Irigoiena - Places - EODA
Irigoiena (Auzoa)
Entity:
Populamendua/Auzo ez-ofiziala
Status of decision:
lemma without regulation
Situation:
Eslaba
Locations:
-
yrigoyena -
(1554)
NAN.PR.OIB , 2. k.
(...)
en dho lugar de Eslaba en el barrio de Yrigoyena
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
el varrio alto -
(1735)
NAN.PR.OIB , 44. k.
(...)
una casa vecinal...en el paraxe que llaman el Varrio alto devaxo de la basilica de Santa barvara
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
el barrio de arriba -
(1784)
NAN.PR.OIB , 73. k.
(...)
La Casa principal...con su Escudo de armas perteneziente a dho Apellido de Bariain, sita en el barrio de arriba
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
barrio alto, el -
(1994)
OV.11 , 198
(...)
Irigoiena edo Barrio de arriba bera da (ikus bi sarrera hauek).
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
barrio de arriba, el -
(1994)
OV.11 , 199
(...)
Euskarazko Irigoiena-ren baliokidea dugu. Errepideaz goiti hedatzen da.
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
barrio de bariain, el -
(1994)
OV.11 , 199
(...)
Barrio de arriba-ren adierakidea da (ikus aurreko sarrera).
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
barrio alto -
(1994)
OV.11 , 82-83
(...)
[Dermio baten zatiketa] Gai honetaz ari garela gogoratu behar dugu herri gehienak toki estrategiko aldapatsuetan daudela eraikiak, eta (ia) beti izaten dela goiko alde bat (eliza, gaztelua eta hilerria ohi daude bertan), tarteko bat, eta beheko bat. Honela bada, euskara berandu arte mintzatu den gure eskualdeko herrietan behintzat Irigoien(a) [Beste toki batzutan Erburu(a) esaten zaio, Urdiainen adibidez (Satrústegui, "Planteamiento general...", 57. or.), Iriburu(a) (Bidankozen) edo Irigarai (Arakil-Ekain). Asiainen dokumentazioko Erriburua edo Erburua Iriburu da orain (Jimeno Jurío, TCPCO, 98. or.)], Iriarte(a) eta Iribarren(a) zatiketa egiten zen, Nafarroako beste eskualdeetan (eskualde askotan bederen) bezala, erdaraz Barrio alto edo Barrio de arriba, Barrio de medio(s), eta Barrio bajo edo Barrio de abajo esaten zena aditzera emateko. Guztiarekin ere, herri guztietan ez ditugu hiruak aurkitu, gutxienez ez euskal itxuraz, baina herri batean bat edo bi agertzea herri horretan azaldu dugun auzo partiketa bazela ziurtatu ahal izateko nahikoa dela uste dugu, honetan herriaren tamaina eta "aldapatasuna"-k ere eragina bazuten ere. Adibidez, Eslaban, Irigoiena eta Iriartea besterik ez dugu aurkitu euskaraz, baina hau aski dugu *Iribarrena bat ere bazela segurtatzeko, batez ere horien aldamenean Barrio bajo eta Barrio de abajo edireten dugulako.
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
irigoiena -
(1994)
OV.11 , 82-83
(...)
[Dermio baten zatiketa] Gai honetaz ari garela gogoratu behar dugu herri gehienak toki estrategiko aldapatsuetan daudela eraikiak, eta (ia) beti izaten dela goiko alde bat (eliza, gaztelua eta hilerria ohi daude bertan), tarteko bat, eta beheko bat. Honela bada, euskara berandu arte mintzatu den gure eskualdeko herrietan behintzat Irigoien(a) [Beste toki batzutan Erburu(a) esaten zaio, Urdiainen adibidez (Satrústegui, "Planteamiento general...", 57. or.), Iriburu(a) (Bidankozen) edo Irigarai (Arakil-Ekain). Asiainen dokumentazioko Erriburua edo Erburua Iriburu da orain (Jimeno Jurío, TCPCO, 98. or.)], Iriarte(a) eta Iribarren(a) zatiketa egiten zen, Nafarroako beste eskualdeetan (eskualde askotan bederen) bezala, erdaraz Barrio alto edo Barrio de arriba, Barrio de medio(s), eta Barrio bajo edo Barrio de abajo esaten zena aditzera emateko. Guztiarekin ere, herri guztietan ez ditugu hiruak aurkitu, gutxienez ez euskal itxuraz, baina herri batean bat edo bi agertzea herri horretan azaldu dugun auzo partiketa bazela ziurtatu ahal izateko nahikoa dela uste dugu, honetan herriaren tamaina eta "aldapatasuna"-k ere eragina bazuten ere. Adibidez, Eslaban, Irigoiena eta Iriartea besterik ez dugu aurkitu euskaraz, baina hau aski dugu *Iribarrena bat ere bazela segurtatzeko, batez ere horien aldamenean Barrio bajo eta Barrio de abajo edireten dugulako.
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
irigoiena (barrio de) -
(1994)
OV.11 , 246
(...)
Barrio alto-ren euskal ordaina genuen.
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
calle del aire, la -
(1994)
OV.11 , 208
(...)
Barrio de arriba-ren adierakidea da gure informatzaileen arabera. Izena, bistan denez, toki haizetsuari izatearen ondorea da. Oibarren oihezkian dagoen El Paco-ren ondoko El Cierzo edo El Barrio del Cierzo daukagu, eta euskaraz haize osagaia duten leku-izenak ez dira bitxiak.
(...)What:
Situation:
Origin: OV.11 -
irigoien -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 95. or.
(...)
Du même fait résulte le développement des références de la domonymie à l’idée générale de hauteur directement exprimée d’abord par gain “hauteur, position élevée, au-dessus de” formant des composés comme bidagain, gainxuri, mendigain, argain, mokozugain, mehakagain, etc., parfois réduit à un -ain terminal qui peut se confondre avec d’autres éléments (suffixe anthroponymique: voir plus loin). Plus fréquents encore divers termes proches de la même base comme garai “élevé, situé en haut”, garate “lieu élevé”, goiti “haut, vers le haut”, goien “le plus haut”, statistiquement prédominants par rapport à leurs antonymes nommant le “bas” (voir plus loin). Ces termes peuvent former des domonymes à eux seuls, certains très courants comme garate partout, garai et goiti plus spécialisés en Mixe et Soule, ou entrant dans toutes sortes de composés: garatehegi, elizagarate azkarate, etxegarai, elizagarai, irigarai, garaikoetxe, irigoien, etxegoien, goienetxe, larragoien, hegigoien, laskoiti, irigoiti etc.
(...)What: Leku-izena
Situation: Euskal Herria
Origin: ORP.MAISMED -
irigoien -
(2000)
ORP.MAISMED , III. kap., 90. or.
(...)
Le mot iri qui nomme des centaines de maisons avec son sens premier de “domaine rural” avant de prendre celui de “ville, agglomération” avec la même évolution sémantique qui fait passer de la villa romaine à la “ville” romane, reconnaissable dans des noms comme iriarte, irigarai, irigoien, iriberri etc. a subi deux changements: 1° très généralement en domaine navarro-labourdin le changement consonantique assez commun en basque en a fait des noms commençant par idi- qui est “bœuf” en basque, ce qui fait que, à première vue, ces noms sont incompréhensibles, alors qu’ils le sont devenus déjà par rapport au sens moderne “ville” de iri, lorsqu’ils nomment, assez souvent, des maisons et domaines isolés et éloignés des agglomérations; 2° en domaine souletin le même élément est devenu i(h)a- pour faire iabarne, iagonia, iagay pour les médiévaux iribarren, irigoien, irigarai etc. L’altération, généralement née au cours des deux ou trois derniers siècles, touche bien d’autres bases lexicales très ordinaires
(...)What: Oikonimoa, deitura
Situation: Euskal Herria
Origin: ORP.MAISMED
- Barrio de Irigoiena, El Barrio de Bariain, La Calle del Aire ()
- Irigoiena, Barrio de Irigoiena, El Barrio de Bariain, La Calle del Aire, El Barrio Alto, El Barrio de Arriba ()
UTM:
Coordinates:
cartography:
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
Headquarters
- B
- BISCAY
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Research Center
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAN SEBASTIAN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
- A
- ÁLAVA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA/GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAN SEBASTIAN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA/PAMPLONA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Association
- N
- Northern Basque Country
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
