Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZUZEN ETA BIDEZKO Justo. Nausiak, zuzen eta bidezko dena bihurrozuete sehiei. Dv Col 4, 1 (Ker zuzen eta bidezko dana; Ol zuzen eta bide dana). Bazkide bakotxak guztientzat eta guztiak bakotxarentzat lan-egiñaz, gizasene oro baltsan bizitea, gauzarik zuzen eta bidezkoentzat dauke. Eguzk GizAuz 8. Zuzen eta bidezkoa bakoitzari dagokiona itzultzea zala uste baitzuen. Zait Plat 92. Agintariek agindua agindupekoek egitea zuzen eta bidezkoa lizakeala. Ib. 131.

adib: zuzen 5 adj. Zuzentasunaren araberakoa. Irakats iezadazu zeure lege zuzena. Jainkoaren tribunal guztiz zuzenean. Nire epaia zuzena da, ez baitut nire nahia bilatzen. Eskabide zuzena izanik. Eta darabiltzagun asmo guztiak ere ez direla, gerok darabiltzagulako, artezak eta zuzenak. Ez litzateke zuzen orduan esan nizkizunak orain aldatzen hastea. Hori ez da jokabide zuzena. Zuzen dena emango dizuet. Zuzen eta bidezkoa da.

zuzen eta bidezko 3: Berria (“Kazetarien aurrean eginiko agerraldian, idazkariak adierazi zuen sinetsirik dagoela auzitegiak gai direla akusatu horiek era zuzen eta bidezkoan epaitzeko”), Consumer (“Edozein modutan ere, zuzen eta bidezko ikusten dut diskoen prezioa merkatzea ekarriko lukeen edozer gauza”), Laneki (“Beraz, neurri horiek eraginkorrak izan daitezen, bidaia antolatzaileek, agentziek eta helmugako hotelek modu zuzen eta bidezkoan gauzatu behar dituzte”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zuzen eta bidezko 16: Berria (“zilegi da, zuzen eta bidezkoa, Man Ray argazkilari, artista eta zinemagilearen Emak Bakia (1926) lehen euskal filma dela esatea”), Jon Muñoz 11 (“Zuzen eta bidezko iruditu zitzaidan Tourvel andreari plazer hura ematea”), Matias Mugica (“Justutik ez zitzaidan iruditu egitera nindoan zerrikeria hura egintza zuzen eta bidezkoa zela”), Amaia Lizarralde (“Helburu horretara iristeko behar-beharrezkoa izango da herritarrek eta komunitateek, enpresek eta erakundeek, maila guztietan, dagozkien erantzukizun eta ardurak onartzea, eta guzti-guztiek partaidetza zuzen eta bidezkoa izatea eginkizun komunean.”), Oskar Arana (“Bizitza osoan saihestu izan dituen esaldiak zuzen eta bidezko iruditzen zaizkio bat-batean: Emaiok astindu on bat, horrela ikasiko dik!”), Elizen arteko Biblia (“Nagusiok, eman zeuen esklaboei zuzen eta bidezko dena, jakinik zuek ere baduzuela zeruan nagusia”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa zuzen eta bidezko2 sarreretan.