(...)
[-Eta gure eskualdean. Ageza] Harri, xau(t)zi edo xau(t)si 'erori', eta -eta dira 'harriak erortzen diren tokia' esanahia duen toponimo honen hiru elementu osatzaileak.
(...)

(...)
[-Eta gure eskualdean. Ageza] Aurreko toponimo bera da, baina oraingoan aipatu elementuez gain gune (kune usu txistukari ahoskabe baten ondoan) 'lekua' ere badugularik. Adiera bera da, 'erortza' alegia.
(...)

(...)
[-Eta gure eskualdean] Toponimo guzti hauen azterketatik honako ondorio hauek atera ditzakegu: [...] 5.- Gaia ukitu duten autoreek aipatzen ez duten -kieta aldaera ere aurkintzen dugu geure eskualdean: A-Txistukari atzean: Haizquieta (1602 [PRA-Oibar, 10. k.]), Ezquieta (1634 [IEA, 345. kart., 13. zkia.]) Uxuen; Arrijauskieta (Ageza, 1530 [PRA-Oibar, 2. k-bis]); Ormaizkieta (Uxue); Utsaskieta, Utsaskietarana (Zare); Zuaizkieta (Uxue).
(...)

(...)
Harri, *xau(t)si edo *xau(t)zi (ikus Eslabako Xauzgun toponimoa) eta -kieta '-eta' ditugu 1530ean ageri den honetan. -Jaus- hori [xaús] edo [xauz] ebaki bazitekeen ere, Arrixauzkuneta-n eta beste toponimo batzutan oinarrituta, [shaus] edo [shauz] ebakitzen zela uste dugu (ikus Grafia kontuak atala).
(...)

(...)
Aurrekoa bera da adieraz, baina ez formaz, honetan harri, *xau(t)si edo *xau(t)zi eta -eta-z gainera (-kieta aldaera aurreko Arrixauzkieta-n), gune (kune gehienetan, txistukari ahoskabe ondoan ohizkoa denez. Cf., halere, Eslabako Xauzgun toponimoa, Sirgun [sirgún] ahoskatua orain) 'tokia' ere azaltzen delako. Toponimo honen adiera, hortaz, 'harriak erortzen diren lekua' edo da, eta gure egunotan ere harri-erortzak ugariak dira alderdi honetan, duela bost mende ziratekeen bezala. Mitxelenak txistukari apikari eta bizkarkarien arteko txandakatzea partizipio eta aditzoin batzutan gertatzen dela dio (ja(u)n(t)zi / jauntsi; eran(t)zi / erantsi...), itxuraz ohiturazko partizipioan n + txistukaria multzoa herskari aurrean egoteagatik (eranzten, jaunzten...) [FHV, 285. or.]. Aztergai dugun leku-izen honetako aldizkatzea ere bizkarkaria, zenbaitetan behintzat, txistukariaren eraginez ahoskabetu den -kun(eta)-ren aurrean egotearen ondorea izan daiteke. Arrixauzkuneta Mendi ondoan zegoen, gaur El Calvo deitzen den eremuaren alboan, Zangoza, Oibar, eta Kasedako bidearen aldamenean [Egun Camino de Aibar Oibartik Lergara doan errege bideraino esaten zaio, eta errege bidetik aurrera Camino de Caseda] (ikus Calvo sarrera). Lergako San Gines-ko merkatura zihoan Merkatubidea-rekin ere mugatzen zuen. Aipatu ditugun aldaera horietaz landa honako hauek ere agertzen dira: Arri Jausguineta (1647), Arrijauzquineta (1695), Arrixauzquineta (1701), eta Arrisausqueneta (1823).
(...)