(...)
Toponimo hau pintore ezagunaren deitura bera bide da, dokumentazioan zenbaitetan erakusten duen bukaerako -a hori euskal artikulua delarik. Hasierako elementua zer den ez dakigu, baina bukaerakoa harana 'ibarra' dela irudi du. Honekin erlazionatua egon daiteke Arabako Zurbano herri izena, eta honen euskarazko ordaina dirudien Iberoko Zurbao, Zurbau [J. Jurío, TCPCO, 149. or.], eta baliteke, honen frogarik ez dugun arren, Zurbaran Zurbao + haran-en moduko zerbait izatea. Reta Janárizek [EHZE, 22. or.] gure ustez funtsik ez duen etimologia proposatzen du: honen arabera izura 'izaia' ba 'behe', pe', eta aran 'haran' dira toponimoaren elementu osagarriak. Masu Nittak Retaren etimologia gaitzesten du, eta zume izenean oinarritu nahiago du [Notas lingüísticas..., 22. or. Eibarren Eslabako toponimoarekin eite foniko handia duen Zumaran bildu du J. San Martinek ("Toponomástica eibarresa medieval", Symbolae-II, 995-1006. orr.).]: "Explicado como «de IZURA 'abeto', BA, var. de BE, PE, 'debajo de', y ARAN 'valle'». Pero como ya se apuntó (cfr. supra sobre Izurba), no parece existir tal palabra como IZURA en vascuence. Tal vez compuesto de ISURI, ISURKI, 'vertiente' y BE(H)E 'suelo, parte inferior' con o sin art. -A (cfr. Izurba), más ARAN. No obstante, quizá tampoco habría que desechar la posibilidad que se tratara de ZUR 'madera' y BE, ME(H)E 'delgado' (< *BENE, cfr. Michelena, Fonética, 269)- composición que se corresponde con ZUME 'mimbre'- mas ARAN. En efecto, Narbarte interpreta el apellido Zurbarán como 'valle de mimbre'. Compárese con Zumaran (Sumaran) que recoge Michelena (Apellidos, nº 629)." Zurbaran, Baluriaran bezala, zulo moduko bat da, eta bertatik azekia txiki bat igarotzen da. Zurbaran [zùrbarán] Camino de Presaldea ondoan dago, Artadubarren, La Venta (Artadualdea lehen, antza), Arrizutaga, eta Presaldea-ren artean.
(...)