Leku-izenak

(...)
Cuarto alto, Andiaga-ren beste izen bat izan zitekeen. Halarik ere, ez dakigu erabat elkarren kideak ziren ala ez (cf. Cuartochiguito). Cuarto-en inguruan ikus cuarto-dun sarrerez gainera, Andiaga, Aristuziaga, Mugazuria eta Zaldunaga.
(...)

(...)
Lau "cuarto"-ak batzuetan horrela izendatzen dira, nagusitasuna, nolabait, Mugazuria-ri ematen zaiola. Hau gure ustez (ikus Cuartochiguito), eta Andiaga-ren etimologia gorabehera, Mugazuria lauetan handiena izateari zor zaio, lehengo Mugazuria-k oraingo Mugazuria osoa eta Cuartochiguito hartzen baitzuen bere barruan, nahiz azken "cuarto" berri hau eratzeko Andiaga eta Zaldunaga-ri ere zertxobait kendu ahal izan zaien [Dena dela, badirudi, 1800eko "cuarto"-en mugarriketa agirian oinarrituz, Andiaga eta Zaldunaga oraingo bertsuak zirela.].
(...)

(...)
Handi izenondoaz eta -aga atzizkiaz osatua dago (cf. Andia, Andimendi... [AV, 62. or.]). Mendi beraren Epaizko isuriari Mendiandia esaten zaio, eta izan ere mendi galanta da, ingurukoekin alderatuz gero. Andiaga-k Aristuziaga, Mugazuria eta Zaldunaga-rekin Los Cuatro Cuartos deitu herri-dermioa osatzen zuen lehen (ikus Cuartochiguito eta Cinco Millares sarrerak), Uxue eta Pitillas bereizi ziren arte. Aurreko lau zatitako banaketa horren arrastoa den Cuartochiguito dugu bizirik orain. Andiaga [andjága]-k Epaizko Mendiandia, Hoyo de Burunda eta La Facería-rekin mugatzen du goiko aldetik, eta Uxueko Txutxu, Cuartochiguito [Izen hau aski berria da, eta badirudi beste dermio (Andiaga, Mugazuria eta Zaldinaga)-en zatiak hartuz osatua dela.] eta Carasolalto (Txorria)-rekin saihets aldetik eta behetik. 1800eko Alto de Andiaga La Facería-ren ondoko gaina dateke (Epaizko Mendiandia bera), dermioko alderdirik garaiena hau baita. Cabezo de Andiaga hau berau izan zitekeen, edo alderdiko mendikoren bat; Barranco de Andiaga dermioko errekastoek eta La Facería-tik jaisten denak osatzen duten erreka da. Aurrerago Cuartochiguito, Mugazuria eta Zaldunaga-tik datozen errekastoekin elkartu ondoan Barranco de Zaldunaga izena hartzen du. Erreka hau Aragoa ugaldean bukatzen den Galipentzuko Barranco de Ujué edo Barranco de Valescura bera (ikus bi sarrera hauek Galipentzun) da. Barranco de la Fuente de Andiaga, gaur Fuente de Sala (ikus sarrera hau) deritzan iturria dagoen errekastoa izan daiteke, hau da, Txutxu aldetik jaisten den eta Fuente de(l) Tejedor dagoenarekin elkartzen dena, biok Barranco de Andiaga osatzen dutelarik.
(...)