1.Imposibilidad, dificultad de decir algo.v. EZIN-ESAN. Andia da ene mina, esan nai ta esan ezina. "Querer decir y no poder"
.RS 114.
(a pesar de la traducción, podría quizá interpretarse como perteneciente a la segunda acepción)
sense-2
2.
(V, G, AN ap. A
; Lar, Añ, H) . (Sust. y adj.).(Lo)que no se puede decir, expresar; indecible, indescriptible."Infando"Lar.
"Indecible"Añ.
v. esanezgarri, esanezkizun, EZIN-ESAN (b), EZIN ESANEZKO, EZIN ESAN AHAL(A), EZIN-ESANGARRI, EZIN-ESANGARRIZKO; esangaitz. Esan naiagatikan da esan eziña gure biyotzak artu duten atsegiña. Echag 79.
Edertasun esaneziña. ZinkCrit 222.
Nor ote [...] esan eziñak esku eriogarriz burutu ditun ori?ZaitSof 70.
Esakizun eta esan-eziñak [...] oro ikertzen dituzun Teiresi!Ib. 65.
Intziri miña / iñolaz esan eziña. "Imposible de expresar"
.OrPoem 554.
Zelan azaldu, alkarren billa [...] dabiltzan lagun bik [...] alkar-bat egiten eben une esan-eziña?ErkiagArran 190.
Esker eder esan-eziñak lortuaz. Ib. 163.
Santuak berak aitortzen du ere barne-gertari esaneziña azaltzeak dun korapilloa. GaztMusIx 165.
Musikak halatsu jokatzen du, bi ixiluneren erdian esan-ezina hesitzen duela. "Lo indecible"
.MEIG IX 131.
(en colab. con NEtx)
sense-3
3."
Esan-eziña (V-arr), tartamudo"A.
sense-4
4.Tartamudeo, tartamudez."
Tartamutua da: [...] ezin esana deuka orrek (AN-gip), esan ezina deuka orrek (G-azp)"GteErd 280.
"Tartamudez. Txikittatik dauka esaneziña gure lengusuak. Esaneziña demasa zeukan, baiña badoiakixo kenduaz
"ElexpBerg.
azpisarrera-1
ESAN EZINEKO,
ESAN EZINEZKO(Adnom.). Esan-eziñeko gogosu ta maitasunaz Jesu-Kristoren Gorputza ta beste Sakramentuak artu ebazan. BelausAndoni 20.
Esan-eziñeko oñaze lazgarriak. ZaitSof 17.
Au [...] esan eziñezko da. OrQA 183.
Ikara esan eziñekoa. ErkiagBatB 186.
Joera makur ta esan eziñekoaren menpe. Ib. 153.
Doñu berezi bat sortarazten eta guziak esaneziñezko musikaz alkartzen omen. GaztMusIx 69.
Esan-eziñezko arduraz. KerEMeza 148 (ap. DRA).