(...)
Eluts, eta ez Elutz, Urkizu, eta ez Urkitzu, Untzueta eta ez Unzueta, Eibarr·en // Aiegi-n 1991-garreneko martxoaren 15-ean Onomastikakoek izan genduen batzarrean Eibar-ko Udalak bertako baserri-izenen graphiaz eginiko galdeari erantzunik Juan San Martin-ek, aspaldi gai horrezaz berak eginik zuen lanari, zein Udalak ontzat harturik baitzuen, izkribu baten bidez bidaliriko zenbait zuzenketa ikusi genituen. // Txistukarien arteko frikari eta afrikarien arazoaz oharren bat edo beste egin nuen han bertan, gaiari eman zitzaion denbora laburrean iraizean bezala textu hartu-berriari begiradatxo bat emaiteko aukera izan bainuen, eta gaia hona aldatzen dut beste kasu batzutarako ere eredu modura balio dukeelakoan. // "Elutz (eta ez Eluz)" dio. Eibarr-en, ordea, ez dute ts eta tz-rik bereizten, eta biak tz modura ahoskatzen dituzte, eta horregatik Elutz erraiten dute, eta ez Eluts, dagokion bezala. Eta izan ere forma normalizatuak Eluts izan beharko luke, erdaraz 'umbría', zentzuaren aldetik Huesca-ko toponymian korritzen duten Obago eta bere aldagarrien kidea, eta Araba-n euskaldunen arteko phonetikaz Opakua modura finkatu zenarena ere bai, eta beherago §3 epigraphean ikertzen den lanean Angel Maria Elortegi-k Mozpela, zentzu bereko toponymoa, biltzen du Pasaia-rako. Beste alde batetik Bizkaiko Ziortza-ko gorten artean Legar elux irakurtzen da 1388 urteko dokumentu baten, zeinera letra zaharreko liburu batetik aldatu baitzen, eta geroago egin ziren kopietan honela emaiten da: Legarelux, 1436, Legarelux, 1549, Legarelux, 1549-B, Legarelux, 1703, A eta B-k Legareluz, Iturritza-k Legareluz [9. oin oharra: Ikus Alfonso Irigoyen, "La Colegiata de Cenarruza y sus seles". La Sociedad Vasca Rural y Urbana en el marco de la crisis de los siglos XIV y XV, II Simposio sobre Historia del Señorío de Vizcaya celebrado los días 23, 24 y 25 de marzo de 1973, Bilbao 1975, 88, 97 eta 108 orr., n. 43]. Aurreko §1 epigraphean lats hitzerako agertu den arazo berbera agertzen da hemen ere: eta da eskribauek problema zutela erdal kontextuan egungo egunean euskararako erabiltzen den ts-ri dagokion hotsa izkribatzeko. Beraz ez da harritzekoa -ts graphiarako lehenengo Ziortzan -x erabili izaitea, eta gero, XVIlI-garren mendean -z batez trukatu izaitea [10. oin oharra: Ziortza-ko dokumentazioan Laxaarte ere emaiten da, ene ustez Latsaarte modura ahoskatzen zuketena. Gero, XVIII-garren mendean A kopiak Laxarte emaiten du eta Iturritza-k ere Laxarte, 90, 99 eta 112 orr., n. 143. Arte elementuak toponymoaren posizioa besterik ez du adierazten hemen, Perteyca eta Perteycaarte, edota Longa eta Longaarte gorta-izenetan bezala, gero baserriak, 86-88 orr.] Baina Eibar-koan hiztun euskaldunek hitzari dagokion txistukari afrikaria bederen gorde egin dute. Ikus §1 epigraphean Latsa-ren -ts-rekiko graphia zaharrei dagokiena ere, eta §3-an Saratsaga-renei
(...)

(...)
Eta baita ere §2 epigraphean Eluts toponymoari dagokiona ere, hor -x eta -z graphiez izkribaturik agertzen baita [...]
(...)