Leku-izenak
Gabiria - Lieux - EODA
Gabiria (Commune)
-
gaviria -
(1342)
FDMPV.006 , 16 dok. 36. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
juan martínes de gaviria -
(1342/03/20)
FDMPV.006 , 36. or. [UA.SEG, E/6/4/1, 3r, 5r]
(...)
Cómmo dia jueves veynte de Março era de mill e tresientos e ochenta annos, en la villa de Mondragón, seyendo y presente Don Lope Sánches de Alçibarr alcalle en la villa de Mondragón, et en presencia de mí Pero Lopes d'Arandia escrivano público por nuestro sennor el rey en la dicha villa, con los testigos de yuso escriptos: paresçió por ant'el dicho alcalde Juan Martínes de Gaviria e mostró e fiso ler a mí el dicho escrivano una carta del dicho sennor rey escripta en papel e sellada con su sello en las espaldas. E leyda la dicha carta el sobre dicho Juan Martínes dixo al dicho alcalde que toviese por bien mandar tresladar a mi el dicho escrivano la dicha carta [...] fue sacada d'ella vien e verdaderamente por abtoridad e mandado del dicho alcalde e por pidimiento del dicho Juan Martines, e porque es çierto fis en él este mio signo, acostunbrado, a tal, en testimonio de verdad. Yo Pero Lópes
(...)Que: Alkatearen ordezkaria
Où: Arrasate
Origine: FDMPV.006 -
gabiria -
(1390)
FDMPV.041 , 46 dok. 105. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1390)
FDMPV.041 , 46 dok. 125. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1390)
FDMPV.006 , 69 dok. 156. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1390/08/12)
FDMPV.006 , 155, 156. or. [UA.SEG, B/1/1/17]
(...)
Iten fallamos e declaramos e mandamos que de cada anno, juntados commo dicho es, en el dicho dia de Sant Miguell escogan [sic] e pongan tres Jurados: uno que sea morador en la dicha Villarreal, e otro que sea de la collaçión de Santa Maria de Çu[m]árraga, e otro de la collaçión de Sant Miguell d'Esquioga, e otro jurado sy quisieren en la collaçión de Gaviria mientre son vesinos en la dicha villa, que pongan en su collaçión [...] Iten eso mesmo que pongan un Fiel en la collaçión de Gaviria mientre tovieren la dicha vesindat en la dicha villa en uno con los otros tres
(...)Que: Herria
Où: Gipuzkoa
Origine: FDMPV.006 -
gaviria -
(1397)
FDMPV.032 , 25 dok. 103. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1397)
FDMPV.032 , 25 dok. 103. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1399)
FDMPV.048 , 26 dok. 80. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1406)
FDMPV.032 , 28 dok. 126. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1406)
FDMPV.032 , 29 dok. 129. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1406)
FDMPV.032 , 29 dok. 133. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1409)
FDMPV.032 , 31 dok. 144. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1425)
FDMPV.032 , 33 dok. 156. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1426)
FDMPV.047 , 145 dok. 144. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1430)
FDMPV.060 , 20 dok. 58. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1430)
FDMPV.060 , 21 dok. 60. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1434)
FDMPV.047 , 169 dok. 227. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1442)
FDMPV.047 , 176 dok. 245. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1449)
FDMPV.047 , 196 dok. 313. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1449)
FDMPV.047 , 196 dok. 314. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1453)
FDMPV.032 , 38 dok. 166. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1453)
FDMPV.032 , 39 dok. 170. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1456)
FDMPV.032 , 42 dok. 187. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1462)
FDMPV.060 , 32 dok. 100. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1464-1506)
FDMPV.116 , 4 dok. 168. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1470)
FDMPV.048 , 47 dok. 184. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1470)
FDMPV.072 , 56 dok. 15. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1474)
FDMPV.072 , 58 dok. 23. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1474)
FDMPV.072 , 59 dok. 26. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1475)
FDMPV.013 , 67 dok. 168. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1476)
FDMPV.069 , 232 dok. 479. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1476)
FDMPV.069 , 232 dok. 480. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1476)
FDMPV.069 , 233 dok. 485. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1480)
FDMPV.069 , 247 dok. 511. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1483)
FDMPV.060 , 34 dok. 128. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1483)
FDMPV.060 , 34 dok. 125. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1483)
FDMPV.060 , 34 dok. 127. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1490)
FDMPV.072 , 79 dok. 94. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1491)
FDMPV.086 , 72 dok. 110. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabyria -
(1493)
FDMPV.112 , 62 dok. 182. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1496)
FDMPV.086 , 88 dok. 132. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1497)
FDMPV.116 , 19 dok. 211. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1500)
FDMPV.086 , 94 dok. 145. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1501)
FDMPV.087 , 1501 dok. 2. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1503)
FDMPV.087 , 1503 dok. 31. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1504)
FDMPV.087 , 1504 dok. 33. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1504)
FDMPV.087 , 1504 dok. 42. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabyria -
(1504)
FDMPV.087 , 1504 dok. 42. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1505)
FDMPV.087 , 1505 dok. 46. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1511)
FDMPV.087 , 2 dok. 247. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1511)
FDMPV.086 , 116 dok. 200. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1513)
FDMPV.087 , 1513 dok. 109. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1514)
FDMPV.087 , 1514 dok. 150. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1517)
FDMPV.086 , 178 dok. 307. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1520)
FDMPV.087 , 1520 dok. 230. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1520)
FDMPV.086 , 204 dok. 350. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1520)
FDMPV.087 , 12 dok. 292. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1625)
SG.GIPTLOP , 67 dok. 422v. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1625)
SG.GIPTLOP , 4 dok. 134r. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1754)
LARR.CORG , 53. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1800-1833)
AÑ.LPV , 51 C
(...)
Pueblos de Guipúzcoa. Primero se ponen los que pertenecen al Obispado de Pamplona
(...)Que:
Où:
Origine: AÑ.LPV -
gaviria -
(1802)
DRAH , I, 302-303
(...)
v. de la pr. de Guipuzcoa del arcip. mayor y ob. de Pamplona. Su situacion es en terreno montuoso, y confina por n. con las villas de Zumarraga y Esquioga, por e. con el concejo de Ichaso y villa de Ormaiztegui, por s. con la de Mutiloa y por o. con la de Legazpia. De las 9 casas de que se compone la poblacion solas las del cura y las 2 concejiles estan en terreno llano; una de ellas está destinada para posada pública, almacen y tienda de abastos; la otra es de buena fabrica sostenida de seis pilares de piedra arenisca. A distancia de un quarto de legua y en el camino real está el barrio de Alegría con 9 casas y una posada para los viajantes, y todas con los caseríos dispersos son 130. Esta villa usa por armas una águila coronada sobre un árbol que tiene á su raiz dos faxas de azur y una estrella al lado del águila, ocupa el 35 asiento en las juntas generales de provincia y vota con 31 fuegos, y la jurisdiccion ordinaria y gubernativa se exerce por los ministros que nombra. La iglesia parroquial, que tambien está en la misma llanura que las casas concejiles, es del título de nuestra Señora de la Asuncion, y la sirven un rector y 6 beneficiados que presentan en hijos patrimoniales los dueños de las casas. En sus términos, que se extienden á 3 leguas, hay 4 ermitas dedicadas á S. Estéban, santa Marina y S. Miguel. La cosecha es de trigo, maíz, navo, alholva, manzana, castaña, guinda, cereza; pero de todo con mucha escasez por ser el terreno áspero y montuoso, y por la misma razon es poca la yerba que se cría para pasto del ganado. Son muchas las fuentes de agua dulce y hay 2 minerales y un arroyo llamado Eztanda , en cuya inmediacion se ve un pozo de corta extension que mana agua en todos tiempos, elevándola á bastante altura, y sirve de mucho beneficio y utilidad para algunos de los 8 molinos harineros que hay en jurisdiction de esta villa. Estuvo sujeta á la de la alcaldía mayor de Arería hasta que fué erigida en villa por real privilegio de 2 de noviembre del año de 1661. A.
(...)Que:
Où:
Origine: DRAH -
gabiria, gaviria -
(1829 [1587, 1614])
CENS.CAST.XVI , Ap. 124, 125, 304a
(...)
Gabiria, que es de la alcaldía mayor de Areria, treinta y un fuegos [...] Gabiria [Vecinos:] 160 [Fuegos:] 31 [...] Gaviria / [VECINOS:] 180 / [PILAS:] 1
(...)Que: Herria
Où: Areria [gaur bereiz]
Origine: CENS.CAST.XVI -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 49, s.v. Ezquioga
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 29, s.v. Azpeitia
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 16, s.v. Alegria
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 91, s.v. Guipuzcoa
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 262, s.v. Zumarraga
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 52, s.v. Gaviria
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 64, s.v. Guipuzcoa
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 59, s.v. Guipuzcoa
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 141, s.v. Ormaiztegui
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 84, s.v. Guipuzcoa
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 133, s.v. Mutiloa
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1845-1850)
MAD.DGEH , GI, 109, s.v. Ichaso
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiriako -
(1847)
Izt.C , 102
(...)
*Ormaiztegiko mugapean badira iturri garbi onak; bai ta bi erreka pizkor ere: oetako bata jatxitzen da *Gabiriako mugatik, zeñari esaten zaion San *Estebango erreka, eta bestea *Alegeriako etxadiatik datorrena
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
gabiria -
(1847)
Izt.C , 113
(...)
*Zumarraga gelditzen da eskuitara, eta ezkerrerontz *Billa-erreal; lagatzen ere ditu bidasti-aldi batean eskuirontz *Gabiria, *Ezkioga, eta *Ormaiztegi
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
gabiriako -
(1847)
Izt.C , 93
(...)
*Gabiriako mugapean badira iturri anitz ur garbi ona iori ematen dutenak; baita ugaiotarrak ere
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
gavíria -
(1857)
NOM.1857 , 0025
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1857)
NOM.1857 , 0025
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria'n -
(1926)
ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 99, 106, 107, 108. or.
(...)
Ageŕe-bengoa (Gabiria'n...) [...] Baztaŕika (Gabiria'n) 99. or.; Baŕetxe (Gabiria'n...) 106. or.; Amezti (Aŕayotz'en, Igeldo'n, Aya'n, Gabiria'n, Beŕgara'n, Andoain'en...) 107. or.; Azkaŕtza (Gabiria'n...) 108. or.
(...)Que: Herria
Où: Gipuzkoa
Origine: ETX.EEI -
gaviria -
(1940)
NOM.1940 , Gip., 15. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1940)
NOM.1940 , Gip., 16. or.
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(1954)
IGNE.50 , 0088 (Vergara)
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1966)
AZK.EDIAL , 34 B
(...)
Dialecto guipuzcoano
(...)Que:
Où:
Origine: AZK.EDIAL -
gabiria -
(1974)
LIZ.LUR , 34. or.
(...)
Gabiria, Ezkioga-Itxaso, Ormaiztegi, Zerain, Mutiloa, Segura, Zegama, Idiazabal, Olaberria, Beasain, Ordizia, Lazkano, Ataun, Zaldibia, Gaintza, Itsasondo, Altzaga, Arama eta Legorreta: 18 udal, 309,83 km2 eta 41.866 bizilagun. Goierritarrei galdatu ondoren, Legorreta jarri dugu Goierriko azken herri bezala
(...)Que: Herria
Où: Goierri (Gipuzkoa)
Origine: LIZ.LUR -
gaviria: gabiria -
(1974)
TXILL.EHLI , 170 B
Que:
Où:
Origine: TXILL.EHLI -
gabiria -
(1977/08/25)
KINT.GAB , 555-557
(...)
GABIRIAREN ETYMOLOGIAZ 1977-VIII-25 XABIER KINTANA Duela zenbait hilabete Ordiziatik, bertan hitzaldi bat egin nezan, deitu egin ninduten. Handik Bilboratzean, hiriak bere sarrera[n] daukan izenaz hasi nintzen pentsatzen, ondorioz, hemen dakartzadan konklusioetara helduz. Dakigunez, Gipuzkoako hiri horren oraingo izen ofiziala Villafranca de Ordizia da, bertakoek eta ingurukoek beti Ordizia, soil-soilki, deitua izan arren. Neronen kezka, ordea, ez zen hiri horren gaurko euskal izena nola den jakitea, aurrekoa, hots, erdarazko Villafranca hori, euskaraz inoiz izan bazen behintzat, nolakoa izan zitekeen jakitea baizik. Arazo honek, bestalde, kuriositateaz gainera, ba du aparteko garrantzia. Dakikegunez, Erdi Haroaren bukaeran, XIII eta XIV mendeetan bereziki, Euskal Herrian, Europa osoko prozesu batetan murgildurik, erregeen babespeko hiri asko fundatu ziren, gaztelaniaz Villafranca, Villarreal, Villagrana, Monreal, Salvatierra eta Segura izenez ezagutuak [Ikus Julio Caro Baroja, Los Vascos3, Ed.Istmo, Madrid, 1973, 91 hor]. Euskal Herriko orain arteko hizkuntza ofizial ia bakarrak erdarak izan direlarik, dokumentuetan ez dira behin ere izenik euskaraz azaltzen eta horregatik ez dakigu herriaren ahoan noizbait usariorik ukan duten ala ez. Erregeen babespean egindako hiri bereziok euskaraz generikoki izendatzeko orduan, beraz, orduko euskal izena ez dakigularik, erdaraz aipatu beharra daukagu, orain asmaturiko eta ordukoa ez zen izen anakhroniko batez adierazi nahi ez baditugu behintzat [Salhatzekoak dira, arrazoi honexegatik, hiribildu moduko asmakeria modernoak]. Hirien, eta, eskuharki, toponymi izen askok, maiz hizkuntza ezberdinetan beren kide hurbilak dauzkate: Neapolis / Villanova / Citatanova / Villeneuve / Villanueva / Vilanova / Neustadt / Novgorod / Hiriberri ;Pentapolis / Cincovillas / Bosturi / ;Villabona / Uriona; Bonloc / Lekuona / Lekuine; Neuchâtel / Neufchateau / Newcastle / Castelnuovo / Gazteluberri, Jauregiberri… etab. Gu orain gatxezkion izenak berak ere, Villafranca-k halegia, ba ditu Europako beste hizkuntzetan bere kideak: Villefranche, Friburg, Freetown… Izenok, funtsean, zera adierazten zuten, beraik zeramatzaten hiriek, inguruko herri lauek ez bezala, zerga, petxa edo erret paguetan halako pribilegio batzu zeuzkatela. Erdarazko Villafranca, hortaz, “Villa franca o libre (exenta) de pechas” gisa ulertu behar dukegu. Euskaraz hori berberori nola esan zitekeen pentsatzen arituz [Alde batera uzten dugu, noski, iparraldeko Milafranga, berau erromantzetikoa izanki], petxa (edo zerga) gabeko hiria zatekeela etorri zitzaidan burura, beste hizkuntzetan bezala laburtuz, hots, petxa edo zerga hitza kenduz, gabeko hiria edo gabe (dagoen) hiria irtenik. Une hartan izen bat pasatu zen ene burutik: Gabiria, Villafranca de Ordizia-ren ondoan egonik, agian neronek bilatu nahi nuenaz zer ikusia zeukakeena. Formaz, Gabiria gabe + hiri-tik sortua datekeela begien bistan da. Beste etymologia posible bat gabi ”mailu” + hiri litzateke, baina geographiaz ba dirudi hor ez dela inoiz burdin olarik izan, hypothesis hori ezabatzen duena berau [Ikus Pablo de Gorosabel, Noticia de las cosas memorables de Guipúzkoa o descripción de la provincia y de sus habitantes, Ed.López, Tolosa, 1899-1901, 195-197, horr.”No tiene fábrica de ninguna clase; pero sí algunos molinos harineros de poca consideración, a causa de la escasez de agua de su regata”]. Beste etymologia posible bat, A. Irigoyenek proposatua, zera litzateke: Gabi ”izen propioa” + hiri (cf. Enekuri, Maruri, Basahuri, Otsanduri, Erramelluri…): hori baina, Gipuzkoan kasu bakarra litzateke, ez bailuke –eta -hiri-rekin are gutiago– beste kiderik. Alde batera uzten ditugu, zentzurik ikusten ez diegulako, gau + hiri, edo -iri “aurre”-rekiko beste hypothesisak (cf. Zubiri, goiztiri). Gabiria (<*gabe + hiria) ez litzateke, bestalde, gabe + sustantibo modura euskaraz dugun bakarra, hortxe baitago Bizkaiko Bagil (<*baga, ”gabe” + hil), euskara komuneko Urria edo frantsesezko la saison morte gisa, hau da, “fruitu edo uzta gabeko hilabetea”, udaberrikoak amaiturik udakoak oraino heldu ez direnean gertatua [Honetaz, Julio Varo Barojak beste hiru etymologia aipatzen ditu (ikus Estudios Vascos2 Ed. Txertoa, S. Sebastián, 1973, 81.hor.): baba il (Astarloak), ebaki il (Van Eys) eta bago pago il (Kanpion). Gure ustez ez dira onhargarri.Astarloatena formagatik alde baterautzirik, Kanpionena onhartzekotan Bizkaian pago-ren ordez inoiz bago izan dela frogaru beharko litzateke;Van Eysen bidetik, denbora aski zaharretan ari baikara, ebaki (edo ebagi) il –en ebail aterako litzaiguke]. Gabiria “Villafranca, Friburg” zatekeela susma erazten diguten beste datu batzu ere ba dira. Gorosabelek dioenez, ez dakigu noiz fundatua izan zen herri hori, baina ba dirudi zaharra dela [Ikus gora: Gorosabel, Noticia…, 196.hor]. Beraren izenaren lehen dokumentua 1399.garren urtean, azaltzen da, petxarik eza eskatu zioten herri batzuri erantzunez, erregeak egindako txartel batean, hain zuzen. Antza denez, urte batzu lehenago 1384. urtean, Segura hiri petxagabekora erantsia zen, baina hurrengo mendean, Areriako alkategopera pasatu zen. Azkenik, 1661.ean, erregearen pribilegio batez, hiri aparteko gisa eratu zen. Esan beharra dago, halaber, beti babes bila, lehenagoko sasoi batez, Salvatierra de Iraurgi-ren, hau da, Azpeitiaren magalean egon zela. Guztiotan konstante bat azaltzen zaigu, petxa gabe egoteko ahalegina, nolabait bere izena justifika lezakeena. Susmatzekoa da, beraz, Gabiriak gaur gordetzen duen izen hori ez ote den lehenagoko beste villafranca haiek berentzat euskaraz zeukatenetik kopiatua, eta haiengan gaur galdua. Galtze hori, derragun bidenabar, oso komuna izan da, bai eta erdarazko formetan ere. Gogora dezagun, kasu, behialako Villagrana de Zumaya eta Monreal de Deva, gaur, erdaraz ere, Zumaya eta Deva geldituak direla, Villarreal de Urrechua edo Villafranca de Ordizia, euskaraz, Urretxua edo Ordizia diren bezalaxe.
(...)Que:
Où:
Origine: KINT.GAB -
gaviria: gabiria (gabiriar) -
(1978)
E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 324. or.
Que:
Où:
Origine: E.EUS.UD -
gaviria -
(1979)
IGNE.25 , 088-IV
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, apeadero de -
(1979)
IGNE.25 , 088-IV
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria: gabiria (gabiriar) -
(1979)
E.UDAL , 29
Que:
Où:
Origine: E.UDAL -
gabiria -
(1981/07/20)
EHAA , 044. zkia., 1352. or.
(...)
JAURLARITZAREN LEHENDAKARITZA // 543 // Toki-Arduralaritzako Sailordetzaren 1981garreneko Ekainaren 15eko ERABAKIA, Gaviria Udal-izena aldatu eta aurrerantzean GABIRIA izateari buruz. // Toki Jaurpidearen Legearen 22garren atalak eta Biztanle eta Lurralde-Mugaketaren Araudiaren 34garrenak agintzen duenari jarraituz, eta Abuztuaren 25eko 2.488/1981 Errege Dekretoz eskuratu zaizkion agintepideez baliatuz, Udalbatzarraren erabakiak eta Gipuzkoako Foru-Diputazioaren baiezko Txostena ikusi ondoren, // Toki-Arduralaritzako Sailordetza honek zera ERABAKI DU: // Gaviria Udal-izena aldatu eta aurrerantzean GABIRIA izan dedineko baimena ematea. // Guztiek jakin dezaten eta dagozkion ondorioetarako adierazten da hori. // Gasteiz, 1981garreneko Ekainak 15. // Sailburuordea, // BITORIANO MENTXAKATORRE GARAI
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EHAA -
GABIRIA: GABIRIA -
(1986)
HPS.EAE , 72
Que: Udalerria
Où:
Origine: HPS.EAE -
gabiria -
(1986)
GFA.MAP200 , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1989)
MU.ETM , 10, 211
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria (< gaviria) -
(1989/04/22)
BOE.EAE , 096. zkia., 11919. or.
(...)
9137 RESOLUCIÓN de 14 de febrero de 1989, de la Dirección de Relaciones Institucionales y Administración Local, sobre publicidad de los nombres oficiales de los municipios de la Comunidad Autónoma. // A los efectos de lo que establece la disposición adicional primera del Decreto 271/1983, de 12 de diciembre, por el que se determina el procedimiento para el cambio de nombre de los municipios de País Vasco, resuelvo: // Aprobar la lista oficial de nombres, que es la que bajo el epígrafe “Denomincación actual”, y con el desglose por territorios históricos, se indica a continuación: [...] III. TERRITORIO HISTÓRICO DE GUIPÚZCOA / GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOA [...] Conforme al artículo 4º del Decreto, la utilización de nombres que no figuren bajo el epígrafe “Denominación actual” debe suspenderse hasta que, previo el expediente a que se refiere el repetido Decreto, se obtenga la aprobación definitiva. // Vitoria-Gasteiz, 14 de febrero de 1989.- El Director de Relaciones Institucionales y Administración Local, Peru Bazako Atutxa
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: BOE.EAE -
gabiria -
(1991)
NOM.1991 , Gip. 16
Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiri basoa -
(1992)
ARZDI.GIPTOP , 088-45-100-2
(...)
gabiria
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1992)
FK , 088-46-091-3
(...)
gabiria
(...)Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1992/03/17)
EHAA , 053. zkia., 2149. or.
(...)
LEHENDAKARITZA, LEGE ARAUBIDE ETA AUTONOMI GARAPENA // 786 // ERABAKIA, 1992ko martxoaren 5ekoa, Erakunde Harreman eta Toki Administrazioko Zuzendariarena, Autonomi Elkarteko udalerrien izen ofizialak argitaratzeko dena. // Abenduaren 12ko 271/1988 Dekretuaren Xedapen Gehigarrietatik Lehenengoak ezarritakoaren ondorioetarako, honako hau // ERABAKI DUT: // «Gaurregungo izena» idazpurupean eta Lurralde Historikoetan banatuta ondoren ematen den izenen zerrenda ofiziala onartzea: [...] III. GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOA [...] Gaurregungo izena: gabiria / Lehengo izena: gaviria [...] Aipatutako Dekretuko 4. atalaren arabera, «Gaurregungo izenah idazpurupean azaltzen ez diren izenak ez dira erabili behar, Dekretu horretan aipatzen den espedienteari izapideak egin ondoren behín-betiko onartzen diren arte. // Vitoria-Gasteiz, 1992ko martxoak 5. Erakunde Harreman eta Toki Administrazioko Zuzendaria, RICARDO GATZAGAETXEBARRIA BASTIDA
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EHAA -
gabiria udal-barrutia -
(1993/01/21)
DEIKER.HPS , 73809
(...)
088-54 131
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria zahar -
(1994)
EJ.25 , 06. mapa
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1994)
EJ.25 , 06. mapa
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(1999)
HM.URRTXZM , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria: gabiria (gabiriar) -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1217. or.
Que:
Où:
Origine: E.EUS.GOR.EAE -
gabiria: gabiria -
(2001)
EUDEL , 31
(...)
gabiriar
(...)Que: Udalerria
Où:
Origine: EUDEL -
gabiria -
(2003)
HM.LGZP03 , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
Gabiria: gabiriar -
(2004)
ARAUA.140 , Euskera, XLIX (2004, 2), 1012. or.
(...)
Gabiria (euskara); Gabiria (ofiziala). Herritar izena: gabiriar.
(...)Que: Udala
Où: Gipuzkoa
Origine: ARAUA.140 -
gabiria (gabiriar) -
(2004/06/03)
OB.AG , 2.2
(...)
Onomastika batzordeak Ziordian izandako bileran onartutako izena
(...)Que: Udalerria
Où: Goierri (Gipuzkoa)
Origine: OB.AG -
gabiria -
(2005)
GIP.ERREP , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2005)
EUST.KALE , Gipuzkoa
(...)
Gabiria
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2005)
HM.GBR , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria fundizioak -
(2005)
HM.GBR , --
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178552
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178553
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gaviria -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178552
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, pinares de -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.556000 Y.4768000 / GAKOA: 178557
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, fundiciones -
(2007)
GFA.TOP.5 , L: 15703
(...)
88-47
(...)Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, casco histórico de | -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178556
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178550
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, casa cural de -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178555
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.559235 Y.4767450 / GAKOA: 178551
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, sendero de pequeño recorrido pr-gi 63 o vuelta a | -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178554
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, manantial de aguas mineromedicinales de -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.557350 Y.4766800 / GAKOA: 208882
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, casa consistorial de -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558750 Y.4766800 / GAKOA: 178558
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria haurreskola -
(2007)
EJHS.IKAST , --
(...)
GABIRIA
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria, balsa de -
(2007)
NOM.GEOGR , 0088-4
(...)
UTM X.558400 Y.4765750 / GAKOA: 178559
(...)Que:
Où: Gabiria
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007)
NOM.GEOGR , Gip. MTN,25
Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2007/03/22)
EAE.IOF.07 , 58. zkia., 7065. or.
(...)
III. Gipuzkoako lurralde historikoa
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EAE.IOF.07 -
gabiria udalerria -
(2007/07/25)
DEIKER.HPS , 73809
(...)
088-38 152
(...)Que:
Où:
Origine: DEIKER.HPS -
gabiria -
(2009/02/02)
EAE.IOF.09 , 022. zkia., 507-5. or.
(...)
JAURLARITZAREN LEHENDAKARIORDETZA // 507 // EBAZPENA, 2009ko urtarrilaren 12koa, Toki Araubidearen zuzendariarena, Autonomia Erkidegoko udalerrien izen ofizialak argitaratzeari buruzkoa. // Abenduaren 12ko 271/1983 Dekretuaren xedapen gehigarrietatik lehenengoak ezarritakoaren ondorioetarako, honako hau // EBATZI DUT: // «Izen ofiziala» idazpurupean eta Lurralde historikoetan banatuta, ondoren ematen den izenen zerrenda ofiziala onartzea, lehengo izena ere azalduz, azken zerrenda ofizialean azaldutako izenarekiko aldaketarik jaso duten udalerriei dagokionez. [...] III. GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOA [...] En Vitoria-Gasteiz, a 12 de enero de 2009. // El Director de Régimen Local, // JOSÉ M.ª ENDEMAÑO ARÓSTEGUI
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EAE.IOF.09 -
gabiria -
(2009/02/10)
EAE.IOF.09 , 028. zkia., 688-9. or.
(...)
JAURLARITZAREN LEHENDAKARIORDETZA // 688 // HUTSEN ZUZENKETA, honako ebazpenarena: Ebazpena, 2009ko urtarrilaren 12koa, Toki Araubi¬dearen zuzendariarena, Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien izen ofizialak argitaratzeari buruzkoa. // Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariari buruzko abenduaren 23ko 217/2008 Dekretuaren 18.2.a) artikuluak ezartzen duenez, aldizkariaren argitalpena prestatzerakoan egiten diren hutsak, baldin eta dokumentuaren edukia aldatzen badute edo zalantzak sortzen badituzte, Jaurlaritzaren Idazkaritzako eta Legebiltzarrarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak zuzenduko ditu, ofizioz nahiz organo edo entitate interesdunak eskatuta. // Era horretako akatsak antzeman dira Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien izen ofizialak argitaratzeari buruzko Toki Araubidearen zuzendariaren 2009ko urtarrilaren 12ko Ebazpenean (2009ko otsailaren 2ko Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria, 22. zenbakia). Akatsaz ohartuta, honako hau zuzendu behar da: // Jarraian Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien izen ofizialen zerrenda argitaratzen da, lurraldeka: [...] III. GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOA [...]
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EAE.IOF.09 -
gabiria -
(2010/02/26)
EHAA.EAE.10 , 039. zkia., 2010/1032
(...)
JUSTIZIA ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA EBAZPENA, 2010eko urtarrilaren 12koa, Auzibideen zuzendariarena, Autonomia Erkidegoko udalerrien izen ofizialak argitaratzeari buruzkoa. Abenduaren 12ko 271/1983 Dekretuaren xedapen gehigarrietatik lehenengoak ezarritakoaren ondorioetarako, honako hau EBATZI DUT: «Izen ofiziala» idazpurupean eta lurralde historikoetan banatuta, ondoren ematen den izenen zerrenda ofiziala onartzea, lehengo izena ere azalduz azken zerrenda ofizialean azaldutako izenarekiko aldaketarik jaso duten udalerriei dagokionez. (…) [I]II. GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOA (…) Vitoria-Gasteiz, 2010eko urtarrilaren 12a. Auzibideen zuzendaria, MARÍA SOLEDAD GÓMEZ ADRIAN.
(...)Que: Udalerria
Où: Gipuzkoa
Origine: EHAA.EAE.10 -
gabiria -
(2011)
SAL.IKA , 6.46, 163. or.
(...)
Gabarika (probable casa o caserío de Mungia, B), Gabiria (G) [...] creo que se puede partir de Gaberius (Solin & Salomies, 1994: 84), de *(t?rra, villa) gaberica, de donde por asimilación habrá salido Gabarica. Creo que con un sufijo diferente puede derivarse del mismo antropónimo otro topónimo vasco: Gabiria (G). Si partimos de *(těrra, villa) gaberiana 'la granja, la propiedad de Gaberius', por asimilación vocálica saldría *Gabiriana, de donde, por caída de la nasal lene intervocálica *Gabiriâa, y por pérdida de la nasalidad y contracción de vocales iguales Gabiria (cf. El topónimo alavés Audicana > *Audicâa > Audica, escrito en euskera Audika y basado según Caro Baroja [1945: 92-93] en el antropónimo Audicus)
(...)Que: Herria
Où: Gipuzkoa
Origine: SAL.IKA
- Gabiria (officiel)
- Término municiapl de Gabiria (espagnol)
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
Siège social
- B
- BISCAYE
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBAO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
- A
- ALABA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA-GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GUIPUSKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 PAMPELUNE - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
L'association
- P
- PAYS BASQUE NORD
- Château Neuf
15, place Paul Bert
64 100 Bayonne - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
