OEH - Bilaketa
205 emaitza kolera bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (199)
- abeniko
- aiherkunde
- aihertasun
- aineneko
- alarmatu
- alkate
- altaramendu
- amatatu
- amatigarazi
- amatigatu
- amorratu
- andere
- andrakume
- apazegatu
- argidutu
- 1 arinki
- arrazoi
- arrenegikuntza
- asekeria
- 1 ate
- atiratu
- atrebitu
- aurten
- aurtiki
- ausardia
- 1 auzi
- azaldu
- 1 ba-
- 2 ba-
- bait-
- baldankeria
- balio
- baratxuri
- barne
- 1 barren
- barrera
- baztanga
- bedera
- begira
- beherako
- bekaizkeria
- bekatu
- beltzuri
- bentzutu
- bereganatu
- berehala
- beste
- beti
- bibora
- bigarren
- bigundu
- bihurtu
- biktima
- bipera
- bizkortasun
- botada
- bultaka
- burdina
- 1 burupe
- buruzagi
- butoiki
- 1 dena
- denbora
- deskuidatu
- desobedientzia
- desondragarri
- desordenatu
- despitkor
- emangarri
- emendatu
- emetasun
- enjogi
- erakutsi
- ere
- errepugnatu
- esplikazio
- ezperetanik
- 1 eztitu
- fortunatu
- frogatu
- gaindi
- gaitz
- gaitzerizko
- gaitzeriztekotu
- gaizki
- gangeri
- gorako
- grazia
- 1 hagin
- hagitz
- 1 hala
- hankape
- harrotasun
- 1 hartu
- haserre
- haserredura
- haserrekor
- haserrekortasun
- haserretasun
- hastio
- hautsi
- herabe
- 1 herra
- 1 hil
- hiltze
- hira
- hirritatu
- hondatu
- ibarniatu
- igo
- inbidia
- indargabe
- indignazio
- indiskret
- injustizia
- inoiz
- inpazientzia
- 4 ira
- iragan
- itsastatu
- itsutu
- itzuli
- izurri
- 1 jaiki
- jaun
- jauzi
- jeloskeria
- juntatu
- kalmatu
- 1 kantu
- kapital
- kargatu
- karranpa
- kausatu
- kexakeria
- kexaldi
- kexatze
- koleratsu
- kontseilari
- laja
- lanjeros
- lausengari
- lehenago
- lehia
- lehiarazi
- liberal
- liskarkeria
- loditu
- lotsagindu
- mailaratu
- 1 maina
- mando
- mantsoki
- merkaduriatu
- 1 min
- mintzatze
- moldatu
- murmo
- nabarmen
- nabarmenkiro
- nagusitu
- neurri
- neurrigabe
- odol
- pairu
- par
- paraje
- 1 parra
- partikular
- pasatu
- pausatu
- piztu
- probetxatu
- samindura
- 1 sarrera
- sartu
- sentikor
- sineste
- soberatu
- soinu
- solas
- suabe
- sumin
- sumindura
- tarritatu
- tifus
- toril
- turbazio
- ur
- urduri
- urrikigabe
- 1 urte
- urtume
- zelataka
- zeregin
- zerengatik
- zikinkeria
- 1 zori
- zuek
goiburua
bizkortasun.
sense-1
1.
(Hb, Dv, H),
pizkortasun (Dv→A, H).
Fortaleza, vigor. "Vigueur" Dv.
Janari garrek eman zion bizkortasunas ellegatu ze Jangoikoaren oian Horeb goraño. (374). LE-Ir. Euren bide ta korronta galdu ebela zirudien bekatuak, artzen dabe ain bizkortasun, egoa ta indar andia. Añ LoraS 7. Ikusirik Erromatarrak gurien sendotasun, bizkortasun, bildurreztasun eta pelietako euken poza, geratuten dirian bildurrez ikara. Astar II VI. Aginduten deutsaz janaririk ta edaririk indartsubenak ta osasuntsubenak, leengo bizkortasunera, osasunera ta indarrera etorri dedin gorputza. fB Ic III 273. Bizkortasuna gorputzean neukan / Ta biotzean jolas gurea. AB AmaE 387. Ona ume orren zorionak, jolasgarriak eta bizkortasunak, nai ta nai ez, naibagera biurtuta. Echta Jos 68. Bizkortasunak auleria iretsi dezan. "Fortitudine" . Or Aitork 304.
Fortaleza, vigor. "Vigueur" Dv.
Janari garrek eman zion bizkortasunas ellegatu ze Jangoikoaren oian Horeb goraño. (374). LE-Ir. Euren bide ta korronta galdu ebela zirudien bekatuak, artzen dabe ain bizkortasun, egoa ta indar andia. Añ LoraS 7. Ikusirik Erromatarrak gurien sendotasun, bizkortasun, bildurreztasun eta pelietako euken poza, geratuten dirian bildurrez ikara. Astar II VI. Aginduten deutsaz janaririk ta edaririk indartsubenak ta osasuntsubenak, leengo bizkortasunera, osasunera ta indarrera etorri dedin gorputza. fB Ic III 273. Bizkortasuna gorputzean neukan / Ta biotzean jolas gurea. AB AmaE 387. Ona ume orren zorionak, jolasgarriak eta bizkortasunak, nai ta nai ez, naibagera biurtuta. Echta Jos 68. Bizkortasunak auleria iretsi dezan. "Fortitudine" . Or Aitork 304.
sense-2
2.
(V, G, AN, L, BN ap. A
; Aq 884 (AN)).
Diligencia; eficacia. "Actividad" Aq, A. "Actividad, viveza, esfuerzo, prontitud" Añ.
Nagitasunaren kontra, bizkortasuna. CatLlo 80. Beren leialtasun eta bizkortasunagatik esker onak eman ziezten. Lard 201. Zuen bizkortasun ta kemenaren bidez [...] bazkun-sarea zabaldu dezazutela. JBDei 1919, 230. Aurrak lenengotik erakutsi zuen bere azkartasun ta pizkortasuna. Garit Usand 6s. Nagikeriaren aurka, bizkortasuna. KIkV 60. (v. tbn. KIkG 48) Su bizik artu zun orduntxe Santa Cruz, eta bai bere mutillai egundañoko bizkortasuna eragin ere. Or SCruz 37. Bizkortasuna, Agintariekiko begirapena eta gogozko esiekera oparo eskeñiko al dizkigu. "Eficiencia" . EAEg 12-11-1936, 276. Kaputxino arek eukan bizkortasunak arrituta laga eban Eibarko jentia: berak berba ta berak bandia dirijidu. SM Zirik 104. Oraingo Euskal Literaturari buruz iritzia eskatu geuntzan, eta pizkortasunez erantzun. Alzola Atalak 124.
Diligencia; eficacia. "Actividad" Aq, A. "Actividad, viveza, esfuerzo, prontitud" Añ.
Nagitasunaren kontra, bizkortasuna. CatLlo 80. Beren leialtasun eta bizkortasunagatik esker onak eman ziezten. Lard 201. Zuen bizkortasun ta kemenaren bidez [...] bazkun-sarea zabaldu dezazutela. JBDei 1919, 230. Aurrak lenengotik erakutsi zuen bere azkartasun ta pizkortasuna. Garit Usand 6s. Nagikeriaren aurka, bizkortasuna. KIkV 60. (v. tbn. KIkG 48) Su bizik artu zun orduntxe Santa Cruz, eta bai bere mutillai egundañoko bizkortasuna eragin ere. Or SCruz 37. Bizkortasuna, Agintariekiko begirapena eta gogozko esiekera oparo eskeñiko al dizkigu. "Eficiencia" . EAEg 12-11-1936, 276. Kaputxino arek eukan bizkortasunak arrituta laga eban Eibarko jentia: berak berba ta berak bandia dirijidu. SM Zirik 104. Oraingo Euskal Literaturari buruz iritzia eskatu geuntzan, eta pizkortasunez erantzun. Alzola Atalak 124.
sense-3
3.
Ira, cólera.
Cf. Añ: "Vivo el genio, bizkorra". v. bizkor
(I, 5).
Arkitzen baditu kolera, bizkortasun geiegi edo gezurrak, konfesatzen diozka humildade andiarekin Jangoikoari. Mg CC 26 (CO 36 bizkortasunen bat). Alan lurreko sari eskintza labur batzuk gaiti, kenduko liratez aserre, bizkortasun ta pasino txarrak. Mg CO 37.
Arkitzen baditu kolera, bizkortasun geiegi edo gezurrak, konfesatzen diozka humildade andiarekin Jangoikoari. Mg CC 26 (CO 36 bizkortasunen bat). Alan lurreko sari eskintza labur batzuk gaiti, kenduko liratez aserre, bizkortasun ta pasino txarrak. Mg CO 37.
sense-4
4.
Velocidad; agilidad.
"Viveza, aire, bizkortasuna
"
Izt 122v.
"Rapidez, velocidad. Mendiko auntzen bizkortasuna, laburra zan arenan onduan, etsaien igesika
"
Etxba Eib.
Pillotariak plazan oi darabilten pizkortasun, azkardade eta arintasuna. Izt C 243. --Zeintzuk dira gorputz zorionekoaren doteak? --Minezgarritasuna, meetasuna, bizkortasuna eta argitasuna. Itz Azald 42. Belaunez lurra jotzeraño edo ankak burura jaso bearrik izugarrizko pizkortasuna erakutsi dute Lekeitio, Mutriku ta Ondarroako arrantzaleak. Ag EEs 1917, 201. Enara ta arranoa beren egoen indar ta pizkortasunarren berexten dira. Zink Crit 12. Tximistearen bizkortasunaz / azken itunera eldu. GMant Goi 32. Arek bai ebala oiñetan bizkortasuna! Erkiag Arran 37. Kartagiñen diarduala, begira dagokio ugazaba, ta mutillak idazteko bizkortasuna dauala susmau. Erkiag BatB 125. Gaur egun ere aurrerapenez / [Alemanian] badute ainbeste mami. / Bizkortasuna aixa billatzen / dakite edozein lani. Insausti 254. Izan ere, ez dago, eun kilokoaren bizkortasunean jasotzen jardunda, 314-koari bizkarra azpian jartzerik. Ib. 273.
Pillotariak plazan oi darabilten pizkortasun, azkardade eta arintasuna. Izt C 243. --Zeintzuk dira gorputz zorionekoaren doteak? --Minezgarritasuna, meetasuna, bizkortasuna eta argitasuna. Itz Azald 42. Belaunez lurra jotzeraño edo ankak burura jaso bearrik izugarrizko pizkortasuna erakutsi dute Lekeitio, Mutriku ta Ondarroako arrantzaleak. Ag EEs 1917, 201. Enara ta arranoa beren egoen indar ta pizkortasunarren berexten dira. Zink Crit 12. Tximistearen bizkortasunaz / azken itunera eldu. GMant Goi 32. Arek bai ebala oiñetan bizkortasuna! Erkiag Arran 37. Kartagiñen diarduala, begira dagokio ugazaba, ta mutillak idazteko bizkortasuna dauala susmau. Erkiag BatB 125. Gaur egun ere aurrerapenez / [Alemanian] badute ainbeste mami. / Bizkortasuna aixa billatzen / dakite edozein lani. Insausti 254. Izan ere, ez dago, eun kilokoaren bizkortasunean jasotzen jardunda, 314-koari bizkarra azpian jartzerik. Ib. 273.
azpisarrera-1
BIXKORTASUN
(Hb; pixkortasun H). (Forma con palat. expresiva). "État de santé, force" Hb. "État, qualité de ce qui est robuste; au dim., pixkortasuna" H.
