OEH - Bilaketa
268 emaitza duke bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (265)
- abere
- agindu
- agintza
- ahaltsu
- ahur
- aingeru
- aipatu
- airetikako
- aitzin
- aizina
- akort
- aktor
- alai
- aldatu
- alegia
- alfer
- altxatu
- 1 aments
- amets
- apaiz
- apalgia
- arabera
- arau
- arerio
- 1 aro
- arraildu
- arrangura
- arrotz
- artilleria
- 1 aski
- atseden
- 1 atxiki
- 2 aurki
- aurrerakuntza
- autonomia
- axola
- azken
- azpiko
- 1 ba-
- baino
- 2 baita
- balentria
- banitate
- 1 bare
- barkatu
- barnaxko
- baroi
- 1 barren
- 1 barrena
- 1 basa
- bataila
- bateratu
- 1 baza
- begiratu
- behar izan
- 1 behatu
- behaztopatu
- behin
- bekoki
- bekurunde
- beldur
- 1 berandu
- 1 bere
- bereizi
- berpizkunde
- berritu
- bertso
- bestenaz
- bete
- bezainbat
- bidegabe
- bihitegi
- bihurtu
- bipil
- birrei
- bista
- bo
- borondate
- boz
- 1 burla
- burlarazi
- buru
- dedu
- 1 deitu
- denbora
- desohoragarri
- desondratu
- distira
- dohakabe
- dolu
- duk
- dukat
- dukerri
- egin
- egingu
- elepideska
- 1 erasan
- errekeritu
- erremangu
- erresurtsa
- erretegi
- erretira
- eskas
- eskritura
- 1 esku
- espainol
- euri
- ezagutu
- ezeztatu
- 1 ezi
- ezkontza
- gabez
- garagartzaro
- garait
- gaztetasun
- gero
- gogo
- gose
- gozamendu
- gozatu
- guraso
- haboro
- 1 hain
- hainbat
- halako
- halatan
- hamabost
- hamikatu
- hantze
- 1 hara
- 1 haro
- hasiera
- haste
- hats
- heldu
- hertsiki
- hurko
- hurren
- 1 huts
- 1 iduri
- ihabali
- indar
- infanta
- injaminaskeria
- 2 inka
- intelijentzia
- 1 irakin
- irriegingarri
- itxaro
- izari
- jainko
- jalgi
- janak
- jate
- jatorri
- jaukimendu
- jaun
- jaurgo
- jazarri
- 1 jo
- jole
- kabestru
- kamustu
- kanpo
- kargu
- kexa
- kide
- kio
- kiskali
- konde
- kontra
- kontsulgo
- koroa
- langile
- laster
- lauzka
- legoitza
- lehia
- leku
- 1 lelo
- letrant
- liluraldi
- liskartu
- 1 lokartu
- lorenar
- luzaro
- 1 marka
- markatu
- markes
- mentura
- mikakeria
- 1 min
- modernizatu
- 1 moltsa
- 1 mugitu
- muturrekoka
- neurri
- noble
- noiz
- noizbait
- nondik
- nor
- notin
- ogale
- ohara
- 1 on
- ordaingarri
- orduan
- oren
- oso
- ospel
- ozeano
- 1 pare
- partikularki
- pena
- peril
- 1 pikor
- 2 pilatu
- pisatu
- poliki
- 1 portu
- puñal
- saihets
- salketa
- seme
- sendiburu
- sendo
- sinesgaitz
- sosegu
- sumantza
- talo
- tarbe
- tarrapataka
- tatxa
- toki
- tontoki
- trantsimendu
- tratamendu
- trebe
- tristura
- 1 ugari
- ukatu
- ukondo
- 1 urre
- 1 urte
- urteburu
- usmo
- uste izan
- ustelkor
- xehardit
- xuxen
- zainilki
- zaldun
- zehar
- zenbat
- zer
- zerbitzatu
- zertaratu
- zetabe
- zilo
- zordun
- 1 zori
- zu
- zuzen
- zuzi
goiburua
jaurgo.
etimologikoa
Etim. De jaur- (< jaun ) + suf. -go(a) .
sense-1
(SP, Dv, H, A (que cita a Lç)),
jaurgoa.
Autoridad, dominio, soberanía. "Seigneurie" Dv. "Autorité, empire, domaine. [...] Syn. iauretasuna " H. v. jauntasun; cf. 2 jaungo. Tr. Aunque el primer testimonio es de Leiçarraga, no vuelve a documentarse hasta el siglo XX.
Herioaz desegin lezanzát herioaren iaurgoá zuena. Lç He 2, 14 (He nausitasuna, TB, Dv botherea, Ol, Ker a(a)l izatea ). Iainkoaren Resuma eta iaurgoá zeruan eta lurrean exerzi dezanzát. Lç Ins C, 4r. Itsasoko arrainén eta aireko xorién gainean dominazione eta iaurgoa luenzát. Ib. B, 5v. Ez beldur izan, artalde txiki ori; zuei yaurgoa ematea atsegin izan du aitak. Ir YKBiz 282. [Giza-batzak] bata besteagaz alkartu, baña guztien buru izango dan jaurgo ta agintaritza barik. Eguzk GizAuz 43. Lo dago Jentil-aroa, / Mari-gaiztoren jaurgoa. SMitx Aranz 24. Dama ondatzalle: / zure jaurgoa jun da. Ib. 34. Bisigotarren jaurgoa birrindu. Gazt MusIx 66.
Autoridad, dominio, soberanía. "Seigneurie" Dv. "Autorité, empire, domaine. [...] Syn. iauretasuna " H. v. jauntasun; cf. 2 jaungo. Tr. Aunque el primer testimonio es de Leiçarraga, no vuelve a documentarse hasta el siglo XX.
Herioaz desegin lezanzát herioaren iaurgoá zuena. Lç He 2, 14 (He nausitasuna, TB, Dv botherea, Ol, Ker a(a)l izatea ). Iainkoaren Resuma eta iaurgoá zeruan eta lurrean exerzi dezanzát. Lç Ins C, 4r. Itsasoko arrainén eta aireko xorién gainean dominazione eta iaurgoa luenzát. Ib. B, 5v. Ez beldur izan, artalde txiki ori; zuei yaurgoa ematea atsegin izan du aitak. Ir YKBiz 282. [Giza-batzak] bata besteagaz alkartu, baña guztien buru izango dan jaurgo ta agintaritza barik. Eguzk GizAuz 43. Lo dago Jentil-aroa, / Mari-gaiztoren jaurgoa. SMitx Aranz 24. Dama ondatzalle: / zure jaurgoa jun da. Ib. 34. Bisigotarren jaurgoa birrindu. Gazt MusIx 66.
azpiadiera-1.1
Gobierno.
Euzko-jaurguak erri-bakia gogoz zainduko dau. "Gobierno vasco" . EAEg 9-10-1936, 7.
Euzko-jaurguak erri-bakia gogoz zainduko dau. "Gobierno vasco" . EAEg 9-10-1936, 7.
azpiadiera-1.2
Reino; territorio sometido a una autoridad.
v. jaurerri.
Erromako jaurgoa (imperio) lau alderrietan zatitua gelditu zan. J.M. Tolosa EEs 1913, 208. Zeruko yaurgo (erreinu) ori. Ir YKBiz 175n. Yaurgo bat bere aurka berezia badago, yaurgo arek ez duke iraupenik. Ib. 161 (v. tbn. 182, 253 et passim). Jaurgo-arazoak ondo ta zuzen erabiliaz. Eguzk GizAuz 171. Aideak-zear pasiatzen da / Mari-gaizto jaurgo osoan. SMitx Aranz 19. Oñatiko bere jaurgoan / kapillatxo bat autetsi. Ib. 68.
Erromako jaurgoa (imperio) lau alderrietan zatitua gelditu zan. J.M. Tolosa EEs 1913, 208. Zeruko yaurgo (erreinu) ori. Ir YKBiz 175n. Yaurgo bat bere aurka berezia badago, yaurgo arek ez duke iraupenik. Ib. 161 (v. tbn. 182, 253 et passim). Jaurgo-arazoak ondo ta zuzen erabiliaz. Eguzk GizAuz 171. Aideak-zear pasiatzen da / Mari-gaizto jaurgo osoan. SMitx Aranz 19. Oñatiko bere jaurgoan / kapillatxo bat autetsi. Ib. 68.
azpisarrera-1
AMA-JAURGO.
Matriarcado.
Nolanai dala, or dugu erriketa-eredu bikaña, gizartean beñere ezagutuko ez dugun bezain egokia ta osoa: ama-yaurgoa, amatasuna nagusi [txindurrien artean] . Ldi Y 1933, 87.
Nolanai dala, or dugu erriketa-eredu bikaña, gizartean beñere ezagutuko ez dugun bezain egokia ta osoa: ama-yaurgoa, amatasuna nagusi [txindurrien artean] . Ldi Y 1933, 87.
azpisarrera-2
JAURGOAZKO
(Adnom.).
Yainkoaren yaurgoazko berri ona iragartzen da. Ir YKBiz 307. Batzuek yaurgoazko itz ori entzuten dute. Ib. 173.
Yainkoaren yaurgoazko berri ona iragartzen da. Ir YKBiz 307. Batzuek yaurgoazko itz ori entzuten dute. Ib. 173.
jaurgo
-
jaurgo....
-
Etim. De jaur- (< jaun ) + suf. -go(a) ....
-
(SP, Dv, H, A (que cita a Lç)), jaurgoa...
-
Gobierno. Euzko-jaurguak erri-bakia gogo...
-
Reino; territorio sometido a una autorid...
-
AMA-JAURGO. Matriarcado. Nolanai dala, o...
-
JAURGOAZKO (Adnom.). Yainkoaren yaurgoaz...
<< jaun 0 / 0 jazarri >>
Siège social
- B
- BISCAYE
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBAO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
- A
- ALABA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA-GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GUIPUSKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 PAMPELUNE - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
L'association
- P
- PAYS BASQUE NORD
- Château Neuf
15, place Paul Bert
64 100 Bayonne - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
