(...)
Egun El Morape [èlmorápe] edo herri etimologiaz El Morapié [èlmorapjé] deitzen den auzoa pilota-jokuaren eta Andrebutzu-ren gaineko aldean hedatzen da, plaza txikitik azken etxeetaraino. Morape-ren osagaiak Nafarroako toponimiako ia esklusibotzat jo dezakegun [Mitxelena, "Notas lingüística a «Colección Diplomática de Irache»", PT, 87-118. orr.] morea-ren elkarketako aldaera izan daitekeen mora- eta -pea posposizioa dirateke, baina ezin bazter dezakegu mora- horrek Almora, Armura, Armorkora…'jentilarri', 'trikuarri' [J. M. Barandiaran, DIMV.]-n azaltzen den mora, mura, morkora 'harri mukurua' elementuarekin zer ikusia duelako (edo bera delako) ustea [Ikus gai honetaz J. Mª Iraburu Mathieuren "En torno al topónimo «Morea», FLV, 127, 1972, 321-343. orr. Gure alderdian Moraga dugu Lergan eta Morate Galipentzun, eta gure alderditik hurbil Moraldea Leotzen (PRA-Oibar, 23. k., 1634) eta Geretzen (id., 101. k., 1826).]. Edozein moduz, hau ez da alderdi urtsua.
(...)

(...)
[Dermio baten zatiketa. -Bea/-pea] Posposizio honek bi aldaki dauzka: kontsonante ahostuna duena (be), eta kontsonante ahoskabea duena (pe). Hau batzutan ingurune fonikoak inposaturikoa bada ere (Uxuen, esate baterako, Aizpeaga < (h)aitz + be + -aga), beste batzutan berezko gauza da (Ezpondabe Eslaban / Ezpondapea Morionesen), eta beraz posposizio honek bi aldaera libre (arestian aipatu direnak) dituela esan dezakegu. Bi aldaera horiek ez daude geografikoki banatuak; Uxuen esaterako biak ditugu: Aldabea, Buzakabe, Drindabe, baina Morape [Leku-izen hau, dena den, ez da oso adibide ona. Ikus Uxueko Morape eta Moratea sarreretan dioguna]. Eslaban ere aldaera ahoskabedun eta ahostuna aurkitu ditugu: Bidapea baina Ezpondabe. Gainontzeko herrietan, berriz, beti herskari ahoskabea duen aldaera azaltzen da [Antza denez, kronologikoki lehena behe da; gero, eta txistukari ondoko kokapenaren ondorioz, honen aldaera hutsa den pe orokortuko zen eta noranahiko egin]: Zerradopea (Lerga), Gurutzepea (Ageza), Etxepea (Zare), Elizapea (Ezporogi), Alorrandipea (Leatxe). -Bea, -pea-k 'azpia' adiera du, eta sarritan gaina-ri kontrajartzen zaio, baina ez beti, azken honek beste balio bat ere izan dezakeelako, aurrerago ikusiko denez. Hortaz, Ezpondabe edo Ezpondapea 'ezpondaren azpia' da, Bidapea 'bidearen azpiko aldea', Zarebidegaña (Moriones), edo Oibarbidegaña (Leatxe) Zarebidea eta Oibarbidea-ren (hots, Zareko eta Oibarko bideen) gaineko aldea diren bezala. Garbi dago, horrenbestez, -pea eta -barrena diferenteak direla, lehenak zerbaiten azpia adierazten duen bitartean, bigarrenak dermio baten behereneko alderdia izendatzen duelako.
(...)