OEH - Bilaketa
202 emaitza jarraiki bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (196)
- abia
- ageri
- 1 agerri
- ahal
- aho
- aholku
- ahul
- aiher
- airaleku
- aitalehen
- aitzin
- aitzinatu
- aitzindari
- aitzindu
- aitzitu
- aiutu
- akidura
- alaiki
- alegeraki
- 1 aments
- anitz
- 1 antxu
- 1 aran
- aranka
- arautu
- ardit
- argudio
- 1 arinki
- 1 arrantza
- arrapal
- arraro
- 1 arrasto
- arrotz
- artoski
- 1 artzain
- asaldatu
- atzeman
- azal-igerika
- aztalkatu
- bai
- baitezpada
- baizik
- 1 bakun
- baldinba
- bandera
- baragune
- barealdi
- barna
- bederen
- bedoikintegi
- beha
- behar izan
- 1 behatu
- beila
- beldur
- bendizio
- berehala
- berregin
- besarkatu
- beste
- bestela
- beti
- bizkarkin
- bortizki
- bulunbari
- burataka
- burges
- 1 deitu
- denbora
- eginbide
- eite
- emakume
- emazte
- 1 emeki
- erasia
- 2 erdi
- erlax
- 1 erne
- erran
- erreberritzapen
- erretretatu
- errezitazio
- eskale
- eskalego
- eskukaldi
- etsilatu
- ezezko
- 1 ezi
- ezkaratz
- fartzuntzikeria
- gabe
- gahatu
- gaixo
- ganibetño
- gehiago
- gero
- gogoramendu
- guzti
- hainbat
- halako
- halarik
- han
- 1 hara
- hasi
- hatz
- 1 herratu
- hisi
- hizkatu
- hurran
- hutsar
- ihardukaldi
- ikusgai
- inspirazio
- itsu
- itzuli
- izenkide
- jarrai
- jarraigi
- jarraikarazi
- jarraikatu
- jarraitu
- jarreiki
- jarreitu
- jarriki
- jeinutsu
- josi
- kaskarazi
- kontraerrande
- 1 kordoka
- laguntxo
- landatze
- laster
- laxokeria
- maier
- makurkeria
- mamu
- marruskaldi
- medailatu
- meneko
- ments
- mihise
- mintzaera
- moda
- mundu
- nahi izan
- neskatxa
- obrantza
- odol
- ohitura
- ohore
- oinezko
- oinka
- orainaldi
- ordre
- ordu
- 1 oro
- ostatu
- 1 oste
- partzuer
- pikarrai
- platontiar
- puh
- sakitu
- santa
- satisfazio
- segida
- segitu
- sinetsi
- soin
- solairu
- soldadu
- tarratata
- tema
- tilet
- tropa
- urrats
- 1 urrun
- urrunxko
- urruti
- usatu
- 2 uxta
- xarreki
- xehardit
- xehe
- xitunkara
- xuhur
- xuxen
- xuxentasun
- zalu
- zerbitzatu
- zerbitzu
- zerendako
- zernahi
- zilbor
- zintzurkoi
- zor izan
goiburua
makurkeria.
tradizioa
Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII. Al Norte se encuentra en Larreguy, Mihura, Arbelbide y Prop , y al Sur en textos del s. XX. La forma general es makurkeri(a) . Hay un ej. no ambiguo de makurkeria, con -a constitutiva, en Arbelbide y makurkeri sólo se encuentra en textos meridionales. Se encuentra makhurreria en Prop (1896, 203) y makurreri en Lizardi. En DFrec hay 7 ejs. de makurkeri(a) .
sense-1
1.
(V-gip; -kh- Dv→A, H),
makurkeri (V-gip, L, B),
makurreria (-kh- Dv)
Ref.:
A (makurkeri);
Iz ArOñ (makurkerixa);
Izeta BHizt2 (makurkeri)
.
Injusticia; perversidad, maldad. "(L?), injusticia, acto contra el derecho o la razón" A, que cita a Larreguy. " Makurkerixa bat, una acción villana" Iz ArOñ. "Perversidad; engaño. Makurkeri oiek eztut maite " Izeta BHizt2.
Yende batzuen inyustiziak eta makhurkeriak. Lg I 125. Badakit zure laguna maiz karga duzula bere umore beltz, makurkerien eta bere manera estranioen gatik. Mih 170. Komentu berriak egin zituzten [Jansenistek] makhurkeria horren hedatzeko. Arb Igand 109. Zabaletan Martiñen makurkeria etzuten jakiñ. Ag G 233. Etzan olako bidebage ta makurkeri izugarria egiteko bidean yarriko. Ir YKBiz 496n. Makurreri gaiztoari ezin igesiz. Ldi IL 53. Batzuk zuzen-egarriz, bestetzuk makurkeri dollorrez. Etxde JJ 178. Badira gaiztakeri ta makurkeri antzera oben ez diranak, ez baitzaitute naigabetzen Zu. Or Aitork 68. Begira nolako makurkeriak asma litzakeen zenbait lanbidetan luzaroan aritzeak. MIH 216.
v. tbn. Eguzk GizAuz 149. Mde Pr 164. Larrak EG 1959 (3-6), 243. Makurkeri: Bilbao IpuiB 29. Zait Plat 69. Erkiag BatB 101. NEtx LBB 117.
Injusticia; perversidad, maldad. "(L?), injusticia, acto contra el derecho o la razón" A, que cita a Larreguy. " Makurkerixa bat, una acción villana" Iz ArOñ. "Perversidad; engaño. Makurkeri oiek eztut maite " Izeta BHizt2.
Yende batzuen inyustiziak eta makhurkeriak. Lg I 125. Badakit zure laguna maiz karga duzula bere umore beltz, makurkerien eta bere manera estranioen gatik. Mih 170. Komentu berriak egin zituzten [Jansenistek] makhurkeria horren hedatzeko. Arb Igand 109. Zabaletan Martiñen makurkeria etzuten jakiñ. Ag G 233. Etzan olako bidebage ta makurkeri izugarria egiteko bidean yarriko. Ir YKBiz 496n. Makurreri gaiztoari ezin igesiz. Ldi IL 53. Batzuk zuzen-egarriz, bestetzuk makurkeri dollorrez. Etxde JJ 178. Badira gaiztakeri ta makurkeri antzera oben ez diranak, ez baitzaitute naigabetzen Zu. Or Aitork 68. Begira nolako makurkeriak asma litzakeen zenbait lanbidetan luzaroan aritzeak. MIH 216.
v. tbn. Eguzk GizAuz 149. Mde Pr 164. Larrak EG 1959 (3-6), 243. Makurkeri: Bilbao IpuiB 29. Zait Plat 69. Erkiag BatB 101. NEtx LBB 117.
sense-2
2.
(-kh- Dv A, H),
makurreria
(-kh- Dv).
"Dissension, brouille"
Dv.
"
Holakoetarik ezta igurikitzeko makhurkeriarik baizen, de telles personnes il n'y a à s'attendre qu'à des écarts, des désagréments, des torts, etc."
H.
sense-3
3.
Inclinación, propensión (marcada negativamente).
Beren makurkeri gaiztoetan jarraiki utziak balegozke egiazko mamuak izango lirake. "Malas inclinaciones" . Zink Crit 42 (v. tbn. 46). Umeari makurkeriak eta aztura gaiztoak eskuratzeko ta dituan gaitasunak aunditzeko, laguntza egokia eman bear zaio. JBDei 1919, 261.
Beren makurkeri gaiztoetan jarraiki utziak balegozke egiazko mamuak izango lirake. "Malas inclinaciones" . Zink Crit 42 (v. tbn. 46). Umeari makurkeriak eta aztura gaiztoak eskuratzeko ta dituan gaitasunak aunditzeko, laguntza egokia eman bear zaio. JBDei 1919, 261.
sense-4
Burubaz makurkeri batzuk mendiko erara bakandereari egiñez, juan zan. Otx 148.
azpisarrera-1
MAKURKERIAZ.
Con maldad, perversamente.
Mattinek bota zion Piarresi makurkeriz: Oroi adi beiak jeixteaz. Etxde JJ 28s. Erailleak baiño erru geiago du makurkeriz eta txarkeriz gizona ortara bultzatzen dunak. Ib. 198.
Mattinek bota zion Piarresi makurkeriz: Oroi adi beiak jeixteaz. Etxde JJ 28s. Erailleak baiño erru geiago du makurkeriz eta txarkeriz gizona ortara bultzatzen dunak. Ib. 198.
makurkeria
-
makurkeria. Tr. Documentado desde mediad...
-
1. (V-gip; -kh- Dv→A, H), makurkeri (V...
-
2. (-kh- Dv A, H), makurreria (-kh- Dv)....
-
3. Inclinación, propensión (marcada ne...
-
4. makurkeri. Reverencia (peyor.). Burub...
-
MAKURKERIAZ. Con maldad, perversamente. ...
<< maier 0 / 0 mamu >>
