Aria - Lieux

Contact

Aria - Lieux - EODA

Aria (Commune)

Identité:

Antolakuntza/Udalerria

Habitant:

ariatar

Normatif:

norme de l'Académie

Où: Aezkoa

Localisations:

Nafarroa > Zangozako merindadea > Aezkoa

Lieux: Toponymes du lieux

Cartes: Google Maps OpenStreetMap iberpix

Touts (35) Normatif (7) Officialisation (12) Analyse linguistique (1)

aria gaisias de_ - (1333 [1926, 1966, 2011]) DAR.DUB.PROC , 176. or. [IKER.27, 302. or. (Val Carlos)]

(...)
aria Gaisias de_, « morans in domo vocata Robray », 1333 (Procès p. 176)
(...)

Que: Bizilaguna
Où: Luzaide
Origine: IKER.27
aria - (1350) CAR.PNAXIV , 383 (C dok. [AGN Comptos, Caj. 31, nº 60], 5r)

(...)
De Aria en que restauan X fuegos los quoales pagaron de V, VIIIen s. et de los otros pobres, IIIIen s., valen LX s. // Item los que viuian en vna casa pagaron por IIIº, VIIIen s., XXIIII s. // Item de dos soldaderos et peguyllareros
(...)

Que: Hiria
Où: Aezkoa
Origine: CAR.PNAXIV
aria - (1350) CAR.PNAXIV , 383

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria - (1366) CAR.PNAXIV , 474

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria - (1366) CAR.PNAXIV , 474 A (D.b dok. [AGN, sign. gb.], 38r A)

(...)
ARIA [...] Summa: IX fuegos
(...)

Que: Herria
Où: Aezkoa
Origine: CAR.PNAXIV
aria - (1532) , F.43

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria - (1591) ROJ.CSOBP , F.159

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria - (1802) DRAH , I, 100

(...)
l. del valle de Aezcoa del 2.º part. de la mer. de Sangüesa, arcip. de Ibargoiti, ob. de Pamplona, r. de Navarra. Su situacion es al n. o. de la ciudad de Sangüesa, de la qual dista 9 leguas, y confina con los lugares de Abaurrea alta y baxa y Aribe. Su cosecha consiste en trigo y otros frutos menores: tiene una iglesia parroquial de la advocacion de S. Andres apóstol, servida por un abad, 2 ermitas, 9 casas útiles, 8 arruinadas y 53 personas gobernadas por el alcalde capitan á guerra del valle y por el regidor elegido entre sus vecinos. A.
(...)

Que:
Où:
Origine: DRAH
aria - (1829 [1587]) CENS.CAST.XVI , Ap. 308b

(...)
Aria / [VECINOS:] 20 / [PILAS:] 1
(...)

Que: Herria
Où: Ibargoiti [Aezkoa, bereiz]
Origine: CENS.CAST.XVI
aria'n - (1926) ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 94, 103, 111. or.

(...)
Ituŕalde (Aria'n, Oŕbara'n, Eauŕta'n, Aŕasate'n...) [...] Reka (Aria'n, Aezkoa'ko Iribeŕi'n...) [...] Rekalde (Aria'n, Aezkoa'ko Iribeŕi'n, Eritz'en, Eauŕta'n, Salmanton'en, Astigaŕaga'n...) 94. or.; Irigoyen (Izitz'en, Amayuŕ'en, Aria'n...) 103. or.; Elizalde (Elduayen'en, ZizuŕkiĪ'en, Zumaya'ko Aŕtadi'n, Azpeitia'n, Andoain'en, Beŕgara'n, Aretxabaleta'n, Oñati'n, Ezkirotz'en, Gaŕalda'n, Aria'n, Aezkoa'ko Iribeŕi'n...) 111. or.
(...)

Que: Herria
Où: Aezkoa
Origine: ETX.EEI
aria - (1966) AZK.EDIAL , 38 A

(...)
Dialecto bajo navarro
(...)

Que:
Où:
Origine: AZK.EDIAL
aria: aria - (1974) TXILL.EHLI , 166 A

Que:
Où:
Origine: TXILL.EHLI
aria - (1974) LIZ.LUR , 50. or.

(...)
Aiezkoako bederatzi herriak Abaurregaina, Abaurreapea, Aria, Aribe, Garaioa, Garralde, Orbaizeta, Iriberri eta Orbara dira bakoitza bere udalarekin
(...)

Que: Herria
Où: Aezkoa
Origine: LIZ.LUR
aira: aria (ariatar) - (1976) E.EUS.LIZ.KN , Euskera, XXI (1976, 1), 304. or.

(...)
Kodea: 5.1.3.
(...)

Que:
Où:
Origine: E.EUS.LIZ.KN
haria - (1978) CFN , --

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria: aria (ariatar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 319. or.

Que:
Où:
Origine: E.EUS.UD
aria: aria (ariatar) - (1979) E.UDAL , 17

Que:
Où:
Origine: E.UDAL
aria - (1989/01/30) NAO , 13. zkia., 258-260. or. [BOE, 298, 1989/12/13, 38731-38732. or.]

(...)
Decreto Foral 16/1989, de 19 de enero, por el que se determina la denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra. // Artículo único. La denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra que se relacionan en el Anexo a este Decreto Foral será la legal a todos los efectos dentro del territorio de la Comunidad Foral. // DISPOSICIONES FINALES // 1ª. Se faculta al Consejero de Presidencia e Interior para dictar las disposiciones precisas para el desarrollo y aplicación de este Decreto Foral. // 2ª. Este Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el "Boletín Oficial" de Navarra. // ANEXO // DENOMINACIÓN OFICIAL DE TOPÓNIMOS DE LA ZONA VASCÓFONA DE NAVARRA // NAFARROAKO HERRI IZENDEGIA // I. Zona Vascófona / I. Euskal Eremua // AEZCOA [...] ARIA
(...)

Que:
Où:
Origine: NAO
aria: aria - (1990) EUS.NHI , 0330001 P.225

Que:
Où:
Origine: EUS.NHI
aria - (1993/10/06) NAO.NA.2000 , 122. zkia., 033

(...)
DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
(...)

Que:
Où: Nafarroa
Origine: NAO.NA.2000
aria - (1996) NA.TM , XXXIV, 97

(...)
Aezkoako herria eta udalerria, Zangozako merinerrian eta Agoizko epaile-barrutian. Auriztik Izabara doan NA-140 eskualdeko errepidetik du sarbide, Aribetik izan ere. 8,1 kilometro karratuko azalera du eta mugak, berriz, hauek: Aezkoako Mendiak (I) eta Orbara (E), Aribe (HE eta H) eta Garraldako (M) udalerriak. Geologia aldetik lurrak Behe Eozenokoak dira nagusiki. Klima azpiatlantiar menditarra. Lur gehienak larreak dira (622 Ha); arboladiak 322 Ha betetzen ditu (263 pagadia, 60 hariztia eta 9 pinadia), eta bakarrik 65 Ha dira lur landuak, batez ere patata berantiarretarako (36 Ha). Abeltzaintzari dagokionez, txurra arrazako ardi aziendak eta behi azienda piriniarrak garrantzia du beti. HISTORIA: Erregeren jaurerria izan zen, eta urteoro petxak ordaindu behar izaten zituen, Aezkoa ibar eta udalerriko gainerako herriek bezala. Antso Azkarrak 4.500 sosetan zenbakatu zituen eta hainbat pribilegio eman zien aetzei (1229). Joan II.aren eta Vianako Printzearen arteko liskarraren ondotik, erregek Aezkoako herritarren portaera saritu zuen kaparetasun pribilegioa eta denendako frankizia emanez (1462). Historiaren Errege Akademiaren Hiztegi Historikoaren arabera (1802), ibarreko alkateak eta gerla-kapitainak gobernatzen zuten herria, baita herritarren artean hautaturiko erregidore batek ere. 1845ean Aezkoako udal batasunaren haustura gertatu zen eta Aria, beste herri batzuk bezala, udal bilakatu zen. Orduan, Pascual Madozek dioenez, 28 etxe, eskola bat, San Andresko eliza eta bi ermita zeuden herritik kanpoko bi kaskotan, bata Donejakueri eta bestea San Migeli eskainiak. Donejakuekoa 1617ko inbentarioan agertzen da eta izena ematen zion "al término y endredera llamada Juan done Jacue". Madozek, bere DGEHan, segitzen du erranez lur malkartsua zela eta ugari zirela bazterrotan piztia kaltegarriak (otsoak, azeriak, basurdeak) eta bestelako ehiza-espezieak (eperrak, erbiak, untxiak, orkatzak eta basahuntzak). Lurrak laboreak ematen zituen (garia, oloa, garagarra), babak, patatak eta lekariak, baina ez herriak jateko adina. Familia mailako ehundegiak zeuden, herritarrek janzten zuten oihal lakarra egiten zituztenak. 1864an 79 eraikin zituen, 19 borda eta Donejakueko ermita barne, eta 230 biztanle. 1900an 193 baizik ez ziren eta 1981ean, berriz, 76. HIZKUNTZA: Gaur egun 30 urtez goitikoek euskaraz dakite, hegoaldeko nafarrera garaiaren eta hegoaldeagoko euskalkien arteko aldaera.
(...)

Que:
Où:
Origine: NA.TM
aria - (1996) BEL.DEN , 86-87

(...)
Significado dudoso. Comentario lingüístico: Cabría relacionarlo con área 'arena, pero la documentación trae siempre Aria. Además en Aribe, compuesto con este nombre, se esperaría encontrar la variante are-. Traducciones curiosas y explicaciones populares: Traducciones de este género son: 'raza, casta, linaje', 'helechal', 'pastizal', 'el carnero', 'piedra', 'el hilo'.
(...)

Que:
Où:
Origine: BEL.DEN
aria - (1996/05/01) NA.IZ , 033-0000

Que: [Udalerria]
Où: Nafarroa
Origine: NA.IZ
aria - (1999) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
aria - (2000) EL.BEL.NA.TOP , 56

Que:
Où:
Origine: EL.BEL.NA.TOP
aria - (2000) SAL.STAIN , 130. or.

(...)
Además de estos hay toda una serie de topónimos acabados en -ain, pero que presentan varios segmentos, si es que podemos llamarlos así, delante de la terminación que estamos analizando. Podríamos pensar, claro está, que todos esos segmentos, es decir, la parte inmediatamente anterior al final -ain, se deben al tema, al antropónimo que a menudo encontramos en la base de estos topónimos, pero creemos que esto no es siempre así, en primer lugar porque con frecuencia la base antroponímica no es clara, no es identificable, en segundo porque se ve una regularidad notable en ciertas terminaciones, y en tercero porque el antropónimo conocido no coincide totalmente con la parte anterior a -ain. // Podemos relacionar, por ejemplo, el despoblado Santsomain de Orba con Santso que encontramos en Santsoain, localidad del mismo valle, pero nos queda un final -main, no simplemente -ain, que no sabemos muy bien cómo explicar y que aparece también, presumiblemente, en Ariamain, topónimo del mismo valle que puede ser relacionado con Aria, pueblo de Aezkoa –relacionado a su vez con Aribe, localidad situada debajo de la anterior–, en Garzumain o Garzamain, que no sabemos si guarda alguna relación con Garzia, Garzea (cf. Gartzain, en Baztan) y tal vez en Lumain
(...)

Que: Herria
Où: Aezkoa
Origine: SAL.STAIN
aria - (2006) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
aria - (2007) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
aria (ariatar) - (2007/03/23) OB.AG , 1.2

(...)
Onomastika batzordeak Ziordian izandako bileran onartutako izena
(...)

Que: Udalerria
Où: Nafarroa
Origine: OB.AG
aria - (2008) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
Aria: ariatar - (2009) ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 994. or.

(...)
Aria (euskara); Aria (ofiziala). Herritar izena: ariatar. Eskualdea: Aezkoa. Merindadea: Zangoza
(...)

Que: Udala
Où: Nafarroa
Origine: ARAUA.155
aria - (2009) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
aria - (2011) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
aria - (2012) NA.IZ , 033-0000

Que:
Où:
Origine: NA.IZ
Aria - (2019) NA.TOF , 269434

Que: División administrativa
Où: Aria
Origine: NA.TOF

aria (ariatarrak) - (1990) [EUS.NHI]

Aria (officiel)
Aria (espagnol)

UTM:

ETRS89 30T X.640498 Y.4758190

Coordonnées:

Lon.1º16'33"W - Lat.42º57'51"N

Cartographie:

155. araua: Nafarroako udal izendegia (2007-2009)

Mentions légales

Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.

Siège social

B
BISCAYE
Plaza Barria, 15.
48005 BILBAO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus

Centre de recherche

V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAINT SÉBASTIEN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Represéntations

A
ALABA
Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA-GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus

G
GUIPUSKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAINT SÉBASTIEN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

N
NAVARRE
Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 PAMPELUNE
+34 948 22 34 71
nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

L'association

P
PAYS BASQUE NORD
Château Neuf
15, place Paul Bert
64 100 Bayonne
+33 (0)559 25 64 26
+33 (0)559 59 45 59
baionaordez@euskaltzaindia.eus

Recherche

Euskal Herria

Monde