Isabel (español), Élisabeth (francés), Isabelle (francés), Elizabeth (inglés)
Sexo:
femenino
Hipocorístico:
No
Normativización:
norma de la Academia
En el Antiguo Testamento aparece la forma Elixaba, que se transforma en el Nuevo Testamento en Elisábet, nombre de la madre de San Juan Bautista. En castellano el elemento inicial El ('Dios' en hebreo) desapareció al ser confundido con el artículo. Este nombre ha tenido múltiples variantes, pero las más usadas son Isabel y Elixabete (Santoral vasco). Su onomástica es el 5 de noviembre (en Zumarraga el 2 de julio).
(...)
*Herodes Iudeako regeren egunetan zen *Zacharias deitzen Sakrifikadore bat *Abiar-en araldetik, eta haren emaztea zen *Aaronen alabetarik, eta haren izena *Elisabeth
(...)
(...)
Orduan erran ziezon Aingeruak, Eztuala beldurrik *Zacharias: ezen enzun izan duk hire othoitza, eta *Elisabeth eure emaztea erdiren zaik seme batez: eta hari izen emanen draukak *Ioannes
(...)
(...)
O *Maria Birjina saindua, garaziaz bethea, eta emaztetako benedikatuena, baderauzkitzut othoitz hauk, *Elizabeth sainduaren ikhustean, eta gure salbatzaillearen inkarnazionea Espiritu sainduak deklaratu zerotzun orduan izan zenduen plazeraren ohoretan:
(...)
(...)
Eta huna *Elizabet zure kusina, eta hau seme batez izorra da bere zaharzean, eta huna ia seigarren ilhabethea, agorra daritza: ezen ezta Iainkoa baithan ezinezko hitzik batere; orduan diotso *Mariak: huna ni Iaunaren zerbitzaria, egin bekit zure hitzaren, arauaz
(...)
(...)
Santa *Elizabeth *Hongriakoaz bezanbatean, noizik behin iokotan eta dansetan sartzen zen, athekarik egin gabe bere debozioneari, zeinak hain erro barrenak gin baitzituen haren ariman, non *Errietteko lakuaren inguruan dauden arroak uhinek ioz handitzen diren bezala, halaber haren debozionea emendatzen baitzen, hura bere kondizioneak sararazitzen zuen ponpiresunetan eta banalorietan
(...)
(...)
Santa *Elizabetha *Hongriako Erregearen alaba iarten ohi zen pobreen balsan, eta batzutan dostatu nahiz emakume pobre baten gizako tresnak iauntsten zituen bere Donzeillen aitzinean, erraiten zerauela: pobre baninz hunela nenbilke bestiturik
(...)
(...)
Matutiñetan Sant *Elisabeth, zeiña gauerdi guzietan jaikitzen baitzen errethaula batean bezala Ifernuko gau ilhun eta hango damnatuen pene meditatzerat;
(...)
(...)
Aingvriaren salvtazionia, Santa *Elisabeten ikhustia, *Jesvs-Kristen sortzia, Elizala, haren lehen eroaitia, eta *Jesvs haurraren doktoreki dispvta
(...)
(...)
Zeren santifikatv izan baitzen, bere ama santa *Elisabeten sabelian zela, *Jesvs-Kristen bere aitzinian vkheitiaz, eta Birjina saintaren minzoala
(...)
(...)
Mundu guztiak badaki, izenaren, eta deizinoaren emaiteko zuzena, jabearena dela: ezen lekhuko dira *Zakharias eta *Elisabet Baptistaren aitamak
(...)
(...)
Hitz hautaz baliatu zen *Gabriel aingerua yakintsun egin zuenean *Maria inkarnazioneko misterioaz, bai eta ere hedatu zenean santa *Elizabethen gana
(...)
(...)
Andre-dena *Maria eman zen bozkario guzietan entzun zuenean *Gabriel aingeruaganik *Elizabeth, bere ahaidea izorra gerthatzen zela bere adin handian, eta bere erraietan zakharkeiela, sei ilhabete hetan, Salbatzaillea aitzindu behar zuena
(...)
(...)
Jainkoak hanbat benedikatu bazituen *Obededon eta haren ahaideak idukitze sari, hirur ilhabetez, bere etxean Jaunaren arka, zer graziazko gaindidura etzuen ardietsi behar izan *Elizabethen familiak *Maria harekin egon zen denbora luzean
(...)
(...)
Gero ere ondoan gan izan zenean *Elisabethen bisitatzerat, ediren zuen misterioaz argituba; etzen ordean enkontru hartaz baliatu gehiago haren argitzeko
(...)
(...)
Ezdarotzu hain laster Aingeruak adiarazten *Elisabeth zure ahaide saindua edireten den estatua, non lehiatzen baitzare haren ikhusterat gateko
(...)
(...)
zuri eskerren bihurtzeko ofrendatzen darozkitzut *Mariak bere bizi guzian, eta beregainki *Zacharia eta *Elisabethen etxean sartu zenean zure ungi egiñenzat zituen ezagutzazko sentimendu guziak
(...)
(...)
*Elisabethek *Mariari ematen ziotzan merezi zituen laudorioak: *Mariak ordean nahi zuen *Elisabethek ahantz zezan ungi egiñak errezibitu zituena; ungi egilleaz baizen ez orhoitzeko
(...)
(...)
*Elisabethek *Mariari ematen ziotzan merezi zituen laudorioak: *Mariak ordean nahi zuen *Elisabethek ahantz zezan ungi egiñak errezibitu zituena; ungi egilleaz baizen ez orhoitzeko
(...)
(...)
*Mariaren etsenpluak *Elisabeth bere kusinari bihurtzen dioen bisitan; irakasten daroku, elkarren alderat itxiki behar dugun bizitzeko moldea
(...)
(...)
Jinkoaren ama izan arren, Birjina humil hark ezdu idurikitzen *Elisabeth aiñzin dakioen: hala, kondenatzen du bere graduen ielos diren hanbat presunen minberatasun falsoa
(...)
(...)
Hala bere ikusi *Elisabeth abiatu zitzajonean bere Jainko-amatasunaz laudatzen, lehiatu zen *Maria aphalgura laudorio hek berak Jainkoa ganat hel-arazterat, beretzat hartzen zuelarik xoilki Jaunaren neskato aphal eta ezjeusaren izena
(...)
(...)
Birjina sainduak erakhusten du bere onhestea *Elisabet sainduarentzat; eta goardia eman gabe Jainkoaren Ama dela, badoha bera lehenik bere kusiaren aurkhitzera, salutatzen du berak lehenik, eta bihurtzen diozka bere bertze eginbide guziak humilitaterik miragarrienarekin
(...)
(...)
Birjina sainduak agertzen du *Elisabet sainduarentzat duen amodioa; maite zuen naturalki bere ahaide bezala; amodio hura santifikatua karitate surnaturalaz, borthitzagoa zen eta sentikorragoa eta gero emendatu zen eta borthiztu bi saindu handi hejen elgarren ikhusteko plazeraz, elgarrekilako karesez eta solhasez
(...)
(...)
*Zakharia sainduaren eta *Elisabet sainduaren alderat, ohoratu zituen bere presentziaz, graziaz bethe zituan, ekharri zioten etxera benedikzionea;
(...)
(...)
Itun Zaharrean Elixaba moduan agertzen da, baina Itun Berrian Elisábet bihurtua aurkitzen dugu done Joanes Bataiatzailearen amaren izena. Gaztelaniaz El lehen osagaia ('Jainkoa' hebreeraz) galdu egin zen, artikuluarekin nahasi baitzen. Santuaren eguna azaroaren 5ean da (Zumarragan uztailaren 2an). Aldaera asko izan ditu, baina erabilienak Isabel eta Elixabete dira. // En el Antiguo Testamento aparece la forma Elixaba, que se transforma en el Nuevo Testamento en Elisábet, nombre de la madre de San Juan Bautista. En castellano el elemento inicial El ('Dios' en hebreo) desapareció al ser confundido con el artículo. Este nombre ha tenido múltiples variantes, pero las más usadas son Isabel y Elixabete (Santoral vasco). Su onomástica es el 5 de noviembre (en Zumarraga el 2 de julio).
(...)
Santa Elisabet -
(2003)
ARAUA.125, Euskera, XLVIII (2003, 1), 270. or. (1. par.)
(...)
Euskara batuan San / Santa erabiltzen dira eskuarki santu izenekin: Santa Elisabet, Santa Katalina, San Simon, San Frantzisko... Hau da, beraz, gomendio nagusia
(...)
(...)
Elisabet Bavariakoa: Isabel de Baviera (es); Isabeau de Bavière / Isabeau de Wittelsbach-Ingolstadt (fr); Isabeau of Bavaria (en)
(...)
Qué: erregeorde emakumezkoak Dónde: Frantzia Origen:
ARAUA.186
Elisabet I.a edo Elisabet Katolikoa -
(2017)
ARAUA.186, 14. or.
(...)
Isabel I la Católica (gaztelania); Isabelle Ire la Catholique (frantsesa); Isabella I the Catholic (ingelesa)
(...)
Qué: Pertsonaia historikoa [Erregina] Dónde: Gaztela Origen:
ARAUA.186
Elisabet II.a edo Isabel II.a -
(2017)
ARAUA.186, 15. or.
(...)
Isabel II la de los Tristes Destinos / la Reina Castiza (gaztelania); Isabelle II (frantsesa); Isabella II (ingelesa). 6. oharra: Euskarazko ponte-izen arautua Elisabet da. Dena dela, kontuan izanda erregina horrek Euskal Herrian izan zuen eragina eta Isabel forman garai hartako testu askotan agertzen dela, bigarren forma hori ere ontzat ematen da salbuespen gisa.
(...)
Qué: Pertsonaia historikoa [Erregina] Dónde: Espainia Origen:
ARAUA.186
Elisabet I.a edo Erregina Birjina -
(2017)
ARAUA.186, 24. or.
(...)
Elisabet I.a edo Erregina Birjina: Isabel I /La Reina Virgen, Gloriana / La Buena Reina Bess (es); Élisabeth Ire / la Reine Vierge (fr); Elizabeth I / The Virgin Queen / Gloriana / Good Queen Bess (en)
(...)
Qué: Pertsonaia historikoa [Erregearen ezkontidea] Dónde: Euskal Herria (errege-erreginak; herrialdeak Origen:
ARAUA.192
En el Antiguo Testamento aparece la forma Elixaba, que se transforma en el Nuevo Testamento en Elisábet, nombre de la madre de San Juan Bautista. En castellano el elemento inicial El ('Dios' en hebreo) desapareció al ser confundido con el artículo. Este nombre ha tenido múltiples variantes, pero las más usadas son Isabel y Elixabete (Santoral vasco). Su onomástica es el 5 de noviembre (en Zumarraga el 2 de julio).
Notas: Thomas Linschmann eta Hugo Schuchardt-en edizioa, Estrasburgo, 1900.
Honen argitaraldi faksimilea, Euskaltzaindia, Donostia, 1979.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
OEH.ONOM - Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Abreviatura: OEH.ONOM
Autor: Euskaltzaindia
Título: Orotariko Euskal Hiztegiko testu corpusa, Onomastika
Nota de trabajo: 2 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Barne-erabilerarako dokumentua
Lugar: Bilbo
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Mat - Doctrina Christiana. Aita Esteve Materre San Franciscoren ordenaco fraideac eguina
Abreviatura: Mat
Autor: MATERRE, Esteban
Título: Doctrina Christiana. Aita Esteve Materre San Franciscoren ordenaco fraideac eguina
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Bordele
Fecha: 1617
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
EZ.Man2 - Manual devotionezcoa II
Abreviatura: EZ.Man2
Autor: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Título: Manual devotionezcoa II
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Bordele
Fecha: 1627
Referencia:
Notas: Aipatzen den edizioa Bordeleko bigarrena da, 1669koa.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
EZ.Noel - Noelac eta berce canta espiritual berriac
Abreviatura: EZ.Noel
Autor: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Título: Noelac eta berce canta espiritual berriac
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Baiona
Fecha: 1697 [1630]
Referencia:
Notas: Lehenengo edizioa 1930ekoa dela pentsatzen da. Aipatzen den edizioa, Lino Akesolok eginikoa da, Donostia, 1970.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Harb - Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Abreviatura: Harb
Autor: HARAMBURU, Jean de
Título: Devocio escuarra, mirailla eta oracinoteguia
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Bordele
Fecha: 1635
Referencia:
Notas: 1690ekoa Harizmendik zeharo aldaturiko edizioa da.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
EZ.Eliç - Eliçara erabiltceco liburua
Abreviatura: EZ.Eliç
Autor: ETCHEBERRI, Joannes "Ziburukoa"
Título: Eliçara erabiltceco liburua
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Bordele
Fecha: 1636
Referencia:
Notas: Oro har bigarren ediziotik egiten dira aipuak, Bordele, 1665.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Hm - Ama Virginaren Officioa
Abreviatura: Hm
Autor: HARIZMENDI, Cristobal de
Título: Ama Virginaren Officioa
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Bordele
Fecha: 1658
Referencia:
Notas: Julien Vinsonen edizioa erabili da, Chalon-sur-Saône, 1901. Argitaraldi faksimilea, Donostia, 1978. Jatorrizko edizioko orrialdea aipatzen da.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
SP.Phil - San Frances de Sales Genevaco ipizpicuaren Philotea
Abreviatura: SP.Phil
Autor: POUVREAU, Silvain
Título: San Frances de Sales Genevaco ipizpicuaren Philotea
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Paris
Fecha: 1664
Referencia:
Notas:
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Arg.DevB - Devoten Breviarioa
Abreviatura: Arg.DevB
Autor: ARGAIGNARATS, Pierre d'
Título: Devoten Breviarioa
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Baiona
Fecha: 1665
Referencia:
Notas: Erabili den argitaraldia Vinsonena izan da, Chalon-sur-Saone, 1910 (argitaraldi faksimilea, Donostia, 1978), baina lehenbiziko argitaraldiko orrialdea aipatzen da.
Notas: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
GOR.NLRD - Uso de nombres vascos y laicos en la República y su posterior censura en la Dictadura
Abreviatura: GOR.NLRD
Autor: GORROTXATEGI NIETO, MIKEL
Título: Uso de nombres vascos y laicos en la República y su posterior censura en la Dictadura
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Roma
Fecha: 2020
Referencia: Rivista italiana di onomastica, ISSN 1124-8890, Vol. 26, Nº. 1, 2020, págs. 107-126
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
KINT.PI - Ponte-izenak
Abreviatura: KINT.PI
Autor: EGUZKITZA BILBAO, Andolin & KINTANA URTIAGA, Xabier
Título: Ponte-izenak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1994
Referencia: XXXIX (1994, 3), 1377-1385
Notas: Euskaltzaindiaren XIII. Biltzarrean aurkeztutako txostena. Exonomastika lantaldeak, Miarritzen, 1994-7-1/2an antolatu V. Onomastika Jardunaldietan aurkeztutako txostena.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
ARAUZ.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abreviatura: ARAUZ.066
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordea
Título: Santutegiko izen ohikoenak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista: 620
Editorial:
Lugar:
Fecha: 1997
Referencia: XLII (1997, 1-2), 85-105 (66. araua)
Notas: Bilbon, 1996ko ekainaren 28an eta 1997ko urtarrilaren 31n onarturik, Euskera agerkarian ez ezik, 66. arau gisan ere argitaratu zen. Erreferentzietan agerkariko alea, orrialdea eta arau zenbakia ematen dira aditzera.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Abreviatura: GOR.SAL.EIZ
Autor: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Nota de trabajo: Pertsona izenak
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Lugar: Gasteiz
Fecha: 2001
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.125 - San, santu, done eta besteren erabilera
Notas: Bilbon, 2003ko martxoaren 28an onarturik, 125. arau legez ere argitaratu zen txosten hau. Erreferentzietan Euskera agerkariko alea eta orrialdea ematen dugu. Ondoren, parentesi artean, arauaren erreferentzia eta beronen paragrafo zenbakia ere ematen dugu.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa. Onomastika Zerbitzuko Mikel Gorrotxategik egokitutako datuak.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.177 - Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak (III). Bibliako pertsona-izenak
Abreviatura: ARAUA.177
Autor: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Título: Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak (III). Bibliako pertsona-izenak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Gasteiz
Fecha: 2014
Referencia:
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.186 - Atzerriko pertsona izenak. Grafia-irizpideak. Errege-erreginen eta kidekoen kasua
Abreviatura: ARAUA.186
Autor: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Título: Atzerriko pertsona izenak. Grafia-irizpideak. Errege-erreginen eta kidekoen kasua
Nota de trabajo: Euskaltzaindiaren gomendioa
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Gasteiz
Fecha: 2017
Referencia:
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.066 - Santutegiko izen ohikoenak
Abreviatura: ARAUA.066
Autor: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Título: Santutegiko izen ohikoenak
Nota de trabajo: 66. arau emendatua, zuzendua eta osatua
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019
Referencia:
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.192 - Iruñeko eta Nafarroako Erresumako errege-erreginen izenak
Abreviatura: ARAUA.192
Autor: Euskaltzaindiko Onomastika batzordea
Título: Iruñeko eta Nafarroako Erresumako errege-erreginen izenak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar:
Fecha: 2020
Referencia:
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.