Euskara Batuaren Eskuliburua
Iruñea (Iruña/Iruinea)
Iruñea (Iruña/Iruinea)
Iruñea (Iruña, Iruinea) forma dauka erabakita Euskaltzaindiak, eta bukaerako -a hori artikulua du (Iruñea, Iruñeak, Iruñeari..., Iruñean, Iruñetik, Iruñeko...; *Iruñeako, Iruñeatik...).
Besterik da udalak edo foru-administrazioak zer erabaki duten (Iruña), irizpen akademikoa aintzat hartu gabe. Dena dela, arazoa NOR kasuan baino ez da agertzen; izan ere, beste kasuetan, udalak berak ere, Iruña hobetsi arren, Iruñeko, Iruñetik, Iruñean eta abar erabiltzen baitu.
Iruinea forma ere desegokia da. Palatalizazioaz eta h letraz euskara estandarrerako hartutako erabakiak ez dira bere hartan eta berez onomastikan aplikatzekoak; kasuz kasu aztertu behar da bakoitza. ;
Toponimia beregaina da; bere arau morfologiko eta sintaktiko bereziak ditu, eta inon ez dira nahasten literatura-hizkuntzarenekin. Oinarrizko irizpide horrek argitzen ditu bikoiztasun hauek: oihartzun da izen arrunta, baina Oiartzun (Oihartzun) da herriaren izena; harri, baina Arrigorriaga (Harrigorriaga)...
Toponimiako herri-izenek eta deituren grafiako ohiturek ere ez dute zertan era berean joan beti, batzuen eta besteen bilakaera historikoa ez baita askotan berdina izan: Iurre, Iantzi/Ihantzi/Igantzi, Oñate... (deiturak); Igorre, Igantzi, Oñati... (toponimia).
Gehiago jakiteko
EUSKALTZAINDIA. “Toponimia: Iruña / Iruñea”, Jagonet galde-erantzunak.
— “Toponimia: Arriarte”, Jagonet galde-erantzunak.
SARASOLA, Ibon (1997). Euskara batuaren ajeak. Irun: Alberdania (74).
