(...)
Gaurregungo Aranportilla [aràmportílla] edo Lanportilla [làmportílla] Arana toki-izenaz eta portilua 'atea'-z osatutako toponimoaren desitxuraketaren fruitu dira. Ataka gaurko errepide berrian (karreteran, alegia) dago, Cabodevillaren gortearen ondoan, Ageza eta Galipentzuko bidegurutzeen artean. Bertan batzen dira gainerakoan Nobeleta-k bereizten dituen Arana eta Aranportilua.
Artikulurik gabe ere frankotan agertzen da leku-izen hau, 1781ean [Id., 72. k.] eta 1894eko katastroan, adibidez.
Reta Janárizek Amportilla aldaera biltzen du, eta latineko ante portella proposatzen du etimotzat. Hau, alabaina, oinarririk gabeko etimologia dela garbi erakusten du dokumentazioak.
Aranportillua-k Txipueta, Lakuaga, Aquilar, Euntzeberri eta Nobeleta-rekin mugatzen du, Arana-rekin ezezik.
(...)
(...)
[Dermio baten zatiketa. Portilua] Erdarazko portillo 'ateka', 'ataka', 'harrate', 'harrarte'-ren kide euskalduna da hau gure alderdian. Portilu erdarazko aipatu izen horretatik atera da, bukaerako -o itxi delarik, maileguetan sarri agitu ohi denez (cf. puntallo > puntallu).
Izen hau gehienetan oinarriari bitartekorik gabe eransten zaio: Aranportillua (Ageza), Arroiaportillua (Lerga), Bartastekaportillua (Galipentzu)... Eslaban -ko-dun toponimoa ere azaltzen da, morfema hori ez duen aldaeraren aldamenean: Dorretako portilua / Dorretaportillua.
(...)
(...)
OBS.- 'El portillo de Arana'. Portilu es un préstamo castellano muy difundido en vascuence desde antiguo (aparece en documentación amescoana de 1748: Basarecoportilu). La forma propiamente vasca, según se ve en el topónimo recién citado, parece ser portilu, que continúa en uso en euskera de Burunda. Portillo, con -o, parece una forma castellanizada. Entra en la formación de muchos topónimos, como el conocido Otsaportillo de Urbasa. Significa, como en castellano, 'paso den la montaña entre dos cotas'. Ataka es su equivalente vasco más exacto, incluso etimológicamente (diminutivo de ate, como portillo de puerta). Otro sinónimo es harrate.
(...)
OV.11 - Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Abreviatura: OV.11
Autor: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Onomasticon Vasconiae 11
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Bilbo
Fecha: 1994
Referencia:
Notas: NTM bilduma egin zenean, artean argitaratu gabeko doktore tesia.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abreviatura: NA.TM
Autor: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Título: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Nota de trabajo: 59 liburuki
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lugar: Iruñea
Fecha: 1992-1999
Referencia:
Notas: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: ofizialtzea
NAN.PR.OIB - Oibarko protokoloak
Abreviatura: NAN.PR.OIB
Autor:
Título: Oibarko protokoloak
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Revista:
Editorial:
Lugar: Iruñea
Fecha:
Referencia:
Notas:
Tipo: artxibategia
Extracción: partziala
Campo: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abreviatura: NA.TOF
Autor: ZZ. AA.
Título: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua
Lugar: Iruñea
Fecha: 2019tik
Referencia:
Notas: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Tipo: datu baseak
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.