Leku-izenak

(...)
1612an aurkitu dugun Erbiña Erbiñaga orokorraren baliokidea dela dirudi, eta hortaz hemen Ø / -aga-ren beste adibide baten aitzinean gaudeke. Galipentzun ere Erbiña daukagu, Aragoa ibaiaren ondoan.
(...)

(...)
Erbiñaga herri-ren elkarketako aldaera den her- (cf. Ergoiena eskualde izena, Erburu toponimo arrunta...), biña 'ardantzea' erdaratikako izen, eta -aga atzizkiaz osaturik egon liteke (ikus atzizki honi eskaini atalean dioguna). Galipentzun Eslabakoaren anaia bizkia dirudien Erbiña dugu, eta Zaren Biñaru edo Biñeru, lehena herri eta biña izenez osaturik, antza, eta bigarrena gaztelaniazko viñero-ren euskaratzearen ondorioz sortua (ikus bi sarrera hauek). Iruñerrian ere aurkitzen dugu aztergai dugun toponimoa: Erbiña, Erbinburua dugu Olatz Nagusian [J. Jurío, TCPCG, 307-308. orr.], Ermin(a) eta Elermin-ekiko txandaketan. Atetz ibarreko Eguarats herrian ere Ermin, Erminaldea eta Erminbidea daukagu [1893ko katastroa.], baina hemen Erbiña-rik ez izateaz gainera, ermin 'etxarte', 'etxekarte' adiera duen izen arrunta omen da [Larramendiren arabera (Mitxelenak aipatzen du, OEH-ko Bazter sarreran), ermiña 'orilla' da.]. Arakil-Ekain Ermiñegi dermio baten izena ezezik, herri barruko zerri-korrale baten izena ere bazen lehen; Orotz-Betelun Ermin, Ermineco-errecaldea eta Ermineco-Chocoa ditugu [TOB, 343. or.]. Izaban, azkenik, bide baten izena den Erminea dokumentatzen da [B. Estornés Lasa, DTR, 384. or.], eta Iturgoienen Erbiña etxe-izena [PRA-Lizarra, 1. k., 1568.]. 1587ko Barranco de Erviñaga, 1612ko Barranco de Erbiña (ikus Santa María Magdalena sarrera), eta gaurko Barranco de Arbiñaga [àrbiñága] erreka bera dira, hots, Aldeko El Chaparral-en parean sortu ondoan Arangaitz-en Barranco de Arangaitz (Barranco de Elkea eta Barranco de la Virgen lehenago)-ekin batzen dena. Erbiñaga-ko erreka honi beste errekasto bat elkartzen zaio, "Corral de Bariain"-etik gertu, eta 1658ko agiria honetaz ari dela dirudi. Fuente de Erbiñaga Barranco de Erbiñaga-n dago, Iguzkun-eko mugan. Iturri honetatik ateratzen zen lehen Aranandia aldera zihoan bide-zigorra. Paso de Erbiñaga-k Barranco de Erbiñaga-ko pausu bat izan behar zuen (Ikus Erbiñagapausua sarrera), eta 1648ko Sierra de Erbiñaga Aldearekiko mugaldea zen. Erbiñaga-k Los Fayales, Aldea, Pinar de los Cerros, Enebezkiz eta Xaugizabal-ekin mugatzen du.
(...)