1705)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1770)
OV.05 , 622
What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
beotegui -
(1771-)
AAHP.PALORABZ , 0145
What: Leku-izena
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
perea -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0146
What: Leku-izena
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
perea -
(1797)
LAND.HEPA , 167. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1797)
LAND.HEPA , 13. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
biotegui -
(1798)
LAND.HCPA , I. lib. 109. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
biotegui -
(1798)
LAND.HCPA , I, 109
(...)
1798 Biotegui (LD 109)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
beotegui -
(1802)
DRAH , I, 161
What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
beotegui -
(1802)
BAR.TA , --
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1802)
DRAH , I, 161-162
(...)
l. señ. en la herm. de Ayala, pr. de Álava. Confina por e. con Menagaray, por s. con Oceca por o. con Mendieta, y por n. con Llanteno: tiene 15 vecinos con sus 2 regidores, y los alcaldes y gobernador comunes á la hermandad. Una iglesia, dedicada á santo Tornas de Perea, servida por un beneficiado, que como patrono presenta el conde de Ayala, y una ermita titulada S. Miguel. Pertenece á la vic. y arcip. de Ayala. M.
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DRAH -
beostegui [sic] -
(1829 [1557])
CENS.CAST.XVI , Ap. 120b
(...)
AYALA // Luyando // Oquendo // Respaldiza // Amurrio // Barambio // Izoria // Larrimbe // Astobiza // Lezama // Saracho // Aguinaga // Llanteno // Añez // Lecamaña // Echagoyen // Sojo // Erbi // Legarzo [sic; -j-] // Beostegui [sic; Beotegui] // Mendieta // Costera // Sta. Coloma // Lujo // Sanmancon [sic; -ton] // Madaria // Retes // Olabeza [sic; -zar] // Maroño // Menagaray // Quejana // Menoyo // Oceca // Murga / [Vecindario:] 1497
(...)What: Herria [Beotegi]
Situation: Aiara
Origin: CENS.CAST.XVI -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 104 A s.v. beotizaballa
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 154 A s.v. menagaray
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 145 B s.v. larrinza
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 100 B s.v. ayala
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 162 A s.v. oceca
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 111 A s.v. casaperecoarana
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 216 A s.v. zaballa
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 157 A s.v. miguel, san
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 157 B s.v. mimena
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 172 A s.v. quejana
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 173 A s.v. retes de llanteno
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 104 A
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 123 B s.v. elejalde
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
santo tomas de perea -
(1845-1850)
MAD.DGEH , AR, 104 A s.v. beotegui
(...)
beoteguiko eliza
(...)What: Eliza, herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1849)
MAD.DGEH , IV, 232
What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
beotegui -
(1877)
BEC.LA , 318. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beótegui -
(1892)
MEND.AY , 2
(...)
1892 Beótegui (MD 2)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
beotegi'n -
(1926)
ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 99, 101, 109, 111. or.
(...)
Agiŕe (Napaŕoa'ko Zubieta'n, Oitz'en, Luzaide'n, Beotegi'n, Izoria'n, Respalditza'n, Goŕdexola'n, Bilbo'n, Erandio'n, Oñati'n, Alkitza'n, Irun'en, Alegi'n, Idiazabal'en, Motriku'n, Anoeta'n, Lazkao'n, Leaburu'n, Donostia'n, Andoain'en, Azpeitia'n, Astiasu'n, Gatzaga'n, Zumaya'n...) 99. or.; Laŕintza (Beotegi'n...) 101. or.; Mimena (Beotegi'n...) 109. or.; Elexalde (Beotegi'n, Aramayo'n, Orozko'ko Uŕgoiti'n, Arakaldo'n, Mañaria'n...) 111. or.
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: ETX.EEI -
beótegui -
(1940)
NOM.1940 , Araba, 10. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
BEÓTEGUI -
(1962)
LG.ASAF , 521
(...)
BEOTEGI.- San Cristóbal (PD). San Miguel (PA). San Miguel (ED)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: LG.ASAF -
beótegui: beotegi (beotegiar) -
(1976)
E.EUS.LIZ.KN , Euskera, XXI (1976, 1), 306. or.
(...)
Kodea: 1.2.4.3.
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: E.EUS.LIZ.KN -
beotegui -
(1982)
GARURR.COMAL , V. lib., 13. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
BEOTEGUI: BEOTEGI -
(1986)
HPS.EAE , 20
What: Entitatea
Situation: Aiara
Origin: HPS.EAE -
perea -
(1986)
IRI.TVC , 22
(...)
Perea, topónimo [...] que procede, en opinión de Irigoien [...] del antropónimo Pere «variante de Peri y Peru o Pero, con artículo -a o reducción de -aga»
(...)What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
perea -
(1986)
IRI.LVATM , 16. par., 22. or.
(...)
Perea procede del nombre de persona Pere, variante de Peri y Peru o Pero, con articulo -a o reducción de -aga
(...)What: Herria (Beotegi)
Situation: Aiara
Origin: IRI.LVATM -
beotegui, antes perea -
(1989)
OV.05 , 622
(...)
Dice López de Guereñu [...] que el actual Beotegui era antes Perea, topónimo que encontramos en 1085 (Led., 1989: 72) y en 1551 (DBo., 1998: 398) y que procede, en opinión de Irigoien (1986: 22) del antropónimo Pere «variante de Peri y Peru o Pero, con artículo -a o reducción de -aga». Los testimonios de Beotegi son tardíos
(...)What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
perea, pereasolo, peregaña -
(1990)
BARR.OTA , II, 227. or.
(...)
En Ozeka hay Perea («terrenos contiguos a Perea, de Beótegi»), Pereasolo y Peregaña (Barr., 1990, II, 227)
(...)What: Toponimoak
Situation: Ozeka
Origin: IZ.05 -
peragaña, pereasolo, peregaña -
(1990)
BARR.OTA , II, 341
(...)
en Luxo [hay] Peragaña, Pereasolo y Peregaña (ibid. [Barr., 1990, II], 341).
(...)What: Toponimoak
Situation: Luxo
Origin: IZ.05 -
biotegi -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: BARR.OTA -
biotigi -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: BARR.OTA -
beiotegi -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
(...)
Beotegi, beiotegi, biotegi, bioti(forma herrikoia) edo biotigi(1705)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
(...)
Beotegi, beiotegi, biotegi, bioti(forma herrikoia) edo biotigi(1705)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
bioti -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 235. or.
(...)
Beotegi, beiotegi, biotegi, bioti(forma herrikoia) edo biotigi(1705)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
perea -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 237. or.
(...)
Beotegi-ren izen zaharra.- Beotegi
(...)What: Herria
Situation: Beotegi
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 222. or.
(...)
Ozeka
(...)What: Auzoa. "¿Alguna casa próxima a Gorbea?"
Situation: Ozeka
Origin: DEIKER.HPS -
perea -
(1990)
BARR.OTA , II. lib., 227. or.
(...)
Ozeka. "Terrenos contiguos a Perea, de Beótegi"
(...)What: Alorrak
Situation: Ozeka
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1991)
NOM.1991 , Ar. 08
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui -
(1992)
FK , 086-27-236-2
(...)
ayala/aiara
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi -
(1993/11/24)
DEIKER.HPS , 64116
(...)
086-27 236
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
Beotegi -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2613. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Ayala.
(...)What: Biztanleria-entitatea
Situation: Ayala
Origin: EJ.ENT95 -
Beótegui -
(1998)
GSAL.CTOPA , 8-063-000
(...)
Beótegui (Ayala)
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: GSAL.CTOPA -
beotegui -
(2000)
ALT.TL , --
(...)
Perea
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegui: beotegi -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1187. or.
What: Herria
Situation: Aiara
Origin: E.EUS.GOR.EAE -
Beotegi: Beotegi -
(2001)
EUDEL , 115
What: Biztanle-entitatea
Situation: Aiara
Origin: EUDEL -
beotegi -
(2001)
OR.AIAR , 166, 181. or.
(...)
Aiarako udalerriko herrigunea den hau lehen Perea izenaz ezaguna zen. Honen jatorriaz esan daiteke (Irigoien 1997: 389) Pere [17. oin oharra: Erdi Aroan izen hau oso hedatuta egon zen, eta egun ere bai: Peru, Pello, Pedro, e. a.] pertsona izena dela. Aldaera ezagunak dira Pe(t)ri, Pero edo Peru (gazt. Pedro), bukaeran -a artikulua edo -aga laburtuta dago. // Egungo izenean behor abere izena dago eta tegi euskal hitza; beraz, esanahia litzateke behorren lekua edo ikuilua. Nafarroan Beortegi deritzan herria badago, fonema dardarkaria galdu gabe. // Herrixka honen izenaren forma herrikoia Bioti da (BarII 235) [...] Ondorioak // Lan honetan toponimo ugari aztertu dira, batzuk etimologia argikoak, beste hainbeste ez. Hemen jatorri iluntzat aurkeztu direnentzat etimologia egokia izan dezakete, aurkitzea falta delarik. Gainera, ez da ahaztu behar ziurtasun mailak daudela, eta zenbait leku izenekin inolako arazorik ez dagoen bitartean, beste askorekin ziurtasuna ez dela erabatekoa, jatorria eta bilakaera guztiz zehaztea beharrezkoa baita. Hala ere, ondorio batzuk aurkeztu daitezke, toponimoen izaeraz eta jatorriaz. Hauek bi multzotan bana ditzakegu, esanahiaren arabera; batetik deskribatzaileak dira, leku izenaren nolakotasunari erreferentzia egiten diotenak. Gainerakoak antroponimikoak dira, pertsona izen batetik sortuak. Lehenengo multzoan sart z e koak dira, adibidez: Aginaga, Beotegi, Campijo, Etxegoien, Luiaondo, Olabezahar, Saratxo eta abar. Antroponimikoak dira, besteak beste: Amurrio, Añes, Baranbio, Delika, Derendano, Kexaa, Laudio, Maroño... [...] Deskribatzaileak direnetan, gehienek euskal etimologia dute, beste batzuk gaztelaniazkoa (Campijo, Costera, Retes de Llanteno, Retes de Tudela...). Jatorri euskalduneko asko zuhaitz izenak dira: Aginaga, Arespalditza, Lexartzu, Madaria, Saratxo eta Zuhatza. Bestelakoak ere badaude (Beotegi, Izoria, Olabezahar...)
(...)What: Herria, auzoa
Situation: Aiara
Origin: OR.AIAR -
beotegi -
(2002/11/28)
OB.AG , 1.1
(...)
Onomastika batzordeak Eibarren izandako bileran onartutako izena. // 03000.- (of.), Beotegi (eusk.), Beotegi (prop.). Egoera: Nor. Zer: Entidad. Oin oharra: En la documentación más antigua se denomina Perea, por haber estado originalmente el centro del concejo y su iglesia parroquial en dicho lugar hasta su desplazamiento hasta el término donde esta hoy en día. Madoz en 1850 da los barrios de: Mimenza, Elejalde, San Miguel y Zaballa y los caseríos de Beotizaballa, El Juncal, Larrinza y Casa Pericoarana. El inventario da los barrio de: Aguirre, Elejalde, Mimenza y Zaballa y los caseríos de Beotizaballa, Larrinza y casa Perico Arana. Las formas con la que se conoce oralmente al pueblo, “Biótegi” y “Bióti” son un resto de la pronunciación euskérica. En el segundo caso es debida a la tendencia a omitir la –g– entre vocales en el habla relajada
(...)What: Kontzejua
Situation: Aiara
Origin: OB.AG -
Beotegi -
(2005)
AFA.IZ , --
(...)
53 biztanle
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: AFA.IZ -
beotegi -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar.
(...)
Beotegi /: Beótegui
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi -
(2005)
NOM.GEOGR , Ar. MTN,25
(...)
ayala/aiara
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi auzoa -
(2006/05/29)
DEIKER.HPS , 64116
(...)
086-27 236
(...)What: Auzoa
Situation: Aiara
Origin: DEIKER.HPS -
beotegi -
(2013)
IZ.03 , 7, 83-84, 356. or.
(...)
Aiarerriko euskararen ezaugarri batzuen berri ere ematen da lan honetan. Aipagarriak dira, horien artean, toponimoen ahozko hizkeran erabiltzen diren azentuazio motak, hala nola, Beótegi, Ibáizabal, Mugáburu, Olábezar, Lárrabe, Léndika, Ózeka, Sálvada, Úreta, Sologúren, Undío, San Babilás..., eta toponimoetan islatzen den bertako hiztegi berezia: aretx, betxi, gotxi, kurtze... [...] Peregaña mendiaren beheko magalean dago, tontorraren ipar-ekialdean, sortaldera begira dagoen ibar batean. Iparraldetik Menagarairekin egiten du muga eta herri horren erdigunetik abiatzen da kontzeju honetarako bidea. Ekialdean Kexaa du, hegoaldean Ozeka eta mendebaldean Erretes eta Zuhatza. Madozen Diccionario lanean (1845-1850) Beotegiren auzo hauek aipatzen dira: Mimena, Elejalde, San Miguel eta Zaballa, baita Larrinza, Beotizaballa eta Casapericoarana (sic) etxaldeak ere. Becerro de Bengoak 1877an Beotizaballa eta Mímena etxaldeak aipatzen zituen bakarrik. XVIII. mendean kontzeju hau eta Zuhatzakoa Okondoko kuadrillakoak ziren. 1950ean 49 biztanle zituen eta 1970ean 61era igo ziren. Baina 2000ko biztanleria erroldan 49ra jaitsi ziren berriro ere. // Beotegi deitzen dira hala kontzejua nola kontzejuko buru den auzoa. Ezagutzen dugun agiririk zaharrenean Perea izenarekin agertzen da, hor egon baitziren eliza nagusia (San Tomas Apostoluarena) eta kontzejuaren gunea, biak ala biak geroago Peregaña mendiaren ekialdeko toki baxuago honetara aldatu ziren arte. 1753an eraiki zen parrokia berria, toki erosoagoan, gutxi gorabehera gaur egungo kanposantua dagoen tokian, eta Erretesko San Andres Apostoluaren elizari atxikia egon zena. Jadanik XX. mendean, bigarren eliza hau 1916an erorita zegoela dokumentatu dugu. Lehendik ermita bat izanik, Done Mikel Goiaingeruaren gaur egungo parrokia eraiki eta 1918an inauguratu zuten. Lekuaren antzinako izenak Peregaña ‘Pereko gaina’ mendiarenean iraun du (ahoz Perigaña). Ahozko hizkeran auzo honi Biótegi esaten zaio eta XVIII. mendeko kontzejuen agiritegian dokumentatuta dago. Baina Bióti ere esaten zaio eta izen bietan ikus ditzakegu euskarazko ahoskeraren hondarrak: batetik, Aiara eta inguruko euskal toponimo gehienek bezala, azentuazio proparoxitonoa du, eta ez gaztelaniaz espero zitekeen *Beotégi. Esan beharra dago ohiko azentuazio egokia Beótegì dela, baina gaztelaniaren eraginez gero eta gehiagotan entzuten dela Beotégi oker hura. Bigarrenik, hizkera laxoan bokal arteko -ggaltzeko joera dago eta horren ondorioz sortu da ahozkoan Bioti forma. Aldaera honetan, gainera, -ei diptongoa laburtu eta -i bihurtu dela ikusten dugu, hori ere euskaraz ohikoa. Esanahiari dagokionez, ia denek onartzen dute behor eta tegi osagaiak dituela. Nafarroako Beortegi nahiz Nafarroa Behereko Behorlegi herrien izenekin antz handia du. Maiztasun handikoa da lehen osagaiaren amaierako -r letraren galera egitura berdineko konposatuetan, hala nola adaburu (< adar-buru), hamabi (< hamar-bi), Akesolo (< aker-solo), Batzalarrina (< batzar-larr(a)ina)... Barakaldon Biotegi izeneko toki bat dago dokumentatuta eta Oiartzunen ere bada, agirietan Beotegi ageri den arren, ahozko hizkeran Bioti esaten dioten beste toki bat. Jose Luis Lizundiak esaten digunez, Espainian askotan aurkitu ohi da ‘La Yeguada’ leku-izen baliokidea, maiz abeltzaintza feriak egiten ziren lekuei lotuak [1 Abeltzaintzaren munduan tradizionalki, abereari dagokion erreferentzia eta substantibo multzokaria osatzekoa, animaliaren emea izan da. Behorrekin bezalaxe, ardi azienda, behi azienda eta abarrekin errepikatzen da fenomenoa. Hala ere, azken aldi honetan gero eta maizago entzun daitezke zaldi aizenda bezalako esapideak ere]. Hain hurbil egonik, ez litzateke hain zentzugabea izango kontzejuaren oraingo izena Kexaako ganadu feria ospetsuaren ondorio izatea, Erdi Arotik duela ez hainbestera arte oso ezaguna eta bisitatua izan baita. Dokumentatua dago [2 Micaela Portillak jasotako aipamena (1967, VI. liburukia, 765. or.)] 1756an komentuko historiagilea zen Lalastra abadeak kontaturik, feria hauek hamabost egunetako iraupena zutela eta ba omen ziren «tan abundantes y copiosas de mercaderías y ganados, que a no verlo es imposible de creer el que se junte tanta gente en un desierto y que a él vengan tantos géneros para venderse y comprarse (...) de las tres provincias, de Navarra, de Aragón, de Castilla, de las Montañas, Asturias y otras partes». 1800. urtean berrogeita bat saltoki jarri omen ziren [...] Jai patronalak [...] Beotegi > Iraila 29 > San Miguel / Done Mikel
(...)What: Kontzejua
Situation: Aiara
Origin: IZ.03 -
perea -
(2013)
IZ.03 , 15, 92. or.
(...)
Bada beste bide bat ere. Jatorrizko hizkuntza ezagutu ez, eta izena gaztelaniartu nahi izaten da antzekotasun fonikoetan edo herri etimologietan oinarri hartuta. Argi dezagun adibide batez: bada Beotegiko kontzejuan etxe bat ohikoan Perikoarana, eta are Periko Arana ere, izendatu ohi dena. Egungo hiztunek Periko forma pertsona izena nahiz goitizenarekin lotzen dute, baina tokiko toponimia aztertzen hasiz gero, berehala ohartuko gara antzinako Perea herri izenetik datorrela, garai batean Beotegiko eliza egon zen tokiarenetik hain zuzen ere. Izen egokia, beraz, argi eta garbi Perekoarana litzateke, hau da, ‘Pereko harana edo ibarra’. Antzinako toponimoak badirau inguruko Peregaña mendiaren izenean ere, hitzez-hitz ‘Pereko gaina’ esan nahi duena [...] Lehengo auzoburua / Antigua capitalidad: ED50 30T X.493625, Y.4770650, alt. 455 m. // Peregaña mendiaren ipar-mendebaldean dagoen eremu honetan belardiak, basoak eta mendia dira nagusi. Hemen egon zen jatorrizko San Tomas Apostoluaren eliza, kontzejuko parrokia nagusia, lehenengoz 1095ean aipatzen dena. Hemen zegoen, halaber, Perea leinuaren dorretxea ere. Alderdira heltzeko, batetik, hilerrira doan basabidetik abia daiteke, hilerria igarotakoan eskuinera hartuta edo, bestela, Zaballa aldetik Erretesera doan pistatik ere hel daiteke, mendi-lepo apalean bidea utzi eta Peregañeko magalean barna. // Badirudi toponimoaren hasieran Pere‘Pedro’ pertsona izena daukagula, atzean -aga atzizkia erantsita zeramana, ondoren sinplifikatu eta -a bihurtuko zena, bere garaian Alfonso Irigoien (1997) hizkuntzalari eta euskaltzainak proposatu bezala. Hala ere, izen honetatik eratorritako Peregaña eta Perekoarana toponimoek hipotesi horren kontra egiten dute, amaiera hori euskal mugatzaile hutsa (-a) dela baitirudi, konposaketan nahiz deklinazioan galdu egiten dela erakusten dutelako: Pere-gaña ‘Perea auzoaren gaineko mendia’, Pere-ko-arana ‘Perea auzoko ibarra’. Ameriketan badira izen bereko herri bi, bata Kuban eta besta Kolonbian. Azken honen izen osoa Secundino Perea da, herriaren sortzailearen ohorez jarrita. Madozek (1845-1850) ez du Perea auzoa aipatzen, baina eliza nagusiari Santo Tomás de Perea esaten dio
(...)What: Lehengo auzoburua
Situation: Beotegi [Aiara]
Origin: IZ.03 -
beotegi (al. perea) -
(2015)
IZ.05 , 129-130. or.
(...)
Den. oficial: Beotegi [...] Etimol.: El topónimo es, como señala Mitxelena (AV, 148), un derivado de behor ‘yegua’, equivalente al altonavarro Beortegi y al bajonavarro Behorlegi. Como en estos, el sufijo es -tegi (-legi tras vibrante) ‘lugar’, es decir, en origen se trataría de ‘lugar donde hay yeguas’, ‘lugar donde suelen estar las yeguas’. La caída en compuestos de la vibrante en posición final del primer elemento es bien conocida (Behobia, Beobide...), aunque como se ha visto no se pierde siempre (cfr., además, Beorburu, nombre de una localidad de Navarra). // Galé, Gorrotxategi y Mugurutza (2013: 84) indican que en Oiartzun (G) hay un topónimo idéntico, que en la documentación es Beotegi pero se pronuncia Bioti, como ocurre con el nombre que estamos estudiando. Según Goikoetxea y Lekuona (2007: 103), el topónimo de la localidad guipuzcoana se pronuncia Bioti, pero también Piotei. [...] Alónimo: Perea.
(...)What: Herria
Situation: Menagarai-Beotegi, Aiara
Origin: IZ.05 -
beotegi -
(2016/11/08)
OB.AG , 1
(...)
[Oharra: Herriaren aurreko izena Perea da. Kontzejuaren izena Menagarai-Beotegi da]
(...)What: Herria
Situation: Aiara
Origin: OB.AG
- Beotegi ()
- Perea ()
ETRS89 30T X.493811 Y.4770733
Lon.3º4'28"W - Lat.43º5'25"N
cartography:
086-27 [FK]Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
The Azkue Library and Archive
9:00 - 14:00
The Azkue Library and Archive serves Euskaltzaindia. It is also open to all researchers and it aims to foster research and support the distribution of Basque cultural issues as far as it is able.