Advocación mariana de Bizkaia y desde 1903 patrona del Señorío, nombrada por el Santo Padre. Las Juntas Generales ya la habían nombrado como tal en 1738 por la gran devoción que se le tenía en Bizkaia. Se menciona por vez primera en la carta puebla de Bilbao (año 1300), ya que la villa surgió en los terrenos de Begoña, pero el santuario es anterior. Aunque su festividad se celebra el 11 de octubre, hay tradición de ir andando hasta Begoña la noche del 14 de agosto. La traducción de su nombre como bego oina ('esté a sus pies'), no tiene ninguna base. El conocido himno escrito en su honor se debe a don Klaudio Gallastegi, párroco de San Antón.
Begoñako Andra Mari Bizkaiko zaindari zure seme maitaleak zugana kantari.
(...)
Daukaguz *Kristo *Lezoko, *Kristo *Brugosko, Ama Birjinia Errosarijoko, *Karmengo, *Begoñako, *Aranzazuko, *Arrateko, *Antiguako, San *Antonio *Urikiolako, eta beste asko
(...)
(...)
Au da: Jaungoikuaren Ama benetako zeruban daguana da, *Aranzazu, *Begoña, eta *Arrateko irudi orreetan adoretan dana, eta alan eztauka santidade, grazija geijago batak, zein bestiak, eztauka mirarijak egiteko eskubide geijago, edo ezta milagrosuago bata bestia baño
(...)
(...)
Bizkaiko Andre Maria, 1903. urtean Aita Santuak Jaurerriko zaindari izendatua. Askoz lehenago, halere, 1738. urtean, Bizkaian Ama Birjina honengana zegoen jaiera edo debozio handia ikusita, Gernikako Batzarrek Jaurerriko zaindari izendatua zuten. Lehen aipamena Bilbo fundatu zutenekoa da (1300. urtekoa), hiribildua Begoñako dermioan sortu baitzuten, baina santutegia zaharragoa da. Jaieguna urriaren 11n bada ere, Bizkaian abuztuaren 14ko gauean Begoñara oinez joateko ohitura handia dago. Inoiz egon bedi oinetan (bego oina) itzuli izan dute, herri etimologia honek inolako funtsik ez duen arren. Ama Birjinaren ohoretan egindako kantu ezaguna San Antongo parrokoa izan zen Klaudio Gallastegi jaunari zor zaio: Begoñako Andra Mari Bizkaiko zaindari zure seme maitaleak zugana kantari. // Advocación mariana de Bizkaia y desde 1903 patrona del Señorío, nombrada por el Santo Padre. Las Juntas Generales ya la habían nombrado como tal en 1738 por la gran devoción que se le tenía en Bizkaia. Se menciona por vez primera en la carta puebla de Bilbao (año 1300), ya que la villa surgió en los terrenos de Begoña, pero el santuario es anterior. Aunque su festividad se celebra el 11 de octubre, hay tradición de ir andando hasta Begoña la noche del 14 de agosto. La traducción de su nombre como bego oina ('esté a sus pies'), no tiene ninguna base. El conocido himno escrito en su honor se debe a don Klaudio Gallastegi, párroco de San Antón. Begoñako Andra Mari Bizkaiko zaindari zure seme maitaleak zugana kantari.
(...)
Begoñako Andra Maria -
(2003)
ARAUA.125, Euskera, XLVIII (2003, 1), 271. or. (10. par.)
(...)
Idazkerari dagokionez, San, Santu, Santa, Santi, Done, Jaun Done, Dona, Jon-doni, Jondane, Andre, Andra, Andredena eta Andre Dona letra larriz erabiliko dira: San Martin, Espiritu Santua, Begoñako Andra Maria. Santu, santa eta done, aldiz, izen arruntak direnean, letra xehez emango dira: santu handia izan zen Frantzisko Xabierkoa; santa horren mirariak kontatzen ditu liburuak; Katalina santua oso aipatua izan zen. Orobat, santu eta done izenondoak direnean.
(...)
Advocación mariana de Bizkaia y desde 1903 patrona del Señorío, nombrada por el Santo Padre. Las Juntas Generales ya la habían nombrado como tal en 1738 por la gran devoción que se le tenía en Bizkaia. Se menciona por vez primera en la carta puebla de Bilbao (año 1300), ya que la villa surgió en los terrenos de Begoña, pero el santuario es anterior. Aunque su festividad se celebra el 11 de octubre, hay tradición de ir andando hasta Begoña la noche del 14 de agosto. La traducción de su nombre como bego oina ('esté a sus pies'), no tiene ninguna base. El conocido himno escrito en su honor se debe a don Klaudio Gallastegi, párroco de San Antón.
Begoñako Andra Mari Bizkaiko zaindari zure seme maitaleak zugana kantari.
Notas: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
GOR.NLRD - Uso de nombres vascos y laicos en la República y su posterior censura en la Dictadura
Abreviatura: GOR.NLRD
Autor: GORROTXATEGI NIETO, MIKEL
Título: Uso de nombres vascos y laicos en la República y su posterior censura en la Dictadura
Nota de trabajo:
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial:
Lugar: Roma
Fecha: 2020
Referencia: Rivista italiana di onomastica, ISSN 1124-8890, Vol. 26, Nº. 1, 2020, págs. 107-126
Notas:
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: hizkuntza azterketa
IÑ.SATR.PV - Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Abreviatura: IÑ.SATR.PV
Autor: IÑIGO ARIZTEGI, Andres
Título: Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Nota de trabajo: Mendaur I
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 2005
Referencia:
Notas: Jose Mari Satrustegi euskaltzainak Príncipe de Viana hilabetekarian argitara emandako artikuluen bilduma da. Aurkibide onomastiko osoa erauzi da (283-299. or.).
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: dokumentazioa
SATR.EI.72 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.72
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 1972
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren lehen edizioa izan zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
TXILL.EI - Euskal izendegia (1972)
Abreviatura: TXILL.EI
Autor: ÁLVAREZ ENPARANTZA, José Luis ("Larresoro", "Txillardegi")
Título: Euskal izendegia (1972)
Nota de trabajo: Pertsona izenak
Elaborador:
Colección: Euskara Batua zertan den
Revista:
Editorial: Jakin Arantzazu
Lugar: Oñati
Fecha: 1974
Referencia: 164-179
Notas: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako datu-bilketa eta migrazioa.
Tipo: liburu zatiak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
SATR.EI.77 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.77
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco / Nomenclateur de prénoms basques
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Iruñea
Fecha: 1977
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren bigarren edizioa izan zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
SATR.EI.83 - Euskal izendegia
Abreviatura: SATR.EI.83
Autor: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Título: Euskal izendegia
Nota de trabajo: Nomenclátor onomástico vasco / Liste des prénoms basques
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia
Lugar: Bilbo
Fecha: 1983
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiaren izendegiaren hirugarren edizioa zen
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Abreviatura: GOR.SAL.EIZ
Autor: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Título: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Nota de trabajo: Pertsona izenak
Elaborador:
Colección:
Revista:
Editorial: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Lugar: Gasteiz
Fecha: 2001
Referencia:
Notas: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Tipo: bibliografia
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
ARAUA.125 - San, santu, done eta besteren erabilera
Notas: Bilbon, 2003ko martxoaren 28an onarturik, 125. arau legez ere argitaratu zen txosten hau. Erreferentzietan Euskera agerkariko alea eta orrialdea ematen dugu. Ondoren, parentesi artean, arauaren erreferentzia eta beronen paragrafo zenbakia ere ematen dugu.
ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako erauzketa eta migrazioa. Onomastika Zerbitzuko Mikel Gorrotxategik egokitutako datuak.
Tipo: artikuluak
Extracción: guztizkoa
Campo: arautzea
Aviso legal
El presente corpus onomástico toma en consideración contenidos de obras de terceros, atendiendo a su prestigio y competencia en la materia. A dicho efecto Euskaltzaindia ha solicitado los correspondientes permisos y licencias, por lo que se han obtenido los derechos de propiedad intelectual necesarios, salvo error u omisión. En el caso de que observe la existencia de algún contenido que entendiera puede infringir derechos de terceros le rogamos lo ponga inmediatamente en conocimiento de Euskaltzaindia a través de la siguiente dirección de correo electrónico (info@euskaltzaindia.eus) al objeto de poder adoptar inmediatamente las medidas oportunas.