(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)
Qué: Toponimoen osagaia Dónde: Euskal Herria Origen:
M.IFOV
zabal -
(1956)
OTX.NGRTV, Euskera, I (1956), 161. or.
(...)
Que *ABAL es hondonada requiere larga explicación. Puede tomarse como prototipo, p. e., ABALZISKETA, en Guipuzcoa, o la serie de hidrónimos extendidos por todo el país que nada tienen que ver con "ancho": // Zabal / Zabala / Zabalo y Sable, 1125. // Zabal’eta / Zabal’aga / Zabal'egi / Zabal’degi / Zabal'dika / Zabal’tza / Zabal'tzeta / Zabal'buru / Zabal'ibar / Zabal'bide -que no es como algunos han interpretado "zamal-bide", sino el camino que por Begoña conducía al barranco de Bilbao (o mejor -diria yo- el camino que va bordeando el barranco llamado hoy "El Bosque")
(...)
Qué: Hidronimo Dónde: Euskal Herria Origen:
OTX.NGRTV
(...)
En val de Aráquil, figura junto al también desolado de Torrino en 1413, habiéndose arrendado a los de Irañeta las heredades, pastos y derechos del rey, junto con las de dicho Torrino. En el Libro del Monedaje de 1350, figura junto con Munoa o Munnoa, residiendo en el primero dos moradores. No figura en los libros de fuegos de 1366 y siguientes, pero sí en el del préstamo al rey de 1368; solamente está la cantidad que entregó, aunque pudiera ser a cargo de los que lo llevaban en arriendo. Cita Altadill, distinguiéndolo del del valle de Araquil.
(...)
(...)
OBS.- Despoblado entre 1366 y 1427. Villa con seis fuegos en 1350; uno de ellos, con cargo de "mayoral", era hidalgo. La carta de compra de las pechas de Zabal y Torrino fue formalizada "en el portegado de la eglesia de Sant Martin de Çabal (1316, CACP., Nº1020). El Titular de la iglesia pasó a ser San Pedro Martir de Verona, que perdura en una ermita de Irañeta. Sus términos y los de Urruntza fueron anexionados a Irañeta (Notas de Jimeno Jurío).
"Zabal está al sur de Irañeta, hacia la ladera de Andía, cerca de la ermita de San Pedro. Aparecen tumbas al norte de esta ermita, cada vez más hundidas en el terreno" (Rafael Carasatorre, trabajo en publicación).
(...)
(...)
OBS.- Villa con seis fuegos en 1350; uno de ellos, con cargo de "mayoral", era hidalgo. La carta de compra de las pechas de Zabal y Torrino fue formalizada "en el portegado de la eglesia de Sant Martin de Çabal (1316, CACP., Nº1020). El Titular de la iglesia pasó a ser San Pedro Martir de Verona, que perdura en una ermita. Sus términos y los de Urruntza fueron anexionados a Irañeta (Notas de Jimeno Jurío).
"Zabal está al sur de Irañeta, hacia la ladera de Andía, cerca de la ermita de San Pedro. Aparecen tumbas al norte de esta ermita, cada vez más hundidas en el terreno" (BB).
(...)
LAC.SANPEÑ - Privilegio de Sancho el de Peñalén, confirmando al Santuario de San Miguel de Excelsis en la posesión de todos sus bienes. Lleva la confirmación de Sancho Ramírez. Año 1074
Abreviatura: LAC.SANPEÑ
Autor: LACARRA DE MIGUEL, José María
Título: Privilegio de Sancho el de Peñalén, confirmando al Santuario de San Miguel de Excelsis en la posesión de todos sus bienes. Lleva la confirmación de Sancho Ramírez. Año 1074
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 60
Editorial: Comisión de Monumentos Históricos y Artísticos de Navarra
Editorial: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lugar: Iruñea
Fecha: 1992-1999
Referencia:
Notas: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
GLAR.GPNASJ - El Gran Priorado de Navarra de la Orden de San Juan de Jerusalén
Abreviatura: GLAR.GPNASJ
Autor: GARCÍA LARRAGUETA, Santos Ángel
Título: El Gran Priorado de Navarra de la Orden de San Juan de Jerusalén
Nota de trabajo: 2 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Príncipe de Viana
Lugar: Iruñea
Fecha: 1957
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
M.NLCDI - Notas lingüísticas a 'Colección diplomática de Irache'
Abreviatura: M.NLCDI
Autor: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Título: Notas lingüísticas a 'Colección diplomática de Irache'
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 164
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1969
Referencia: 1 (1969), 1-59
Notas: Baita ere in Palabras y textos, Euskal Herriko Unibertsitatea, Gasteiz, 1987, 87-118.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
RIS.RDH - Rationes decimarum Hispaniae (1279-1280)
Abreviatura: RIS.RDH
Autor: RIUS SERRA, José
Título: Rationes decimarum Hispaniae (1279-1280)
Nota de trabajo: I Cataluña, Mallorca y Valencia, II Aragón y Navarra
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Consejo Superior de Investigaciones Científicas
Lugar: Bartzelona
Fecha: 1946-1947
Referencia:
Notas: JIMENO JURÍOk jasotako datuetarako, jatorrizko liburuaren argazki bat erabili zen ("... una fotografía del original del libro "Rationes decimarum" (1274-1279) conservado en los Archivos del Vaticano y publicado por RIUS SERRA con notables deficiencias en la transcripción de topónimos navarros. De esta fuente proceden las variantes más extrañas de los topónimos mayores, quizás por intervención de un "scriptor" extraño al país" [OV, 1, 23. or.])
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
LACMAR.CDI1 - Colección Diplomática de Irache, I (958-1222)
Abreviatura: LACMAR.CDI1
Autor: LACARRA DE MIGUEL, José María
Título: Colección Diplomática de Irache, I (958-1222)
Nota de trabajo: Fuentes para la historia del Pirineo 4
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Consejo Superior de Investigaciones Científicas
Lugar: Zaragoza
Fecha: 1965
Referencia:
Notas: LIBANOren liburutik ere hartu dira aipu batzuk.
Tipo: bibliografia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
CAR.PNAXIV - La Población de Navarra en el siglo XIV
Abreviatura: CAR.PNAXIV
Autor: CARRASCO PÉREZ, Juan
Título: La Población de Navarra en el siglo XIV
Nota de trabajo: Colección Histórica de la Universidad de Navarra XXIX
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Unibertsitatea
Lugar: Iruñea
Fecha: 1973
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NAN.C - Comptos saila
Abreviatura: NAN.C
Autor:
Título: Comptos saila
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
ID.PDNA - Poblados y despoblados o desolados en Navarra (en 1534 y 1800)
Abreviatura: ID.PDNA
Autor: IDOATE IRAGUI, Florencio
Título: Poblados y despoblados o desolados en Navarra (en 1534 y 1800)
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 461
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1967
Referencia: 108-109 (1967) 309-334
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NAN.PR.HIR - Hiriberri Arakilgo protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.HIR
Autor:
Título: Hiriberri Arakilgo protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Arakil Hiriberriko protokoloak: gazt. Protocolos de Villanueva Arakil.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAN.PAPS - Paper solteak
Abreviatura: NAN.PAPS
Autor:
Título: Paper solteak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Paper solteak: gazt. Papeles sueltos.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NAA.KAT - Katastroa
Abreviatura: NAA.KAT
Autor:
Título: Katastroa
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako administrazioko artxibategia
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua, Kartografia Zerbitzua
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas: Gazt. Archivo administrativo de Navarra. Catastro.
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
M.IFOV - Introducción fonética a la onomástica vasca
Abreviatura: M.IFOV
Autor: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Título: Introducción fonética a la onomástica vasca
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 1905
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1956
Referencia: XXIV (1956), 167-186 eta 331-362
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
OTX.NGRTV - Nombres genéricos de río en la toponimia vasca
Abreviatura: OTX.NGRTV
Autor: GARRO BASTERRETXEA, Bernardo Maria "Otxolua"
Título: Nombres genéricos de río en la toponimia vasca
ID.DNXV - Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Abreviatura: ID.DNXV
Autor: IDOATE IRAGUI, Florencio
Título: Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 461
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1975
Referencia: 138-139 (1975) 165-228
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abreviatura: NA.TOF
Autor: ZZ. AA.
Título: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019tik
Referencia:
Notas: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.