JAGONET bilaketa

33 emaitza bilaketarentzat

Nolakotasuna adieraztea: txigor(tu) (ogi txigortua, ogi txigorra)

Ongi esana al dago txigorkia?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz eratorriak
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak

Aditzaren jokabidea: saiatu/intentatu (bere burua hiltzen  saiatu da)

Bere burua hiltzen saiatu da (oker).

Bere burua hiltzea intentatu du (zuzen).

Bere burua hil nahi izan du (zuzen).

Gure ustez, saiatu beti ez da intentaturen pareko, baizik ‘esmerarse’ eta ‘intentar’ / ‘s’efforcer’ eta ‘tenter’, bien alor semantikotik du apur bana, kontestuaren arabera.

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, lexikoa > maileguak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: ber- eta bir- aurrizkiak (berregin/birmoldatu)

Noiz erabili behar da ber- eta noiz bir?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz eratorriak
Unitate-mota: afixuak > aurrizkiak, hitzak-aditzak

Lexikoa: esnea (esnea galdu/mindu/garraztu/ozpindu…)

Esnea zer egiten da, ozpindu ala garraztu?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: joko/jolas/josteta; jokatu (haur-joko/-jolas; mahai-joko; hitz-joko; tokan jokatu)

Joko hitzak ba al du esanahi generikoa: alegia, jolasak bere barnean sartzeko modukoa? Egokiak al dira haur-jokoak, mahai-jokoak, hitz-jokoak, tokan jokatu eta abar?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > hitz eratorriak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: ahaztu/ahatzarazi

Nola idatzi behar dugu ahaztu aditzaren arazlea, AHAZTarazi ala AHATZarazi?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > aditzoina

Lexikoa: aditzoina (lagun/lagundu, ekar, neur, zorrotz/zorroztu)

Aditzoinen kontua argitzeko, hau da, indikatibokoak ez diren aditz-formetan (aginteran, subjuntiboan edo ahaleran) adizki nagusiak izan behar duen formaz 28. arauaz gainera beste araurik eman den ala ez jakin nahi nuke. Eta ea zuzenak diren ondorengo adibide hauek guztiak: ekar dezala, neur dezaket, zorrotz dezaket, ikas dezakezu, ekar genezake, lagun nazazu, lagundu nazazu... Azkeneko horiek biak ere zuzenak dira?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, lexikoa > aditzak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa

Aditzaren jokabidea: aipatu (aipatu du horiek direla asmoak)

Zuzena al da Halaber, aipatu du horiek direla bere asmoak esaldia? Izan ere, irakurri izan dut aipatu aditzak ez duela perpaus osagarririk onartzen.

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, perpausa > osagarriak

Lexikoa: kontuan/kontutan (kontuan hartu / *kontutan hartu)

Hauek guztiak kontutan hartu behar dituzu, ala kontuan hartu behar dituzu?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: mira egin / falta sumatu / faltan hartu

Hitz berri bat sortzeko proposamena dakarkizuet. Gaztelaniazko echar en falta eta frantsesezko trouver (quelqu’un) de manque esateko (ingelesezko to miss, alegia), euskaraz norbaiten falta sumatu edo norbait faltan hartu omen dira egokiak. Nik proposatu nahi dizuedan hitza hauxe da: gabetsi edota gabestu. Adibidez, Ander gabetsi egiten dugu, Ander gabesten dugu. Zer deritzozue?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper