Leku-izenak

(...)
Pour ur les exemples seraient très nombreux : Uhalde et Ugalde (cf. ugotcho «loup d’eau, brochet ») ; Uhart, Urdazubi, (Urdaxs) «pont où passe l’eau», Urdainzelai «plateau où court l’eau», Zugarramurdi «eau qui vient des ormes», etc.
(...)

(...)
Les noms de maisons sont ordinairemént caractérsés par les terminaisons bide «chemin», alde «côté», art «milieu», ondo «pied», buru «tête, extrémité», bazter «bord», gain «sur», pe ou be «dessous», etc., Gaztambide «chemin du châtaignier», Itchurralde «à côté de la fontaine», Uhart ou Huart «au milieu de l’eau» (ce not doit être proprement «île ilot »), Ibarrondo «au pied de la vallée», Burguburu «à l’extrémité du bourg», Basterretche «maison sur la limite du village», Bidegain «audessus du chemin», Inchauspe «sous le noyer», etc.
(...)

(...)
"Irla hitzaren ordez uste dut hobe dela isla erabiltzea. Euskaldun askok eta askok eskertuko lukeela uste dut. Hain-zuzen-ere Lekeition islía deitzen zaio han dagoenari. Beste alde batetik, uharte erabili nahi lukeenik balego, are okerrago litzateke, zeren hori beste zentzu baten erabili izan baita historian zehar". // Beste zentzu bateko erabiltze hori hurrengo honetan oinarritzen dut: Ugarte / Uharte forma lehorreko euskal toponymian ugari agertzen da, eta ez dagokio nahi-ta-nahi-ez isla bati, hau da, alde guztietarik urez inguraturik dagoen bati, erdarazko 'entrambasaguas' typokoari baizik, Justo Garate-ren hitzetan "confluencia" erdarazko hitzaren pareko denari baizik [1. oin oharra: Luis Michelena, Apellidos vascos, 3ª edición, Bilbao 1973, n° 572], eta inoiz "isla fluvial" ere izan daitekeenari
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)