Laurendi - Pertsona-izenak - EODA
Laurendi
Latineko Laurentius ('Laurentio hirikoa', 'laurentiotarra') ponte izenetik atera da. Done Laurendik oso kultu zahar eta hedatua izan zuen; Erroman, esaterako, 34 eliza zituen bere izenean. Kondairak dioenez, burdinazko erretokian zipilatu zuten eta horri zor zaio Escorialeko monasterioaren itxura (E). Santuaren eguna abuztuaren 10ean da. Aldaerak: Laurentzi (Deun-ixendegi euzkotarra) eta gaztelaniatik egokitutako Lorentzo.
-
laurendik -
(1627)
EZ.Man1 , 121
(...)
Hanbat etzuen sofritu San *Laurendik grisellan Ezta martiri zaharrek bitztu khisu labetan, Zenbat arimak ikhusten baitu hutsen goitiaz, zeren kittatu eztuen hemen egin ungiaz
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendi -
(1635)
Harb , 151
(...)
Baina zuk, o ene Iainko Iaunja kuraiatzen duzu ene bihotza pairatzeko bideak emaitean; zeren eta baitakusat iondone *Estebe lapiatua, iondone *Laurendi kaskaldua, *Ioaniz olio irakituan egosia, san *Hipolito laur zaldiz katratua sankta *Agnes hamairur urthetan sura kondenatua; santa *Katalina nabal zorrotzez arroda bat betherik sakallaitzera prestatua, iondone *Petri urkhabean ezarria, *Iob zornez eta sarnez bethea, finean parabisuko burges eginik dauden guziek irakhasten derautate pairatzetik dela salbatzeko bidea, konbatitu behar dela eta gero pagamendu gozoa izaitea gatik behin biktoria irabazi behar dela
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendi -
(1635)
Harb , 358
(...)
Iondone *Laurendi, otho
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
san lorencio del escurial -
(1638)
O.NUV , II, XIII. kap., 271. or. [0788. or.]
(...)
Moralesen gaztelaniazko aipuan
(...)Que:
Où:
Origine: O.NUV -
sancti laurentii bibliothecâ -
(1638)
O.NUV , II, XI. kap., 231. or. [0748. or.]
(...)
Zuritaren latinezko aipuan
(...)Que:
Où:
Origine: O.NUV -
laurentii -
(1638)
O.NUV , I, V. kap., 017. or. [0534. or.]
Que:
Où:
Origine: O.NUV -
laurentij rhodomani -
(1638)
O.NUV , III, I. kap., 388. or. [0905. or.]
Que:
Où:
Origine: O.NUV -
laurendi -
(1660)
SP.Imit , 97
(...)
Iondone *Laurendi bere Apezpiku Sainduarekin garaitu zaio munduari, eder eta gozo zirudien guzia mesprezatuz
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendi -
(1784)
Brtc , 260
(...)
Jondoni *Laurendi, hunentzat
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendik -
(1809)
Dh , 272
(...)
Bai, Birjina lorios hark, iruten hari zenean, sua phiztean, bazterrak xahutzean, phausua hartzean ere, gehiago merezitzen zuen Jaunaren begietan, jaundone *Laurendik grillen gainean erretzen zagonean, edo bertze edozein seinduk Jaunaren ohoretan gauzarik handienak ta berenaz baliosenak egiten hari zirenean ere baino
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendiren -
(1840)
Jaur , 404
(...)
MEDITAZIONEA JAUN DONI *LAURENDIREN BESTAKO
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendik -
(1840)
Jaur , 404
(...)
Jaun Doni *Laurendik desiratzen zuen sofritzeaber Jainkoarentzat; eta izan zenean okasionean, pairatu zuen pazientziarekin, pertseberentziarekin, alegeraki; burlatzen zen bere tiranoez
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
laurendi -
(1840)
Jaur , 404
(...)
Jaun Doni *Laurendi sofritzerat sustatzen zuena, zen Jainkoarentzat zuen amodioa:
(...)Que:
Où:
Origine: OEH.ONOM -
Laurentze -
(1910)
AR.DIE , 35
(...)
Gixonena: Laurentzi. Emerena: Laurentze. Gazteleratuta: Lorenzo, a
(...)Que: emakumezkoen izena
Où:
Origine: AR.DIE -
Laurentzi -
(1910)
AR.DIE , 35
(...)
Gixonena: Laurentzi. Emerena: Laurentze. Gazteleratuta: Lorenzo, a
(...)Que: gizonezkoen izena
Où:
Origine: AR.DIE -
Laurentzi -
(1930-37 [2020])
GOR.NLRD , 124
(...)
Nombre censurado: Laurentzi. Cantidad: 2. Traducción: Lorenzo
(...)Que: izena
Où:
Origine: GOR.NLRD -
laurendi, laurenti, lorenzo -
(1959)
M.FHV , 14.5 par., 287. or. (14. oh.)
(...)
En algunos casos, como se acaba de ver, ch no está limitado a los dialectos orientales, sino que se extiende mucho hacia el oeste [(...) No hay asibilación en préstamos antiguos acabados en íus: vizc. marti 'marzo', Binkenti Vicente, Laurendi (Laurenti) Lorenzo, etc.]
(...)Que:
Où:
Origine: M.FHV -
laurendi, laurenti, lorenzo -
(1959)
M.FHV , 6.6 par., 135. or.
(...)
En posición final i parece haberse conservado mucho mejor (...) nombres propios como Binkendi Vicente, Laurendi o Laurenti Lorenzo, etc.
(...)Que:
Où:
Origine: M.FHV -
laurendi -
(1968)
SATR.DI , Euskera XIII, 93. or.
(...)
Lengo batez emen esan bezala, -di atzizkiaz xehetasun zonbait bildu ditut, eta zuen baimenarekin irakurriko. -Di botanika atzizkia? Galdera nagusia auxe izango litzake. Au zen, izan ere, gure zuzendari jaunak eskatu zigun azterketa. // Alare, joera asko ditu atzizki onek eta banaka banaka aipatu beharra izango ditugu. // 1.- IZENAK [...] Beste alde, laterazkoak ba dira, ez ba dira, jendetan ere sartua da: // Balendi, Laurendi, Bikendi. // Jaun San Bladi, erraiten da Luzaideko otoitz ttipitan. // “Jaun San Bladi // Nik sua estali; // Edozein gaisto jin baladi // Bortan bedi arri...”
(...)Que: Ponte izena
Où:
Origine: SATR.DI -
LAURENDI -
(1977)
SATR.EI.77 , 29
(...)
Lorenzo
(...)Que: Gizon izena
Où: --
Origine: SATR.EI.77 -
chaurent -
(1980 [1986])
ARÑ.RNG.HU , -- [IRI.TVC, 240-241. or.]
(...)
Así, la existencia de topónimos de base antroponímica que muestran que en los nombres de persona se palatalizaba con africación la sibilante inicial, e incluso que podía extenderse dicha sibilante palatalizada a otros que comenzaban por otra consonante, sustituyéndola, y si comenzaban por vocal incluso añadiendo dicha palatal, para formar así hipocorísticos, revela que se seguía el mismo procedimiento que se ha seguido y que sigue vigente en lengua vasca. Señalemos algunos casos: [...] Chaurent, en Caserras del Castillo, p. j. de Benabarre, del nombre de persona Laurent, < lat. Laurenti(us), con sibilante africada sustituída por l- inicial, lo mismo que en Txope, por Lope, de área vasca
(...)Que: Toponimoa, hipokoristikoa
Où: Caserras del Castillo (Benabarre)
Origine: IRI.TVC -
LAURENDI -
(1983)
SATR.EI.83 , 32, 83, 97, 111
(...)
LAURENDI [...] LAURENDI: Lorenzo [...] LORENZO: Laurendi, Laurentz, Lontxo [...] LAURENT: Laurendi, Laurenz [sic], Lontxo
(...)Que: Gizon-izena
Où: --
Origine: SATR.EI.83 -
laurent < laurenti(us) -
(1986)
IRI.TVC , 240-241. or.
(...)
Así, la existencia de topónimos de base antroponímica que muestran que en los nombres de persona se palatalizaba con africación la sibilante inicial, e incluso que podía extenderse dicha sibilante palatalizada a otros que comenzaban por otra consonante, sustituyéndola, y si comenzaban por vocal incluso añadiendo dicha palatal, para formar así hipocorísticos, revela que se seguía el mismo procedimiento que se ha seguido y que sigue vigente en lengua vasca. Señalemos algunos casos: [...] Chaurent, en Caserras del Castillo, p. j. de Benabarre, del nombre de persona Laurent, < lat. Laurenti(us), con sibilante africada sustituída por l- inicial, lo mismo que en Txope, por Lope, de área vasca
(...)Que: Izena
Où:
Origine: IRI.TVC -
laurus, lauri -
(1995)
DRPLV , V, 41. or.
(...)
Mapa "1547 est, Laruns, Parc national des Pyrénées" [...] Fontaille du Lauriolle, Le Lauriolle, a una altura de 1787 y 1858 metros respectivamente, al noroeste de Laruns. Se diría que el último elemento está por ol(h)a 'cabaña, sel', y el primero acaso el nombre de persona Lauri < del latino Laurus, -i
(...)Que: Antroponimoa
Où:
Origine: DRPLV -
Laurendi -
(1997)
ARAUZ.066 , Euskera, XLII (1997, 1-2), 91. or.
(...)
Lorenzo (gaztelania); Laurent (frantsesa)
(...)Que: Santu-izena
Où: --
Origine: ARAUZ.066 -
laurendi (giz.): (gazt.) lorenzo -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 322
Que: Gizon-izena
Où: --
Origine: GOR.SAL.EIZ -
laurendi (giz.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 140
(...)
Latineko Laurentius ('Laurentio hirikoa', 'laurentiotarra') ponte izenetik atera da. Done Laurendik oso kultu zahar eta hedatua izan zuen; Erroman, esaterako, 34 eliza zituen bere izenean. Kondairak dioenez, burdinazko erretokian zipilatu zuten eta horri zor zaio Escorialeko monasterioaren itxura (Espainia). Santuaren eguna abuztuaren 10ean da. Aldaerak: Laurentzi (Deun-ixendegi euzkotarra) eta gaztelaniatik egokitutako Lorentzo. // Del latín Laurentius ('de la ciudad de Laurentio', 'laurentino'). San Lorenzo ha tenido un culto muy extendido y antiguo: en Roma, por ejemplo, tuvo 34 iglesias dedicadas. Según cuenta la tradición lo quemaron en un asador, a lo que debe su forma el monasterio del Escorial (España). Variantes: Laurentzi (Santoral vasco) y Lorentzo adaptado del castellano. Su fiesta se celebra el 10 de agosto.
(...)Que: Gizon-izena
Où: --
Origine: GOR.SAL.EIZ -
laurendi (giz.): (fr.) laurent -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 327
Que: Gizon-izena
Où: --
Origine: GOR.SAL.EIZ -
Done Laurendi -
(2003)
ARAUA.125 , Euskera, XLVIII (2003, 1), 270. or. (2. par.)
(...)
Done / Dona ere erabil daitezke, bereziki gure onomastika tradizioan aurkitzendiren honako hauekin hots: Done: Agustin, Bartolome, Bikendi, Bladi, Emiliano / Millan, Erroman, Eztebe, Felix, Jakue, Joanes, Julio, Jurgi, Justi, Kosme, Kristobal, Laurendi, Leon, Martie, Martzelo, Mateo, Meteri, Mikel, Paulo, Pelaio, Petri, Salbatore, Saturdi, Sebastian, Tomas, Zipriano. Oharra: Aipatu izenen kasuan Done-ren aurrean Jaun ezar daiteke, hitz bakoitza bereiziz: Jaun Done Petri.
(...)Que: Santua
Où:
Origine: ARAUA.125 -
Jondoni Laurendi -
(2003)
ARAUA.125 , Euskera, XLVIII (2003, 1), 270. or. (3. par.)
(...)
Lapurdin eta Nafarroa Beherean bizirik dauden Jondoni eta Zuberoako Jondane(hitz batean) erabil daitezke tradizioa halakoa izan denean, hala nola, santu izen hauekin:
(...)Que: Santua
Où:
Origine: ARAUA.125 -
Pertseidak / (Done Laurendiren malkoak) -
(2013)
ARAUA.173 , 39. or.
(...)
Perseidas / Lágrimas de San Lorenzo (gaztelania); Perséides / Larmes de saint Laurent (frantsesa); Perseids / Tears of St. Lawrence (ingelesa). Oharra: Tradiziozko izendapen kristaua, aski poetikoa, testu ez-teknikoetan erabil daitekeena.
(...)Que: Astroa [Izar iheskorra]
Où: Unibertsoa
Origine: ARAUA.173 -
Laurendi -
(2019)
ARAUA.066 , 13. or.
(...)
Lorenzo (gaztelania); Laurent (frantsesa); Lawrence (ingelesa)
(...)Que: Santu-izena
Où:
Origine: ARAUA.066
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
Siège social
- B
- BISCAYE
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBAO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
- A
- ALABA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA-GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GUIPUSKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 PAMPELUNE - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
L'association
- P
- PAYS BASQUE NORD
- Château Neuf
15, place Paul Bert
64 100 Bayonne - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
