(...)
Aldi bakar batez aurkitu dugu, 1691n, eta ez dirudi San Andrés-ekiko nahasketaz sortu den toponimo berri faltsuaz besterik ezer izan daitekeenik.
(...)

(...)
San Andrés euskarazko Sandiandore bera da, eta beste batzutan agitzen denez oraingoan ere gaurregungo leatxearrentzat ulertezina den euskal hagionimoak iraun du bizirik, nahiz itxuratxartuxea (Saniandore [sànjandóre] edo Sanandore [sànandóre] esaten dute) erdal saindu-izen gardena galdu den bitartean. 1614ean Santandres aldaera agertzen da. Ermita Camino de Pamplona edo Irunbidea-n zegoen. Ikusten denez, urte honetarako "vieja" deitzen zaio, eta hondatua zegoela suposa daiteke. 1640an lekukoan berriz ez da ermitaren "adina"-z ezer esaten. 1706an Enzina de San Andres dugu, baina hau bitxi samarra denez, *Encima de San Andrés (*Sandiandoregaña) baten ordez ez ote dagoen susma daiteke, hau inola ere segurua ez den arren. Puente de San Andrés Zubieroria zela dirudi.
(...)

(...)
Esan bezala Saniandore [sànjandóre] edo Sanandore [sànandóre] ebakitzen da gure egunotan San Andrés-en ordain euskalduna den hau. Oso berandu ageri denez, ez da harritzeko aldaera itxuratxartuak erruz ediretea. 1722ko lekukoak, halaz ere, ongi eutsi dio jatorrizko formari. Sandiandore *ecclesia Sancti Andrei-tik ateratako Santi Andree baten euskaratzearen ondorio izan daiteke [nos R(emigius). Dei gratia Pam- / -pilonensis episcopus, concedimus uobis S(ancio) priori hospitalis Rocideuallis...saluis decimis et primitiis et omnibus aliis iuribus ecclesie/ Sancti Andree de Bilava..." Ostolaza, 156. or. Azpimarra gurea da.], baina Galipentzuko Santitisi sarreran esan dugun moduan, baliteke honelakoetan genitiboa gabe nominatiboaren dobletea den -i-dun (-i(us)-etik) forma izatea. Sancti > Santi sinpletzearen ondoren, herskari horzkari ahoskabea ahostundu egin da, euskaraz hortz-hobietako sudurkariaren ondoan ohizkoa denez (cf. Sandiandore Lergan, Sanditume-rekin batera, Sanditisi, Galipentzun 1597an, Sanditizi 1635ean, Sanditirse 1774ean... [Sandi-dun hagionimo mordoxka aurkitzen ditugu Nafarroan: Igarin, adibidez, Sandigusti dugu 1677an (PRA-Otsagabia, 17. k., 11. zkia.), Urrotzen (Hirian) Sandi Angeli 1593an (PRA-Urrotz, 4. k., 119. zkia), Etxalatzen Sandilaurendi 1702an (IEA, 1204. kart.), Galarren Sandi Justi Gayña (eta San Justo. TCPCG, 282. or.)...]). Andree-k metatesia jasan ondoan [Anaptisia aurrena eta dardarkari disimilazioa gero gertatu direla pentsa ere daiteke, alegia, bilakaera andree > *andrere > andere izan dela.] bokal disimilazioa nozituko zuen, hau da, *Andere bilakatuko zen lehenik, eta dokumentatzen den Andore gero. Nolanahi ere, Santi Andree-ren laburketaren fruitu litzatekeen *Santi Andre batez ere pentsa liteke (cf. Sandiandre Larraintzizen 1595ean [PRA-Asiain, 5. k.]). Hemendik, bokal anaptitiko baten eransketaz *Andere aterako zen, eta honetatik, bokal disimilazioz, Andore [Labion San Adrián eta Ermita de San Adrián ditugu egun, eta dokumentazioan Sanctadrian (1543, IEA, 77. kart.) eta Sandi Andore (1587, PRA-Iruñea, 6. k.). Azken hauek elkarren ordain diren ez dakigu, baina aski irudikoak dira, susmorik ez izateko. Leatxen ere, ikusi moduan, San Adrián dugu, San Andrés eta Sandiandore-rekin batera.]. 1723an, gorago esan bezala, artikuludun aldaera agertzen da, beste hagionimo batzuren kasuan bezala (ikus Done Xurio). Lekuko hau, ikusten denez, itxuragaiztotuxe zegoen; urte bereko Sandorea-n desitxuraketa bortitzagoa ageri da. 1740an, ordea, oraingo forma bera dugu. 1772an San Andore azaltzen da, eta 1807an, azkenez, Sn Andoren.
(...)